Zakładanie upraw pochodnych

Glebę w uprawach pochodnych przygotowuje się zgodnie z obowiązującymi zasadami hodowlanymi. Do sadzenia używa się prawidłowo wyhodowanych sadzonek wyłącznie I klasy jakości. Korzystnie jest stosować sadzonki szkółkowane (lub przynajmniej podcinane) z silnym systemem korzeniowym. Sadzenie powinno być tak wykonane, żeby udatność po dwóch latach była nie mniejsza niż 90%.

Podstawowym warunkiem poprawności założenia uprawy pochodnej jest czystość populacji będącej potomstwem określonego wyłączonego drzewostanu nasiennego. Dlatego też należy systematycznie kontrolować powierzchnię upraw pochodnych i usuwać wszystkie naloty (powstające odnowienie naturalne) gatunku, który jest pochodnym w danej uprawie. Pozostawienie nawet pojedynczych nalotów dyskwalifikuje uprawę pochodną.

Wszędzie gdzie jest to możliwe należy dążyć do zakładania upraw pochodnych wielogatunkowych o składzie zbliżonym do optymalnego dla danego siedliska. Uprawa może być pochodną dla dwóch lub trzech gatunków, jeżeli materiał sadzeniowy każdego z gatunków pochodzi z wyłączonego drzewostanu nasiennego. W przypadku wielogatunkowej uprawy pochodnej, w której wprowadzono jeden gatunek pochodny jego udział nie może być mniejszy niż 50%, w uprawie z dwoma gatunkami pochodnymi udział każdego z nich nie może być mniejszy niż 40% a w uprawie pochodnej z trzema gatunkami pochodnymi udział każdego z nich nie może być mniejszy niż 30%. Udział pozostałych gatunków winien być dostosowany do siedliska. Nie powinno się zakładać upraw pochodnych z większej ilości niż 3 gatunków pochodnych.

Bardzo istotne znaczenie mają stosowane w wielogatunkowych uprawach pochodnych formy zmieszania. Optymalne z punktu widzenia swobodnego przepływu genów na całej powierzchni uprawy oraz losowego krzyżowania się poszczególnych genotypów (podobna gęstość chmury pyłku na całej powierzchni) są jednostkowe lub zbliżone do jednostkowych formy zmieszania. Nie powinno się stosować zmieszania w formie dużych kęp stanowiących skuteczną barierę swobodnego przepływu pyłku a w szczególności należy unikać sytuacji gdy gatunki w ramach bloku lub uprawy wprowadzane są w formie stosunkowo dużych jednogatunkowych powierzchni rozdzielonych pasami innych gatunków. W takich warunkach można się spodziewać, że nastąpi zawężenie krzyżowania się osobników tylko w ramach istniejących powierzchni i związane z tym zmiany genetyczne w populacjach potomnych.

Wszelkie poprawki i uzupełnienia gatunku, dla którego założono uprawę pochodną, muszą być wykonywane przy użyciu materiału tylko z przypisanego do określonego bloku wyłączonego drzewostanu nasiennego. Jeżeli nie dysponuje się w odpowiednim czasie materiałem sadzeniowym z tego drzewostanu i o ile pokrycie gatunkiem pochodnym jest wystarczające, miejsca wypadów należy uzupełnić sadzonkami innych gatunków.

Nasiona z plantacji nasiennych i plantacyjnych upraw wykorzystuje się do zakładania rejestrowanych upraw pochodnych podobnie jak nasiona z wyłączonych drzewostanów nasiennych. Dla każdej plantacji nasiennej należy wskazać blok, w którym będzie się wykorzystywać nasiona plantacyjne. Warunkiem przypisania plantacji do kreślonych bloków jest obecność w plantacji drzew matecznych z wyłączonych drzewostanów nasiennych dla których utworzono bloki. Przy określaniu obszaru wykorzystywania nasion z plantacji należy kierować się zasadami przyjętymi w leśnej regionalizacji nasiennej (dotyczy obszaru pochodzenia drzew matecznych).

Dla zapewnienia odpowiedniego zróżnicowania genetycznego upraw pochodnych przyjęto, że udział nasion z plantacji w blokach nie powinien być większy niż 15%. W blokach uprawy z nasion z plantacji powinny być zakładane przemiennie z nasionami z wyłączonego drzewostanu nasiennego dla którego utworzono blok.

Dopuszcza się również wykorzystywanie nadmiarów nasion z plantacji nasiennych i plantacyjnych upraw nasiennych do zakładania niewielkich bloków upraw pochodnych (do 20 ha) tylko z nasion plantacyjnych. W tym przypadku w każdym bloku winny znaleźć się nasiona z określonej plantacji lub plantacyjnej uprawy nasiennej. Wyjątek mogą stanowić plantacje i plantacyjne uprawy nasienne założone z tych samych zestawów drzew matecznych.

Ponadto nadmiary nasion z plantacji i plantacyjnych upraw nasiennych mogą być wykorzystywane do zakładania rozproszonych upraw pochodnych jako uzupełnienie bazy nasiennej selekcji populacyjnej w ilości do 20% odnowień i 100% zalesień w skali dziesięciolecia.

Uprawy pochodne winny być właściwie zabezpieczane przed uszkodzeniami przez czynniki biotyczne i abiotyczne. Szczególną uwagę należy zwrócić na uszkodzenia od zwierzyny. Jeśli na obszarze gdzie zaprojektowano blok upraw pochodnych występuje niewielkie zagrożenie od zwierzyny dopuszcza się stosowanie zabezpieczeń indywidualnych. W pozostałych przypadkach uprawy pochodne muszą być grodzone.

z/zakladanie-upraw-pochodnych.txt · ostatnio zmienione: 2020/03/27 18:37 (edycja zewnętrzna)