Gęstość drewna (ciężar właściwy) jest to stosunek masy do objętości drewna wyrażony w g/cm3 lub kg/m3.

Odrębnym pojęciem jest gęstość substancji drzewnej to jest błon komórkowych po wyeliminowaniu wody i przestrzeni wodnych. Wynosi ona około 1,54 g/cm3, a dla uproszczenia przyjmuje się 1,50 g/cm3.

Gęstość drewna zależy od wielu czynników jak gatunek i budowa drewna, wilgotność, miejsce na przekroju i długości strzały, warunków siedliskowych i wzrostu drzewa. Najbardziej istotny wpływ na gęstość drewna ma wilgotność drewna, w związku z czym wyróżnia się:

• gęstość drewna suchego o wilgotności 0%, mająca między innymi zastosowanie w praktyce jako wskaźnik używany do pomiaru drewna stosowego, tzw. metoda ATRO,
• gęstość drewna w stanie powietrznosuchym, w Polsce przyjmuje się wilgotność 15%,
• gęstość drewna bezpośrednio po ścięciu, a więc drewna o największej zawartości wody.

Gęstość drewna absolutnie suchego jest najbardziej wiarygodną wielkością przy porównywaniu właściwości poszczególnych gatunków, dającą niezmienny, pozbawiony wpływu wilgotności poziom odniesienia. W praktyce leśnej konieczna jest znajomość gęstości poszczególnych gatunków w stanie bezpośrednio po ścince, głównie ze względu na zagadnienia załadowczo transportowe. Najwyższą gęstość wykazuje drewno w części odziomkowej, w miarę posuwania się ku wierzchołkowi obniża się (większy udział drewna bielastego), a następnie wzrasta z uwagi na większą ilość zdrowych sęków o wyższej gęstości występujących u nasady korony.

W drzewach o normalnej słoistości gęstość rośnie w miarę posuwania się od rdzenia ku obwodowi, gdyż na obwodzie rozmieszczone są słoje o najmniejszej szerokości. W praktyce rozpowszechnione jest stwierdzenie że słoistość jest uważana za wskaźnik gęstości. W przypadku drzew iglastych, o większej gęstości uważane jest drewno wąskosłoiste, w drzewach liściastych drewno szerokosłoiste.

Klasyfikacja drewna na podstawie gęstości w stanie powietrznosuchym wg F. Krzysika przedstawia się następująco:

• drewno bardzo ciężkie, o gęstości ponad 800kg/m3: grab, cis, bukszpan;
• drewno ciężkie o gęstości 710-800 kg/m3: grochodrzew, buk, dąb, jesion, orzech, grusza;
• drewno umiarkowanie ciężkie o gęstości 610-700 kg/m3: brzoza, klon, jawor, jabłoń, modrzew, wiąz;
• drewno umiarkowanie lekkie o gęstości 510-600 kg/m3: jałowiec, kasztanowiec;
• drewno lekkie o gęstości 410-500 kg/m3: sosna, świerk, jodła, olcha, lipa;
• drewno bardzo lekkie o gęstości poniżej 400 kg/m3: topola, wejmutka.

Dość odmiennie przedstawia się klasyfikacja poszczególnych gatunków według gęstości w stanie świeżo ściętym:

• drewno o gęstości 1000 kg/m3 i powyżej: cis, jodła, dąb, grab, wierzba;
• drewno o gęstości 900-1000 kg/m3: daglezja, jesion, wiąz, brzoza, buk, orzech;
• drewno o gęstości 800-900 kg/m3: grochodrzew, klon, topola;
• drewno o gęstości 700-800 kg/m3: modrzew, sosna, świerk, lipa.

Gęstość względna (umowna) jest to stosunek masy drewna w stanie absolutnie suchym do objętości drewna o wilgotności powyżej punktu nasycenia włókien.

Zależność ta mająca zastosowanie przy pomiarze drewna stosowego metodą ATRO, jest wskaźnikiem obliczania wydajności materiałowej w przemyśle celulozowo-papierniczym, gdzie decydujące znaczenie ma nie objętość drewna lecz ilość suchego drewna znajdująca się w jednostce objętości;