Różnice

Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+====== Klon jawor ======
+//Acer pseudoplatanus// **L.** — klon jawor
+{{ :k:klon_jawor_4.jpg?nolink&200|}}
+[[d:drzewa|Drzewo]] dorastające do wysokości 40 m i średnicy 1 m, o [[k:korona|koronie]] odwrotniejajowatej lub szerokocylindrycznej, wysoko osadzonej; u drzew rosnących pojedynczo korona jest szeroka, kopulasta i nisko osadzona na [[p:pien|pniu]]. [[k:kora|Kora]] u młodych drzew szarobrązowa, u starszych jasnoszara, łuszcząca się dość cienkimi płatami, podobnie jak u [[p:platan-platanus|platana]].
+[[p:pedy|Pędy]] żółtawozielone lub żółtawoszare z licznymi przetchlinkami. [[p:paki|Pąki]] odstające od pędu, jajowatostożkowate, pokryte zielonymi łuskami o brunatnej obwódce. [[l:liscie|Liście]] 5-klapowe, na stronie górnej ciemnozielone, nagie, na spodniej białawe lub sinozielone. Klapy lekko zaokrąglone, nierówno piłkowane lub wrębne, zatoki dość głęboko i ostro wykrojone. [[o:ogonek-lisciowy|Ogonki liściowe]] nie zawierają przewodów mlecznych.
+Jawor zaczyna kwitnąć w wieku 25—30 lat, w [[d:drzewostan|drzewostanie]] około 40 roku życia. Kwitnie w maju, po rozwinięciu się liści. [[k:kwiaty|Kwiaty]] żółtawozielone, zebrane w zwisające wiechy przypominające [[g:grono|grona]]. Kwiaty są zasadniczo obupłciowe, lecz często zdarza się, że wskutek zaniku słupka lub pręcików bywają jednopłciowe.
+[[s:skrzydlak|Skrzydlaki]] do 6 cm długości; **skrzydełka rozwarte pod ostrym kątem ok. 60°**.
+{{ :k:klon_jawor_3.jpg?nolink&200|}}
+{{ :k:klon_jawor.jpg?nolink&200|}}
+[[o:orzech-lub-orzeszek|Orzeszki]] kuliste. Wewnętrzna powierzchnia owocni pokryta długimi, srebrzystymi włoskami. [[o:Owoce]] dojrzewają we wrześniu i październiku; częściowo przez zimę pozostają na drzewie. Jawor obradza obficie co rok lub co 2 lata. [[n:nasiona|Nasiona]], zebrane i wysiane jesienią kiełkują na wiosnę; przechowywane na sucho i wysiane wiosną wschodzą nierównomiernie i częściowo przelegują do następnego roku. Przy wysiewie wiosennym nasiona należy stratyfikować w ciągu 3 miesięcy. Zdolność kiełkowania nasion wynosi około 85%.
+Siewki mają podługowate, ku wierzchołkowi zwężające się liścienie, ponad którymi znajdują się dwa sercowate, długoogonkowe listki, na wierzchołku zaostrzone, po brzegach karbowano-ząbkowane. Do 20 roku życia jawor rośnie szybko, później przyrost na wysokość słabnie, a około 100 roku ustaje. Żyje 300 lat.
+System korzeniowy typu sercowatego wykształca dość silny, złożony z licznych, głęboko sięgających [[k:korzen|korzeni]] bocznych. Wymagania glebowe ma duże; dobrze rośnie na glebach świeżych, gliniastych, próchniejących, nie lubi gleb podmokłych, z wodą zastoiskową.
+Ocienienie w młodości znosi dość dobrze, później wymagania w stosunku do światła wzrastają. Jest bardziej wrażliwy na ocienienie niż [[k:klon-pospolity|klon pospolity]]. Rozmnaża się z nasion; w młodszym wieku po ścięciu daje odrośle z pnia, które jednak nie są trwałe. Łatwo odnawia się z samosiewu.
+{{ :k:klon_jawor_2.jpg?nolink&200|}}
+[[d:drewno|Drewno]] rozpierzchłonaczyniowe, [[b:biel|bielaste]], barwy żółtawobiałej, połyskujące, dość lekkie, [[t:twardosc-drewna|twarde]] i mocne, lecz niezbyt trwałe. Pod względem własności technicznych przewyższa drewno klonu, jest wysoko cenione w przemyśle meblowym.
+Jawor zasięgiem swym obejmuje część południowej i środkowej Europy. Nie występuje w Anglii, w zachodniej Francji, w Hiszpanii (z wyjątkiem płn. części). Rośnie także na Kaukazie i w Azji Mniejszej. Przez Polskę przechodzi północna granica zasięgu jaworu, która ma następujący przebieg: zaczyna się poniżej Szczecina i nie obejmując pasa nadmorskiego biegnie na wschód do Olsztyna, następnie zawraca do Torunia i omijając Poznań kieruje się na południe, gdzie w okolicach Częstochowy zaczyna równoleżnikowo przebiegać na wschód. W górach jawor występuje wyżej niż klon, osiągając wysokość 1500m n.p.m.
+W Karpatach jest po [[b:buk-fagus|buku]] i [[j:jodla|jodle]] trzecim ważnym składnikiem [[l:las|lasów]] dolnoreglowych. Pojedynczo sięga znacznie wyżej, aż do piętra [[s:sosna-gorska|kosodrzewiny]]. Jest drzewem charakterystycznym dla zespołów //Phyllitido-Aceretum//, //Sorbo-Aceretum carpaticum//. Las jaworowy porasta małe dolinki w górach, tam gdzie jest dużo wilgoci. Poza tym jawor rośnie jako [[g:gatunek-domieszkowy|domieszka]] w różnych zespołach leśnych, należących do rzędu //Fagetalia//.
+Znanych jest szereg [[f:forma|form]] ogrodowych, ozdobnych, o barwnych liściach.

k/klon-jawor.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:40 (edycja zewnętrzna)