W drzewostanach naszych występują dwa gatunki rodzimych brzóz dających drewno o znaczeniu przemysłowym: brzoza brodawkowata i omszona; pierwsza z nich z racji wyższego udziału w zapasie drzewostanów ma większe znaczenie gospodarcze. Obydwa gatunki dają drewno praktycznie identyczne, a więc i o identycznej użyteczności. Większe znaczenie ma zróżnicowanie wewnątrzgatunkowe drewna.

W lasach można wyróżnić drzewa brzozy brodawkowej:

• o korze bardzo jasnej, prawie białej, z krótkimi przetchlinkami, w dolnej części ciemnej, silnie spękanej; osobniki takie często mają strzałę w dolnej części wygiętą szablasto,
• o korze szarobiałej, z bardzo długimi przetchlinkami, często sięgającymi połowy obwodu; silnie spękana kora w dolnej części prawie się nie wytwarza; pnie są proste, wysokie dobrze oczyszczone; brzozy te swoim pokrojem przypominają brzozę omszoną.

Pierwsza z tych brzóz, najszerzej rozprzestrzeniona w naszym kraju, nie jest zbyt wysoko ceniona przez przemysł i często są trudności ze zbytem drewna. Brzozy drugiego typu, rosnące głównie w Polsce Północno-Wschodniej, dają drewno bardzo dobre, poszukiwane szczególnie przez przemysł sklejkowy. Badań genetycznych ani wytrzymałościowych tych dwóch typów brzóz nie prowadzono.

Uważa się, że brzoza wytwarza drewno średnio ciężkie, średnio twarde, trudno łupliwe, łatwo zapalne. Kurczliwość średnia; prawie nie paczy się i nie wykazuje skłonności do pęknięć desorpcyjnych. Cechę tę wykorzystują m.in. myśliwi używając ukośnie ciętych płatów brzozowych do osadzania trofeów myśliwskich.

Ze zmianą wilgotności i temperatury otoczenia szybko następują zmiany wymiarów (drewno silnie „pracuje”). Suszy się dość dobrze. Łatwe w obróbce skrawaniem i gięciem; przy parzeniu szarzeje. Nadaje się do wyrobów snycerskich. Dobrze barwi się, poleruje i polituruje, jest łatwo nasycalne. Odporne na działanie kwasów. Niekorowane drewno okrągłe łatwo ulega zaparzeniu i rozkładowi przez grzyby.

Drewno brzozy posiada mało charakterystycznych szczegółów anatomicznych gołym okiem dostrzeganych i ułatwiających jego rozpoznawanie. Naczynia, skupione po kilka razem (2-4) w grupie, ułożone w kierunku promieni drzewnych, dostrzegane są na przekroju poprzecznym przy silnym oświetleniu, jako bardzo małe, jasne punkciki na ciemniejszym żółto-brązowym tle drewna. Cienkie promienie drzewne są prawie niewidoczne. Słoje roczne są również bardzo słabo widoczne; granice ich są zwykle jaśniejsze niż reszta słoja, bardzo często lekko faliste i nieregularne.

Najbardziej charakterystycznym szczegółem, pozwalającym odróżnić drewno brzozy od innych rodzajów drewna, są „plamy rdzeniowe” barwy ciemnobrązowej, niejednokrotnie prawie czarne, w pobliżu rdzenia; niejednokrotnie znajdują się one prawie na całym przekroju, nie dochodząc jednak do bielu; szczególnie na młodym drewnie (a więc u sztuk cienkich) szczegół ten uderza bardzo wyraźnie.

Trwałość drewna brzozy jest bardzo mała; szczególnie drewno nieokorowane, wystawione na działanie czynników zewnętrznych (zmiennej wilgoci i temperatury) ulega bardzo łatwo i w bardzo krótkim czasie zupełnemu zepsuciu. Jako drewno opałowe posiada wielką wartość, zwłaszcza nieokorowane, dzięki zawartości w korze „betuliny”. Spala się łatwo, nawet w stanie świeżym.

Użyteczność drewna brzozy jest duża. Nie nadaje się wprawdzie do celów budowlanych z powodu małej trwałości, stanowi natomiast doskonały materiał stolarski do wyrobu mebli i innych rzeczy codziennego użytku. Szczególnie cenione i poszukiwane są części drewna z odziomka, wykazujące wspaniały „rysunek-flader” z powodu licznych sęczków i bardzo nieraz powikłanego przebiegu włókien i słojów rocznych („czeczotowe” meble są to meble wyrobione z takich odziomkowych części brzozy). Takie części drewna używane są też do wyrobów rzeźbiarskich i snycerskich (rozmaite przedmioty ozdobne, np. szkatułki, ramy itp.).

Brzoza daje bardzo cenny surowiec dla przemysłu sklejkowego. Jednorodność budowy drewna umożliwia złuszczanie bardzo cienkich płatów, a przez to wytwarzanie bardzo cienkiej sklejki wielowarstwowej.

Drewno brzozy było używane do wyrobu szpulek, kołków (szpilek) do obuwia, podeszew do obuwia i obcasów, pantofli, łożysk do tańszej broni myśliwskiej itp.

Brzoza jest bardzo cenionym surowcem dla przemysłu celulozowo-papierniczego i płytowego. W rozwiniętej rynkowej gospodarce leśnej i przy racjonalnym gospodarowaniu drewnem okrągłym, każdy kawałek zdrowego drewna brzozowego może znaleźć nabywcę. Często nawet na rynkach drzewnych odczuwa się niedobór tego surowca. Jako materiał do suchej destylacji brzoza jest drewnem pierwszorzędnym; dostarcza nam wielkie ilości cennych produktów destylacyjnych (węgiel, ocet, alkohol metylowy itp.).

Z „soku”, wydzielającego się z drzewa przy nacięciu w porze wiosennej, sporządza się orzeźwiający, musujący napój. Zwyczaj nacinania brzóz spotyka się u nas w Polsce Wschodniej; rozpowszechniony on jest na Białorusi, Ukrainie i Rosji.

Drewno brzozowe wraz z olchowym można postawić na trzecim miejscu pod względem wartości użytkowej wśród naszych gatunków liściastych. Uważano w latach siedemdziesiątych, że w związku z narastającym zanieczyszczaniem powietrza i zamieraniem drzewostanów iglastych, w przyszłości drewno brzozowe będzie naszym podstawowym surowcem przemysłowym. W Czechach, w Kruśnych Horach na miejscu totalnie zniszczonych drzewostanów świerkowych, masowo wprowadzano brzozę. Okazało się, że nadzieje były pochopne; tlenki siarki w krótkim okresie 2-3 lat zabijały wszystkie drzewa.