Rodzaj Salix — wierzba

Drzewa, krzewy i krzewinki; pąki okryte jedną tylko łuską. Liście zwykle wąskie, mniej lub więcej lancetowate, o brzegu piłkowanym, ząbkowanym lub całobrzegim, krótkoogonkowe. Na ogonku liściowym często występują gruczołki; przylistki trwałe lub opadające, często duże, charakterystyczne dla poszczególnych gatunków. Kwitną przed rozwojem, równocześnie z rozwojem lub po rozwoju liści.

Kwiaty osadzone w kątach całobrzegich przysadek kwiatowych; u nasady kwiatów gruczołki miodnikowe (rośliny owadopylne). W kwiecie męskim jest 2, 3 lub 5 (10) pręcików.

Około 300 gatunków wierzb rośnie w klimacie umiarkowanym i chłodnym na północnej półkuli, a kilka z nich również na półkuli południowej. W Polsce ten rodzaj jest reprezentowany przez 28 gatunków i liczne mieszańce, trudne często do określenia; wierzby łatwo się krzyżują. Dwa gatunki objęte są ochroną całkowitą: wierzba borówkolistna (Salix myrtilloides) i wierzba lapońska (Salix lapponum).

Wierzby, podobnie jak topole, należą do roślin szybko rosnących, mają one jednak stosunkowo niewielkie znaczenie w produkcji drewna, są krótko wieczne, a ich pnie łatwo próchnieją. Są roślinami światłożądnymi; zwykle rosną na glebach wilgotnych, nawet podmokłych, chociaż niektóre gatunki występują na glebach suchych i piaszczystych. Większość gatunków to krzewy różnej wysokości (również wysokogórskie krzewinki), tylko wierzba biała i wierzba krucha z gatunków krajowych wyrastają w duże drzewa i są często sadzone przy zabudowaniach i drogach wiejskich, zwykle w celu pozyskiwania drewna na opał. Te „głowiaste” wierzby nadają krajobrazowi swoisty wygląd.

Szereg gatunków wierzb odgrywa dużą rolę w koszykarstwie (wiklina) ze względu na mocne i elastyczne pędy (wierzby: migdałowa, ostrolistna, wiciowa i purpurowa).

Kilka gatunków ma znaczenie w utrwalaniu piasków, wydm i umacnianiu brzegów (wierzby: piaskowa, wawrzynkowa i ostrolistna), a wszystkie, zwłaszcza wcześnie kwitnące, są cenione w pszczelarstwie jako rośliny miododajne i pyłkodajne. Kora wierzb dostarcza garbników dla przemysłu garbarskiego.

W ogrodnictwie ozdobnym najbardziej popularna i najczęściej sadzona jest „wierzba płacząca”, odmiana wierzby białej. Szczególne jednak znaczenie odgrywają wierzby w zadrzewieniach krajobrazowych, na terenach wilgotnych, podmokłych i torfiastych, na których większość z nich występuje w stanie naturalnym. Wierzby można rozmnażać wegetatywnie za pomocą zdrewniałych sadzonek, które się bardzo łatwo zakorzeniają.

Rodzaj Salix, obejmujący liczne gatunki oraz mieszańce, został podzielony na 29 serii. Przedstawione tu będą gatunki reprezentujące 11 serii.

w/wierzba-salix.txt · ostatnio zmienione: 2024/03/03 17:39 przez kater