Technika prac zrębowych - obalanie drzew z korzeniami

Ta metoda pozyskiwania drewna została opracowana przez dwóch pracowników Instytutu Badawczego Leśnictwa - Kreutzingera i Matusza - początkowo była znana pod nazwą „metoda Kreutzingera-Matusza”.

Przyczyną jej opracowania była dążność do stworzenia warunków maszynowego odnawiania lasu na zrębach zupełnych, na których gleba byłaby przygotowywana orką pełną. Drugą przyczyną było usiłowanie wykorzystania drewna pniaków (3-6% miąższości strzały) i karpiny (10—17% miąższości części nadziemnej). Wyrywanie korzeni i pełna orka zostały negatywnie ocenione przez hodowców i ekologów; na karpinę - ani do celów przemysłowych, ani opałowych - nie było zapotrzebowania. W tej sytuacji, praktycznie rzecz biorąc, metoda ta niesłusznie została całkowicie zapomniana. Powinna ona być nadal zalecana wówczas, gdy karczujemy pniaki, na przykład na powierzchniach pod szkółki, drogi czy zabudowę.

Drzewo można obalić za pomocą liny i ciągnika odpowiedniej mocy, wciągarki, a nawet jednego lub kilku ściągaczy linowych. Linę mocuje się na pniu na 1/5 do 1/4 wysokości drzewa, jednak nie niższej niż 5-8 m nad ziemią. Zgodnie z badaniami Nowickiego, na obalanie drzew w 100-letnim drzewostanie sosnowym w borze świeżym III bonitacji na głębokim piasku luźnym konieczne jest wytwarzanie momentu obrotowego rzędu 39-167 kNm (4 do 17 tysięcy kGm).

Autorzy metody zalecali mocowanie u podstawy drzewa specjalnej dwukółki używanej wówczas do zrywki drewna. Dwukółkę obecnie można zastąpić wałkiem grubości ok. 50-100 cm, mocowanym silnie do odziomka drzewa. Dzięki temu rozwiązaniu korzenie w większości są wyrywane z ziemi, a gleba jest otrząsana do dołu po karpie. Po obalaniu odcina się znajdującą się nad ziemią karpę (wsparta na dwukółce lub wałku); odcięcia można dokonać w miejscu obalania lub po odciągnięciu drzewa na składnicę zrębową.

Przy obalaniu muszą pracować minimum dwie osoby: kierowca ciągnika i pilarz. Zespół ten do zakładania liny na drzewo powinien dysponować drabiną z uchwytem kleszczowym w górnej części i okuciem umożliwiającym wbicie jej w ziemię - w dolnej. Liny do wysokości 5 m można podnosić za pomocą tyczki z widełkami. Liny używane przy pracy nie mogą być uszkodzone w stopniu grożącym ich zerwaniem, a haki lin muszą być dobrze zamocowane. Długość liny powinna umożliwić utrzymanie dystansu między obalanym drzewem a ciągnikiem nie mniejszego niż dwie wysokości obalanego drzewa. Pilarz przez cały czas naprężenia liny nie może znajdować się od niej w odległości mniejszej niż długość liny (duże zagrożenie z chwilą zerwania się liny). Obydwaj robotnicy dla zabezpieczenia rąk przed pękniętymi drutami liny stalowej muszą być wyposażeni w skórzane rękawice.

Stosowanie opisywanej metody pozyskiwania drewna na większą skalę ma przeciwwskazania ze strony racjonalnego wykorzystania drewna. Naprężenia w najcenniejszej, odziomkowej części drzewa w czasie obalania mogą powodować wewnętrzne, niewidoczne pęknięcia, które ujawniają się w czasie przerobu drewna czy nawet w czasie suszenia tarcicy. Drewno okrągłe z takiego pozyskiwania stosowanego na większą skalę mogłoby uzyskiwać niższą cenę rynkową lub nawet mogłyby powstać trudności w jego sprzedaży.


Źródło: Laurow Z. „Pozyskiwanie drewna” Warszawa 1999

t/technika-prac-zrebowych-obalanie-drzew-z-korzeniami.txt · ostatnio zmienione: 2013/11/09 17:53 (edycja zewnętrzna)