Biel

Z biegiem czasu w budowie drewna zachodzą zmiany. Zazwyczaj tylko zewnętrzne partie drewna, zbudowane ze słojów wytworzonych w ostatnich okresach wegetacyjnych, zawierają komórki żywe. To drewno nazywamy bielem albo drewnem miękkim.

Tylko jego komórki mogą magazynować substancje zapasowe. Przewodzenie wody w drewnie ograniczone jest również do bielu, a w wielu wypadkach wyłącznie do jego najbardziej zewnętrznych słojów (np. w drewnie pierścieniowonaczyniowym).

Pod względem zróżnicowania drewna na część zewnętrzną — przewodzącą wodę i wewnętrzną — nie przewodzącą wody, możemy wśród roślin drzewiastych wyróżnić cztery zasadnicze grupy drzew:

• gatunki, w których drewnie można wyróżnić biel i strefę twardzieli niezabarwionej, położoną między bielem a strefą centralną twardzieli zabarwionej, oraz strefę twardzieli zabarwionej (np. wiązy, jesion, iwa, kruszyna, trzmielina zwyczajna);
• gatunki o drewnie zawierającym tylko biel i niezabarwioną twardziel, przy czym biel na pozór nie różni się od twardzieli (np. świerk, jodła, buk, lipy, jarząb mączny, głóg);
• gatunki, u których w drewnie wyraźnie występuje warstwa bielu i wewnątrz ciemno zabarwiona twardziel — są to tzw. gatunki twardzielowe (np. dęby, orzech włoski, kasztan jadalny, robinia, klon tatarski, klon srebrzysty, sosna, modrzew, cis, jałowiec);
• gatunki bielaste, tj. takie, u których w drewnie nie zachodzi zróżnicowanie na część przewodzącą i nie przewodzącą wody, gdyż zarówno słoje zewnętrzne (młodsze), jak i wewnętrzne (starsze) zdolne są do wykonywania funkcji życiowych (np. klon zwyczajny, jawor, grab, brzozy, olsza, osika, kasztanowiec, leszczyna).

Stosunek bielu do twardzieli jest zmienny. Zależy on od gatunku i wieku drzewa, warunków siedliskowych itp. U gatunków twardzielowych biel obejmuje od kilku (np. cis) do kilkunastu (np. sosna) słojów rocznych. Na przekroju podłużnym pnia szerokość bielu wykazuje wahania. Od szyi korzeniowej do połowy długości pnia szerokość bielu maleje, a w górnej jego części ponownie wzrasta, w wierzchołkowej zaś niekiedy zajmuje całą powierzchnię przekroju. Drzewa młode zawierają stosunkowo więcej bielu niż drzewa stare. Wszystkie drzewa twardzielowe w okresie młodocianym mają wyłącznie drewno bielaste.

Zobacz także na twardziel i fałszywą twardziel.

Zajrzyj do Wikipedii