Pozyskiwanie nasion drzew liściastych

Owoce (nasiona) gatunków liściastych należy przed sortowaniem oczyścić, usuwając zanieczyszczenia, zbędne fragmenty owoców, jak skrzydełka, miseczki, szypułki czy całe owoce niewykształcone lub puste, oraz inne zanieczyszczenia, takie jak kawałki pędów czy gałązek i liście, a nawet nasiona innych gatunków. Sposoby czyszczenia muszą być dostosowane do danego gatunku i sposobu zbioru.

Dąb

Żołędzie zbiera się wprost z ziemi lub z siatek, rozpostartych na ziemi pod drzewami w zasięgu korony, co umożliwia wstępną selekcję. W zebranym plonie miseczek jest niewiele, lecz sporo może być żołędzi niedokształconych lub opanowanych przez owady. Gdy ilość tych ostatnich jest nieznaczna, można wybrać je ręcznie, pozostawiając żołędzie zdrowe. Skuteczną eliminację żołędzi nieodpowiednich można przeprowadzić spławiając je w wodzie, wspomagając segregację przez silne mieszanie. Mokre żołędzie należy potem rozrzucić cienką warstwą i powierzchownie osuszyć.

Klon

Można zrywać całe owocostany (klon zwyczajny lub polny) lub osmykiwać z nich skrzydlaki (jawor). Każdy owoc (dwuskrzydlak) składa się z dwu połączonych ze sobą skrzydlaków, które oddzielają się od siebie podczas zbioru lub później, podczas podsuszania. Skrzydlaki klonu srebrzystego zbiera się zazwyczaj ręcznie z ziemi lub z rozłożonych pod drzewami płacht czy siatek, co zwykle zapewnia wysoką czystość plonu.

Grab

Całe owocostany zrywa się w koronach drzew z drabin lub otrząsa czy strąca na płachty lub plastikowe siatki przez uderzanie gałęzi tyczkami. W tym ostatnim przypadku plon jest zanieczyszczony liśćmi, kawałkami gałązek, szypułkami i okrywie ami owocków (orzeszków). Czystość plonu zrywanego jest wyższa, gdy zbiór przeprowadza się późną jesienią po opadnięciu liści, gdy na gałęziach drzew zwisają same tylko owocostany. Owocostany rozłożone cienką warstwą na podłodze podsusza się, po czym oddziela orzeszki od skrzydełek w odskrzydlaczu. Małe ilości można również wymłócić w worku z mocnej tkaniny lub przecierać przez sito, a nawet wygniatać rękami.

Buk

Zbioru bukwi dokonuje się jesienią z ziemi lub z siatek plastikowych rozłożonych pod drzewami. Domieszka zanieczyszczeń w plonie (okrywy, liście, gałązki, kamyki, żwir i piasek) jest znaczna, gdy zbiór pozyskuje się przez zgrabianie lub za pomocą „odkurzaczy” (aspiratorów). Orzeszki wolne od zanieczyszczeń nie wymagają już dalszego oczyszczania. Można też na miejscu zbioru użyć do oczyszczania bukwi sit lub wialni, a nawet spławiać je w wodzie, co wymaga następnie rozłożenia zmoczonych orzeszków cienką warstwą na płachtach, by je powierzchownie osuszyć przed przewiezieniem na miejsce dalszej obróbki.

Jesion

Całe kiście owoców (owocostany) zrywa się lub ścina sekatorem w pełni dojrzałe późną jesienią lub na początku zimy, po czym skrzydlaki oddziela się od szypułek owocostanów. Po podsuszeniu można tę czynność wykonać ręcznie lub przez wymłócenie w worku albo przetarcie na sucho w maceratorze. Szypułki i ich fragmenty oddziela się wtedy za pomocą wialni lub innych podobnych urządzeń. Odskrzydlenie skrzydlaków jest zbędne. Podczas zbioru przy zastosowaniu mechanicznego otrząsacza lub za pomocą sekatora skrzydlaki lub całe owocostany spadają na siatki lub płachty rozłożone pod drzewami. Tak uzyskany plon należy również uwolnić od wszelkich zanieczyszczeń.

p/pozyskiwanie-nasion-drzew-lisciastych.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:41 (edycja zewnętrzna)