Różnice
Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.
| — |
l:lipa-szerokolistna [2013/09/15 12:40] (aktualna) |
||
|---|---|---|---|
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | ====== Lipa szerokolistna ====== | ||
| + | |||
| + | //Tilia platyphyllos// **SCOP.** (//T. grandifolia// **EHRH.**) — lipa szerokolistna (l. wielkolistna) | ||
| + | |||
| + | {{ :l:lipa_szerokolistna.jpg?nolink&300|}} | ||
| + | |||
| + | [[d:drzewa|Drzewo]] dorastające do 40 m wysokości i 1,5 m pierśnicy. | ||
| + | |||
| + | Młode [[p:pedy|pędy]] zwykle owłosione, żółtawoczerwone. [[l:liscie|Liście]] okrągławe, długości 6—12 cm i szerokości 6—8 cm, obustronnie zielone, jednakowej barwy, na wierzchołku wyciągnięte, u nasady sercowate. Brzeg liścia karbowano-piłkowany, często z ostrymi, ościstymi ząbkami. Górna strona liści krótko owłosiona lub naga, dolna owłosiona na całej powierzchni, szczególnie na nerwach; w kątach nerwów kępki białych włosków; liście miękkie w dotyku. [[p:paki|Pąki]] podługowate, pokryte 3 łuskami, z których dolna sięga mniej niż do połowy pąka; barwa pąków taka sama jak pędów. | ||
| + | |||
| + | [[k:kwiaty|Kwiaty]] żółtawobiałe, zebrane zwykle po 3 (rzadziej po 4—6); pręciki dłuższe od płatków, podsadka podługowata, zwężająca się stopniowo ku obu końcom, długości 5—12 cm, owłosiona na nerwie od spodu. Kwitnie w drugiej połowie czerwca, początku lipca (dwa tygodnie wcześniej od [[l:lipa-drobnolistna|lipy drobnolistnej]]). [[o:Owoce]] prawie kuliste lub gruszkowate, długości do 1 cm, wyraźnie 5-żeberkowe, filcowato owłosione i grubościenne. | ||
| + | |||
| + | {{ :l:lipa_szerokolistna_1.jpg?nolink&300|}} | ||
| + | |||
| + | Swym zasięgiem obejmuje środkową i południową Europę po środkową Hiszpanię i południowe Włochy. Na wschód dochodzi do Morza Czarnego (występuje w zachodniej części Ukrainy i Mołdawii), Azji Mniejszej i Kaukazu. Na północ sięga 51° szerokości geograficznej północnej. | ||
| + | |||
| + | Lipa szerokolistna występuje w Polsce bardzo rzadko w stanie dzikim; w południowej części niżu oraz na wyżynie Małopolskiej, Lubelskiej, w Górach Świętokrzyskich, na Dolnym Śląsku, na Podkarpaciu, w niższych położeniach Karpat i Sudetów. Rośnie szybciej od lipy drobnolistnej, ma większe wymagania siedliskowe, wymaga klimatu cieplejszego, lubi gleby dobre. W górach sięga nieco wyżej niż //T. cordata//, do 800 m. Jest [[g:gatunek|gatunkiem]] najwcześniej kwitnącym spośród lip i cennym z tego powodu dla pszczelarstwa. | ||
| + | |||
| + | [[f:forma|Formy]] ogrodowe: stożkowata złotokora ('Pyramidalis Aurea'), czerwonopędowa ('Rubra'), winoroślowa ('Vitifolia'), strzępolistna ('Laciniata') itd. | ||