Zarówno nadmiar, jak i niedostatek substancji odżywczych w glebie może być przyczyną chorób roślin. Choroby powodowane przez brak w glebie jednego lub więcej istotnych pierwiastków występują często i są niestety trudne do rozpoznania, gdyż ich objawy zmieniają się nie tylko w zależności od niedoboru danych pierwiastków, lecz także od gatunku roślin.

Ogólny brak substancji pokarmowych prowadzi do skarłowacenia roślin. Objawy chorobowe u roślin występują najczęściej w razie braku w glebie następujących pierwiastków: potasu, azotu, fosforu, magnezu, żelaza, miedzi i innych. Niedostatek tych pierwiastków prowadzi do przebarwień, niedorozwoju, zniekształceń igieł lub liści i innych organów drzew leśnych oraz podobnych objawów.

Do ustalenia przyczyn chorób nie zawsze wystarczają same objawy i dlatego trzeba niekiedy stosować inne metody diagnostyczne, do których Peace (1962) zalicza m.in.:

• chemiczną analizę części drzewa, przeważnie liści,
• doświadczenia polowe i wazonowe z wyłączeniem i dodawaniem składników pokarmowych do gleby,
• analizę gleby,
• wprowadzanie mineralnych składników odżywczych bezpośrednio do roślin.

Choroby drzew leśnych powodowane przez nadmiar substancji odżywczych do niedawna nie miały w leśnictwie większego znaczenia, stały się jednak poważniejszym problemem po rozpowszechnieniu się intensywnego nawożenia mineralnego szkółek leśnych, a ostatnio także drzewostanów. Szczegółowo o niedoborze i nadmiarze składników pokarmowych oraz wpływie nawożenia na zdrowotność i odporność drzew leśnych informują Baule i Fricker (1973).

Źródło: Karol Mańka „Fitopatologia leśna” PWRiL Warszawa 1998