Sortowanie nasion drzew liściastych

Sortowanie polega na podziale owoców lub nasion na frakcje według masy lub wielkości, co może ułatwić końcowe fazy postępowania z nasionami. Czynność ta wynika z założenia, że nasiona najmniejsze są niedorozwinięte, a znajdujące się w nich zasoby substancji rezerwowych nie wystarczają do uformowania prawidłowo rozwiniętych siewek. W rzeczywistości nasiona dowolnej partii pochodzą zazwyczaj z różnych drzew, co podważa słuszność tego założenia. Nie wolno zapominać o tym, że różne drzewa, nawet gdy rosną w tym samym drzewostanie, mogą produkować nasiona bardzo zróżnicowane pod względem wielkości i kształtu. Można to łatwo sprawdzić na przykładzie dębów, tu jedne drzewa produkują żołędzie drobne, inne zaś wielkie. Ponadto żołędzie z drzew starych są często mniejsze niż z drzew młodych, wchodzących w fazę obradzania nasion.

Trzymając się ściśle zasady odrzucania nasion drobnych można wyeliminować z plonu żołędzie drzew starych, a więc drzew o najbardziej prawdopodobnej rodzimości. Drzewa takie pozostają w drzewostanie po długotrwałej selekcji, dokonywanej świadomie i sukcesywnie przez pokolenia leśników, oraz dzięki selekcji naturalnej, przebiegającej bez udziału człowieka w zróżnicowanych, nieraz krańcowo odmiennych warunkach środowiska przyrodniczego. Można pozbyć się w ten sposób materiału roślinnego o wysokiej wartości genetycznej. Chcąc więc zachować zmienność, zachodzącą pomiędzy różnymi drzewami danej proweniencji, należałoby zbierać nasiona poszczególnych drzew osobno i w każdej takiej populacji eliminować oddzielnie nasiona najmniejsze. Oczyszczone nasiona poszczególnych drzew można po takim indywidualnym przesortowaniu zmieszać - nasiona w mieszaninie będą nadal zróżnicowane pod względem wielkości .

Takie postępowanie jest niewątpliwie słuszne, choć może sprawiać pewne trudności w praktycznej realizacji. Podczas ręcznego zbioru nasiona są przez zbieraczy sortowane mniej lub bardziej świadomie. Można je też segregować za pomocą sit lub sortowników rotacyjnych z otworami o zróżnicowanej wielkości i odmiennym obrysie w różnych odcinkach bębna (otwory okrągłe i podłużne). W przypadku nasion klonów, grabu, jesionu i buka nasiona cięższe można wydzielić za pomocą czyszczalni, wyposażonej oprócz sit w system czyszczenia pneumatycznego, jak np. czyszczalnia typu Petkus lub Kimas Westrup używana w Kórniku. Dobór sit o odpowiednich otworach jest sprawą dużej wagi przy oddzielaniu nasion pełnych i dobrze wykształconych od pustych niedorozwiniętych czy uszkodzonych, jak również do wyeliminowania zanieczyszczeń mineralnych, fragmentów nasion czy skrzydełek.

Nasiona oczyszczone i wysortowane poddaje się w końcu podsuszeniu. Po mszeniu można czyszczenie powtórzyć.

s/sortowanie-nasion-drzew-lisciastych.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:41 (edycja zewnętrzna)