Procesory - maszyny okrzesująco-przerzynające

Procesory są maszynami przeznaczonymi do okrzesywania drzew ściętych za pomocą pilarki lub maszyny ścinkowo-układającej. Ze względu na konstrukcję i sposób pracy rozróżnia się dwa rodzaje procesorów: jednochwytakowe i dwuchwytakowe.

Procesory jednochwytakowe. Urządzenie obróbcze (głowica) jest zawieszone na żurawiu hydraulicznym. Pracuje w układzie szeregowym, tzn. dopiero po zakończeniu obróbki jednego drzewa pobierane jest następne. Maszyną bazową dla procesora jednochwytakowego może być podwozie forwardera, skidera lub maszyny budowlanej.

Procesory dwuchwytakowe. Urządzenie obróbcze jest zamontowane na ramie maszyny bazowej, najczęściej podwoziu forwardera, a do podawania drzew służy żuraw hydrauliczny. Tego typu maszyny pracują w układzie równoległym, tzn. podawanie drzewa na urządzenie obróbcze następuje w trakcie obróbki poprzedniego.

Urządzenia obróbcze obydwu typów procesorów mają podobną budowę i składają się nań:

  • zespół podający;
  • zespół okrzesujący;
  • układ kontrolno-pomiarowy;
  • element tnący.

Zadaniem zespołu podającego jest przeciąganie ściętego drzewa między elementami okrzesującymi. Zespół tworzą najczęściej specjalne walce - metalowe lub gumowe oplecione łańcuchami. Liczba walców jest różna w zależności od rodzaju urządzenia obróbczego. W przypadku procesorów dwuchwytakowych są dwa, natomiast w jednochwytakowych dwa lub cztery. Taśmy podające są stosowane rzadko. Zapewniają, co prawda, większą powierzchnię styku z pniem okrzesywanego drzewa i umożliwiają uzyskanie większej siły przeciągania ale gorzej pracują w przypadku wystąpienia krzywizn.

Zespół okrzesujący tworzą specjalnie ukształtowane noże, hydraulicznie dociskane do pnia drzewa. W procesorze dwuchwytakowym jest ich zwykle trzy - dwa ruchome, obejmujące pień od góry i jeden stały, odcinający gałęzie od dołu. W urządzeniach obróbczych procesorów jedno-chwytakowych liczba noży może być różna, od trzech do pięciu, z których jeden jest zawsze nożem stałym. Noże często pełnią funkcje ramion utrzymujących drzewo podczas obróbki. W starszych typach głowic stosowano elementy okrzesujące w formie złożonych z wielu elementów taśm, przypominających kształtem bransolety zegarków. Lepiej przylegały do pnia, jednak duże siły oporu występujące podczas okrzesywania powodowały ich częste zrywanie.

Układ kontrolno-pomiarowy procesora odpowiada za całą operację wyróbki sortymentów. Podczas przeciągania pnia przez urządzenie obróbcze jest mierzona jego długość i średnica. Do pomiaru długości służy specjalne kółko pomiarowe, natomiast średnicę najczęściej określa się na podstawie stopnia wychylenia noży okrzesujących. Na podstawie uzyskanych w ten sposób danych komputer oblicza miąższość wyrabianych sortymentów. Pomiar miąższości ma charakter sekcyjny, długość sekcji wynosi od 10 cm we współczesnych systemach, do 30 cm w starszych.

Rejestry komputera pokładowego procesora pozwalają na wpisanie wymiarów wielu różnych sortymentów dla czterech podstawowych gatunków drzew: np. sosny, świerka, brzozy i buka. Specjalny program umożliwia powiązanie tych danych z tabelą cen i parametrami aktualnie obrabianego drzewa. Dokonuje w ten sposób optymalizacji wyróbki drewna pod względem ekonomicznym. Oczywiście ostateczna decyzja zawsze należy do operatora. Komputer nie jest wstanie stwierdzić występowania pewnych cech drewna, które mogą rzutować na jego wartość rynkową, np. obecności zgnilizny.

Informacje dotyczące efektów pracy, tj. ilości i rodzaju wyrobionego surowca można zestawiać na wiele różnych sposobów i drukować na pokładowej drukarce lub przesyłać przez telefon lub za pomocą nośników magnetycznych. Elementami tnącymi są najczęściej piły łańcuchowe. Piły tarczowe, pomimo zalet eksploatacyjnych stosuje się rzadko, ponieważ znacznie zwiększają rozmiary całego urządzenia.

Cykl pracy procesora jednochwytakowego wygląda następująco. Operator naprowadza głowicę obróbczą nad leżące drzewo i je chwyta. Po zamknięciu noży-ramion następuje dociśnięcie walców podających i uruchomienie posuwu, rozpoczyna się faza okrzesywania. Równocześnie drzewo jest przemieszczane w pożądanym kierunku. Doświadczony operator, odpowiednio przesuwając głowicę, może dokonywać wstępnego sortowania wyrobionego surowca, oddzielając np. drewno stosowe od kłód. Nieco inaczej wygląda cykl pracy procesora dwuchwytakowego. Ścięte drzewo jest podawane na urządzenie obróbcze za pomocą chwytaka żurawia hydraulicznego. Po zamknięciu noży i dociśnięciu walców podających następuje jego okrzesywanie i wyróbka.


Źródło: Praca zbiorowa „Poradnik użytkowania lasu” Warszawa 2000

p/procesor.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:41 (edycja zewnętrzna)