Kraina Bałtycka (I)

Zajmuje północno-zachodnią część Polski. Obejmuje tereny gromadnego występowania buka, czyli charakteryzuje się tym, że na żyznych siedliskach najczęściej rosną drzewostany bukowe. Położona jest w całości w bałtyckiej strefie ekoklimatycznej, której klimat kształtuje się głównie pod wpływem morza. Lesistość krainy jest nieco wyższa niż przeciętna w kraju (30,5%).

Kraina Bałtycka wykazuje znaczne zróżnicowanie pod względem klimatycznym. Leży ona w zasięgu trzech regionów klimatycznych (wg Romera) i tym samym trzech typów klimatu, którymi są:

  • region klimatu bałtyckiego, obejmujący pas pobrzeży,
  • region klimatu Pojezierza Pomorskiego, obejmujący środkową, najwyższą część pojezierzy: Drawskiego, Bytowskiego i Kaszubskiego,
  • region klimatu Krainy Wielkich Dolin, w którego biegu leży południowo-wschodnia część krainy.

Klimat krainy odznacza się chłodnym latem, ładną zimą i stosunkowo znaczną ilością opadów atmosferycznych. Roczna suma opadów waha się od 600-700 mm. Sumy opadów (VI, VII, VIII) przekraczają w tej krainie prawie dwukrotnie opady zimy, a wiosna jest znacznie suchsza w porównaniu jesienią. Liczba dni z pokrywą śnieżną wynosi od 40 do 50 na zachodzie krainy, do 60-90 dni na pojezierzach: Kaszubskim, Bytowskim i Drawskim. W miarę oddalania się od morza, wznoszenia terenu oraz posuwania się w kierunku wschodnim klimat pod względem termicznym staje się surowszy, okres wegetacyjny trwa od 210 dni na zachodzie krainy, do około 200 dni w reszcie krainy.

Kraina Bałtycka leży w przeważającej części na obszarze pomorskiej fazy zlodowacenia bałtyckiego, które wywarło swe piętno na konfiguracji terenu w postaci pozostałych tu charakterystycznych tworów: moren czołowych i dennych. Gleby są przeważnie pochodzenia polodowcowego. Większość z nich to gleby bielicowe, wytworzone z piasków słabo gliniastych i gliniastych. Na morenach występują margle, gliny zwałowe i żwiry gliniaste, a w pasie nadmorskim przeważają luźne piaski gleby torfowe. W dolinach rzek, zwłaszcza w delcie Wisły na Żuławach, występują gleby aluwialne i mady. Na tak zróżnicowanych glebach występują wszystkie nizinne siedliskowe typy lasu. Występowanie ich jest dość nierównomierne, co wiąże się z jej zróżnicowaniem fizjograficznym. Do najliczniej reprezentowanych typów siedliskowych należą: bór mieszany świeży, którego udział wynosi 31%, bór świeży - 28,8%, las mieszany świeży - 17,1%, las świeży-11%.

Charakterystycznym gatunkiem lasotwórczym Krainy Bałtyckiej jest buk, który znajduje się tu w granicach naturalnego i masowego zasięgu. Buk występuje na żyźniejszych siedliskach w drzewostanach jednogatunkowych i mieszanych. W drzewostanach mieszanych buk występuje z udziałem sosny, dębu, lipy, jaworu rzadziej klonu. Dlatego też Kraina Bałtycka jest nazywana krainą lasów bukowych i bukowo-mieszanych. Na południowym zachodzie krainy nasilenie występowania buka zmniejsza się na korzyść dębu i grabu. Głównymi gatunkami lasotwórczymi w tej krainie są: sosna 69%, buk 7,7%, świerk 6,5%, dąb 5,1%. Kraina Bałtycka charakteryzuje się średnią produkcyjnością siedlisk - 6,25 m3/ha rocznie i największą na terenach niżowych zasobnością drzewostanów -159,8 m3/ha.

Kraina Bałtycka dzieli się na 8 dzielnic przyrodniczo-leśnych:

  1. Dzielnica Pasa Nadmorskiego - lesistość dzielnicy jest zbliżona do średniej w krainie; w lasach, głównie o charakterze ochronnym, przeważają siedliska o niskiej produkcyjności - wyjątek stanowią lasy na wyspie Wolin (fragmenty naturalnych lasów bukowych). Na terenie tej dzielnicy leżą Słowiński i Woliński Park Narodowy.
  2. Dzielnica Niziny Szczecińskiej - lesistość mezoregionu Puszczy Wkrzańskiej i Goleniowskiej jest znacznie wyższa niż mezoregionu Równin Szczecińskich. Potencjalna produkcyjność siedlisk średnia, natomiast zasobność drzewostanów najniższa w krainie. Z dawnych naturalnych lasów zachowały się tu drzewostany bukowe w Puszczy Bukowej koło Szczecina i większe kompleksy leśne mocno już zmienione, lecz z nazwami przypominającymi ich dawny charakter, jak np. Puszcza Wkrzańska i Puszcza Goleniowska.
  3. Dzielnica Pojezierza Wałecko-Myśliborskiego - lesistość dzielnicy jest największa w krainie i wynosi 42,2%, średnia produkcyjność siedlisk. Na terenie tej dzielnicy znajduje się Drawieński Park Narodowy.
  4. Dzielnica Pobrzeża Słowińskiego - lesistość dzielnicy wyższa niż przeciętnie w krainie; potencjalna produkcyjność siedlisk średnia.
  5. Dielnica Pojezierza Drawsko-Kaszubskiego - mezoregion Wysoczyzny Polanowskiej ma najwyższą lesistość i najniższą potencjalną produkcyjność siedlisk; pozostałe mezoregiony maja średnią lesistość i średnio produkcyjne siedliska.
  6. Dzielnica Żuław Wiślanych - są to tereny nisko położone, niejednokrotnie w depresji. Dzielnica praktycznie bezleśna, z fragmentami lasów łęgowych o średniej potencjalnej produkcyjności.
  7. Dzielnica Elbląsko-Warmińska - odznacza się niską lesistością i najwyższą w krainie potencjalną produkcyjnością siedlisk.
  8. Dzielnica Pojezierza Iławsko-Brodnickiego - odznacza się niską lesistością w mezoregionie Doliny Kwidzyńskiej i Pojezierza Iławskiego a średnią lesistością na Pojezierzu Brodnickim. Znajdują się tutaj siedliska o średniej potencjalnej produkcyjności i drzewostany o najwyższej w krainie zasobności.
k/kraina-baltycka-i.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:40 (edycja zewnętrzna)