Nadrzeczna olszyna górska (olszyna karpacka)

Nadrzeczna olszyna górska (olszyna karpacka)Alnetum incanae AICH. et SIEGR. 1930

Na obszarze Tatr i Beskidów, rzadziej w Sudetach, wzdłuż rzek i potoków na zalewanych aluwiach rozwijają się laski olszy szarej (Alnus incana), które sięgają w głąb regla dolnego do około 900 m n.p.m.

Występują one na starszych kamieńcach, niekiedy zaś wchodzą na niższe partie zboczy. Niegdyś były one bardziej rozpowszechnione, mimo że ze względu na swe wymagania siedliskowe nigdy nie tworzyły rozległych kompleksów. Dziś dobrze wykształcone ich płaty są dość rzadkie, zwłaszcza w niższych położeniach w okolicach wsi. Tutaj, jeśli nawet zachowały się olszyny, to wskutek ciągłego wypasu bydła ich skład florystyczny został zniszczony i odszukanie płatów o nie zaburzonym składzie florystycznym jest trudne.

Najbogatsze pod względem florystycznym są lasy olszy szarej, występujące na wysokości pomiędzy 400 a 600 m n.p.m., gdzie reprezentują one osobny zespół Alnetum incanae. Jest to zespół zbliżony do niektórych grądów i lasów łęgowych, a równocześnie różniący się wyraźnie od buczyny karpackiej.

W miarę wzrostu wysokości nad poziom morza na siedliskach suchszych odrębność Alnetum incanae stopniowo się zatraca, ubywa wiele gatunków z wilgotnych lasów nizinnych, przybywają natomiast liczne gatunki właściwe dla buczyn.

Alnetum incanae jest najbardziej łęgowym zbiorowiskiem ze wszystkich zbiorowisk związku Alno-Padion. W górach zajmuje on podobne stanowisko jak Salici-Populetum na nizinach i jest w stosunku do niego zespołem zastępczym piętrowo.

Zespoły Alnetum incanae występują na miejscach zalewanych przez wodę. Dzięki zalewom, w kształtowaniu się gleby znaczną rolę odgrywają naniesione cząstki organiczne i mineralne (muł i piasek). Gleba ma charakter mady górskiej o miąższości kilkudziesięciu centymetrów i wykazuje znaczną żyzność. Podłoże z reguły jest kamieniste, utworzone z otoczaków naniesionych przez wodę.

W składzie florystycznym zespołu w warstwie drzew oprócz olszy szarej (Alnus incana) pojedynczo występują: jesion (Fraxinus excelsior), czeremcha (Padus avium), świerk (Picea abies), wierzba krucha (Salix fragilis) oraz inne wierzby.

W warstwie krzewów pojawiają się: wiciokrzew suchodrzew (Lonicera xylosteum), a z pnączy chmiel zwyczajny (Humulus lupulus).

W runie obficie rosną: podagrycznik (Aegopodium podagraria), kuklik zwisły (Geum rivale), bluszczyk kurdybanek (Glechoma hederacea), tojeść pospolita (Lysimachia nummularia), jaskier rozłogowy (Ranunculus repens), jeżyna popielica (Rubus caesius) i inne.

Za gatunki charakterystyczne dla zespołu Alnetum incanae uważa się: olszę szarą (Alnus incana), perz psi (Agropyron caninum), świerząbek orzęsiony (Chaerophyllum hirsutum ssp. cicutaria), szałwię lepką (Salvia glutinosa), rutewkę orlikolistną (Thalictrum aquilegifoliuni), prawnie chroniony pióropusznik strusi (Matteucia struthiopteris), żywokost sercowaty (Symphytum cordatum), bodziszek żałobny (Geranium phaeum), lepiężniki (Petasites) — wyłysiały (P. kablikianus) i różowy (P. hybridus). Również w niektórych płatach pojawiają się rośliny z rzędu Populetalia: wierzby krucha (Salix fragilis) i purpurowa (S. purpurea) oraz jeżyna popielica (Rubus caesius).

Sukcesja zespołu przebiega następująco: na kamieńcach nadrzecznych pojawiają się zarośla z wierzbami lub wrześnią pobrzeżną (Myricaria germanica), a następnie olszynki z jesionem, które z kolei przechodzą w niższych położeniach w płaty Tilio-Carpinetum, a w wyższych w buczyny związku Fagion lub w bór iglasty Abieti-Piceetum montanum.

n/nadrzeczna-olszyna-gorska.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:40 (edycja zewnętrzna)