Szczegółowy podział objawów chorobowych rośliny - nekrozy roślin

Nekrozy roślin Nekrozy, czyli obumarcia, należą do częstych objawów chorobowych u roślin. Obumarcie komórek bądź tkanek roślinnych nie jest równoznaczne ze zmianą ich zabarwienia, jakkolwiek z reguły następuje to wskutek wspomnianych procesów pośmiertnych. Neger (1924) wykazał doświadczalnie, że czerwienienie igieł świerka obumarłych wskutek działania niskich temperatur nie ma nic wspólnego z rodzajem ich śmierci, lecz wiąże się z procesami pośmiertnymi, dla których uruchomienia niezbędna jest określona zawartość wody w igłach i ich intensywne naświetlenie. Z tym doświadczeniem i interpretacją Negera zgadza się obserwacja, w myśl której przy ostrym przebiegu holenderskiej choroby wiązu, powodowanej przez grzyb Ophiostoma ulmi, zwłaszcza gdy to następuje w warunkach środowiska sprzyjających nasilaniu się transpiracji, obumarłe wskutek choroby liście niejednokrotnie tylko się marszczą, natomiast nie tracą zielonego zabarwienia. Widocznie przy szybkim spadku zawartości wody w tkankach nawet intensywna insolacja nie jest w stanie wyzwolić procesów prowadzących do przebarwienia martwych liści.

Nekrozy są objawami będącymi efektem chorób polegających na naruszaniu procesów łączenia komórek w tkanki, a więc na działaniu dezintegracyjnym, które zaczyna się od zabicia poszczególnych komórek (jeżeli chodzi o żywe części rośliny), a następnie przechodzi do niszczenia więzi tkankowej. Jeżeli wskutek choroby obumiera cała roślina, mówimy o nekrozie całkowitej, jeżeli tylko niektóre z jej narządów — o nekrozie częściowej, natomiast w wypadku obumierania tylko części narządu — o nekrozie lokalnej.

Roślina-gospodarz może wykazywać szereg objawów będących następstwem nekroz (objawy ponekrotyczne):

  1. Przedwczesne zrzucanie narządów, np. igieł w przypadku choroby zwanej osutką sosny powodowanej przez różne grzyby osutkowe.
  2. Usychanie nekrotycznych narządów lub tkanek, np. w wypadku niepasożytniczej choroby zwanej słoneczną zgorzelą kory drzew.
  3. Wykruszanie się nekrotycznych tkanek — przykład jak wyżej.
  4. Powstawanie w martwych tkankach rośliny-gospodarza substancji dla niego trujących, np. w wypadku występowania na drzewach liściastych grzyba Chondrostereum purpur eum.
  5. Powstawanie raków drzewnych.
  6. Uleganie zabitych tkanek zgniliźnie.

Zgnilizna polega na chemicznym rozkładzie i następującym po nim rozpadzie obumarłych tkanek. Znamienna jest przede wszystkim ta właściwość zgnilizny, że rozszerza się ona bez ograniczenia w głąb porażonego narządu, obejmując swym zasięgiem coraz dalsze zdrowe tkanki, a nawet dalsze zdrowe organy i rośliny, jeżeli uległe zgniliźnie i opanowane przez organizm chorobotwórczy narządy lub rośliny kontaktują się ze sobą; tak na przykład z korzeni sosny zwyczajnej uległych zgniliźnie spowodowanej przez grzyb Heterobasidion annosum porażenie (a więc i zgnilizna) przenika przy bezpośrednim kontakcie do korzeni drzew zdrowych. W zależności od konsystencji zgnilizny, która może być ciekła, mniej lub więcej mażąca się lub sucha, wyróżnia się zgniliznę mokrą i zgniliznę suchą. Zgniliźnie mokrej ulegają przeważnie źle przechowywane soczyste narządy roślin, jak bulwy ziemniaczane, nasiona drzew leśnych itd. Natomiast ogromnie ważne w gospodarstwie leśnym zgnilizny drewna zalicza się do zgnilizny suchej.


Źródło: Karol Mańka „Fitopatologia leśna” PWRiL Warszawa 1998

s/szczegolowy-podzial-objawow-chorobowych-rosliny-nekrozy-rosliny.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:41 (edycja zewnętrzna)