Wierzba iwa

Salix caprea L. — wierzba iwa

Zwykle wysoki krzew, rzadziej drzewo do około 20 m wysokości i 75 cm pierśnicy. Pąki i pędy grube, początkowo owłosione, potem nagie i błyszczące, brunatne u okazów męskich, bardziej zielone u żeńskich. Kora gładka, zielonkawoszara, która na starszych pniach przechodzi w jasnoszarą, głęboko podłużnie spękana.

Liście długości 6—10 cm, szerokoeliptyczne, krótko zaostrzone i nierówno falisto piłkowane lub prawie całobrzegie. Młode liście obustronnie owłosione, starsze ciemnozielone, na dolnej stronie szaro owłosione; powierzchnia liści lekko pomarszczona. Przylistki skośne, nerkowate, piłkowane.

Kotki owłosione, pręcikowe do 4,5 cm, słupkowe do 6 cm długości. Kwitnie w marcu i kwietniu przed rozwojem liści, najwcześniej ze wszystkich wierzb.

Wierzba iwa jest drzewem leśnym. Występuje w całej Polsce na terenach wilgotnych jako domieszka w lasach; często można ją spotkać na polanach, brzegach lasu i zrębach; w Karpatach sięga po regiel górny. W młodości odznacza się szybkim przyrostem, który około 20 roku życia ustaje; żyje do 60 lat. W stosunku do żyzności gleby mało wymagająca, w stosunku do wilgotności — średnio. Jest mniej światłożądna niż inne gatunki wierzb, mrozoodporna. Rozmnaża się głównie z nasion. Sadzonki (zrzezy) ukorzeniają się słabo. Odrośle z pnia daje słabe.

Drewno ma czerwonobiały biel i jasnoczerwoną lub żółtawobrunatną twardziel, jest miękkie, lekkie, może być używane do wyrobu celulozy i drobnego sprzętu gospodarskiego. Kora zawiera około 16% garbników oraz około 5% salicyny i jest użytkowana w celu ich pozyskiwania. Krzyżówki wierzby iwy z innymi gatunkami wierzb koszykarskich hodowane są dla pozyskania materiału na szkielety do wyrobu koszy, lasek, obręczy, kołków itp.

W okresie kwitnienia jest jednym z najładniejszych gatunków wierzb krajowych — okazy męskie mają duże, puszyste kotki. Ze względu na wczesny okres kwitnienia (jeden z najwcześniej kwitnących gatunków) ceniona jest również w pszczelarstwie, jako gatunek miododajny.

Występuje w całej Europie, na Kaukazie, w Azji aż po Amur. W Karpatach sięga do 1410 m; w Karkonoszach do 1185 m n.p.m.

w/wierzba-iwa.txt · ostatnio zmienione: 2015/01/15 17:42 (edycja zewnętrzna)