Technika prac zrębowych - przerzynka drewna

Do przerzynki przystępuje się u nas najczęściej po zakończeniu okrzesywania. Od takiego postępowania w krajach Europy Zachodniej i Północnej odchodzi się: przy systemie drewna w odcinkach przerzynkę wykonuje się bez okrzesywania drzew.

Skandynawskie szkoły drwali zalecają prowadzenie przerzynki razem z okrzesywaniem: drwal ma przymocowaną do pasa taśmę stalową, której początek przytwierdza do czoła drewna. W trakcie okrzesywania odmierza kłody odpowiedniej długości i je odcina. Takie postępowanie ułatwia unifikacja długości wyrabianego drewna okrągłego i jakościowy jego podział wyłącznie na trzy klasy jakości (drewno mało- i średniowymiarowe wyrabia się bez podziału jakościowego).

Podstawową zasadą przy przerzynce powinno być takie operowanie pilarką, ażeby jej masa i wibracje „przekazywać” na przerzynane drewno. Osiągnąć to można przez przyłożenie ostrogi pilarki do drewna przy silniku pracującym na wolnych obrotach, następnie zwiększenie obrotów i uruchomienie piły łańcuchowej, następnie obsunięcie ostrogi po drewnie i cięcie masą silnika (prowadnica coraz bardziej przyjmuje pozycję ukośną - skierowana końcem w górę). Po osiągnięciu najniższego położenia silnika kolec ostrogi wbijamy w drewno i wachlarzem do przodu prowadzimy dalszą część pracy aż do osiągnięcia najniższego położenia końca prowadnicy. Kolejnym ruchem jest cięcie częścią silnikową, następnie częścią przeciwną i tak postępując na zmianę doprowadzamy do przecięcia drewna. Przy pniach cienkich liczba zmian położenia prowadnicy jest mała, przy grubszych - większa. Gdy drzewo leży na ziemi w fazie końcowej, docięcie musi wykonać robotnik końcem prowadnicy trzymając silnik w ręku (ostroga nie może opierać się o drewno).

Przy przerzynce w górach należy uważać, aby operator stał powyżej przecinanego drewna.

Opisany sposób przerzynki stosuje się wówczas, gdy obalane drzewo leży równo i w pniu nie występują naprężenia włókien. Gdy można przewidzieć istnienie takich naprężeń, cięcie należy prowadzić w zasadzie tylko od strony rozciąganej. Przy małych naprężeniach ściskających w górnej części pnia grubszych drzew można cięcie prowadzić w sposób opisany uprzednio, z tym że po zagłębieniu się prowadnicy na potrójną szerokość w rzaz wbija się kliny drewniane zapobiegające zakleszczeniu prowadnicy.

W razie ocenienia, że w pniu występują znaczne naprężenia grożące rozłupaniem się drewna, przerzynkę możemy wykonać dwojako:

  • przy mniejszych naprężeniach rzaz zaczynamy od strony ściskanej i prowadzimy do chwili wyczucia początków zaciskania prowadnicy; następnie przerzynkę kończymy od strony rozciąganej,
  • przy spodziewanych dużych naprężeniach przerzynkę prowadzimy rzazem sztyletowym pozostawiając od strony ściskanej i rozciąganej wąskie listwy zabezpieczające; następnie wyciągamy pilarkę z rzazu, przecinamy cięciem zewnętrznym listwę rozciąganą, potem ściskaną.

Drewno cienkie, mało- i średniowymiarowe można przerzynać po ułożeniu go w stosy lub mygły (nigdy pojedynczo). Przy węgierskiej metodzie wyróbki drewna stosowego, średniowymiarowe drewno trzebieżowe układa się obok siebie na podkładach i jednym cięciem końcem prowadnicy odcina się kilka wałków.

Podstawową zasadą przy przerzynce jest przestrzeganie, by robotnik w czasie pracy obydwiema nogami stał na gruncie (nie wolno przytrzymywać drewna nogą). Pojedynczych sztuk drewna cienkiego (mało- i średniowymiarowego) nie wolno przecinać końcem prowadnicy.


Źródło: Laurow Z. „Pozyskiwanie drewna” Warszawa 1999

t/technika-prac-zrebowych-przerzynka-drewna.txt · ostatnio zmienione: 2013/11/09 18:08 (edycja zewnętrzna)