Różnice

Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+**Pęknięcia**
+Pęknięcia to wzdłużne rozdzielenia włókien [[d:drewno|drewna]] będące następstwem naprężeń przekraczających wytrzymałość drewna na rozciąganie lub ściskanie.
+W drewnie okrągłym pęknięcia mogą powstawać wskutek:
+  * naprężeń powstałych pod działaniem sił zewnętrznych, najczęściej w [[d:drzewa|drzewach]] rosnących (wiatr, okiść);
+  * naprężeń powstałych w wyniku nierównomiernego wysychania drewna ściętego;
+  * zakłóceń równowagi naprężeń istniejących w drzewie rosnącym podczas ścinki, wyrzynki kłód, a następnie obróbki drewna.
+Pęknięcia znacznie obniżają jakość drewna, a stopień zmniejszenia wartości technicznej zależy od wielkości pęknięcia i miejsca ich występowania. Ponadto pęknięcia stwarzają sprzyjające warunki do rozwoju grzybów.
+Pęknięcia w zależności od położenia dzieli się na //czołowe// (wewnętrzne) występujące w środkowej części drewna okrągłego i nie dochodzące do jego obwodu; //boczne// i //czołowo-boczne// (zewnętrzne) biegnące od obwodu [[p:pien|pnia]] ku rdzeniowi. Ich szerokość największa na powierzchni zewnętrznej (pobocznicy) zmniejsza się w miarę przesuwania się w głąb pnia lub kłody. Pęknięcia zewnętrzne powstają pod wpływem naprężeń rozciągających, działających w kierunku stycznym do obwodu pnia.
+{{ :wiki:pekniecia-drewna.jpg?280|Pęknięcia drewna}}
+Odmianami pęknięć czołowych, widocznych na czole drewna okrągłego w postaci szczeliny są pęknięcia:
+  * rdzeniowe - przechodzące przez rdzeń w kierunku promieniowym i zwężające się w kierunku obwodu pnia, które dzielą się na //proste//, //załamane// i //gwiaździste//. W zależności od przyjętej metody oceny w przypadku pęknięcia rdzeniowego mierzy się długość pęknięcia widocznego na powierzchni czoła wyrażonego w cm, a w pęknięciu załamanym lub gwiaździstym określa się szerokość strefy zamykającej pęknięcie i wyraża jej wymiar w cm. W obu przypadkach wynik pomiaru odnosi się do średnicy czoła;
+  * pęknięcia okrężne to pęknięcia przebiegające wzdłuż [[s:sloje roczne|słoja rocznego]]. Występują one na przekroju poprzecznym drewna okrągłego w postaci łukowatych szczelin lub kołowych w związku z czym wyróżnia się dwie odmiany: //pęknięcia łukowe// i //pełne//. Pęknięcia okrężne występują najczęściej na granicy między wąskosłoistym drewnem przyrdzeniowym, a szerokosłoistym drewnem późniejszych przyrostów. Pęknięcia okrężne w zależności od przyjętej metody mierzy się jako średnicę okręgu, w którym zamyka się pęknięcie i wyraża w cm w odniesieniu do średnicy czoła lub wyraża jako procent średnicy;
+  * pęknięcia boczne są to pęknięcia widoczne na pobocznicy drewna okrągłego biegnące wzdłuż włókien od obwodu pnia zwężające się ku rdzeniowi. Pęknięcia te powstają pod wpływem naprężeń rozciągających działających w kierunku stycznym do obwodu pnia i dzielą się na: //z przesychania// i //mrozowe//.
+Pęknięcia z przesychania (desorpcyjne) to pęknięcia powodowane nierównomierną kurczliwością warstw zewnętrznych i wewnętrznych drewna okrągłego w czasie jego wysychania, rozpoczynające się na obwodzie lub czole drewna okrągłego i zwężające się ku rdzeniu.
+Pęknięcia mrozowe to pęknięcia promieniowe spowodowane przez działanie mrozu (gwałtownych zmian temperatury) przebiegające od bielu w kierunku rdzenia i występujące na znacznej długości pnia zwykle w jego dolnej części. Często pęknięciu mrozowemu towarzyszy powstanie tkanki przyrannej zwanej //listwą mrozową//, którą najczęściej spotyka się u [[g:gatunek|gatunków]] liściastych takich jak: [[b:buk pospolity|buk]], [[g:grab pospolity|grab]], [[d:dab quercus|dąb]], [[j:jesion wyniosly|jesion]] i [[l:lipa tilia|lipa]]. Pomiar: w zależności od przyjętej metody mierzy się długość i szerokość pęknięcia lub na czole wielkość strefy objętej wadą i odnosi do średnicy czoła. W normach EN wyróżnia się również pęknięcia od uderzenia pioruna. W przypadku pęknięć bocznych mierzy się ich długość podając wynik w cm lub jako procent długości;
+  * pęknięcia czołowo-boczne przebiegają przez część średnicy czoła drewna lub całe czoło oraz pobocznicę wzdłuż włókien drewna. W zależności od rozmiaru występowania dzielą się na niegłębokie, głębokie i przechodzące (rozłup i odłup).
+----
+Źródło: Praca zbiorowa "Poradnik użytkowania lasu" Warszawa 2000

w/wady-drewna-pekniecia.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:41 (edycja zewnętrzna)