Deszczowanie wegetacyjne

Deszczowanie wegetacyjne ma na celu systematyczne uzupełnianie wody łatwo dostępnej w określonej warstwie gleby. Woda ta stopniowo wyparowuje zarówno w procesie transpiracji siewek, jak i wskutek parowania fizycznego gleby. Maksymalna wielkość netto dawki użytecznej jednorazowego polewu nie może być większa od ilości wody łatwo dostępnej, jaką dany rodzaj gleby może w tej warstwie zatrzymać. Nawodnienie dawką większą jest bezużyteczne, gdyż nadmiar wody szybko odpływa grawitacyjnie w głębsze warstwy gleby. Powoduje to straty wody i pracy deszczowni, a ponadto stwarza warunki dla rozwoju systemu korzeniowego siewek i sadzonek na głębokość większą od pożądanej.

Przy produkcji jednoletniego materiału sadzeniowego rozróżnia się dwa okresy nawodnień różniące się wielkością dawek jednorazowego polewu i częstotliwością zraszania. Pierwszy okres nawodnień obejmuje stadium zasiewów, wschodów i wczesnego rozwoju siewek, czyli liczy się od wysiewu nasion do połowy czerwca. Drugi okres wypada od połowy czerwca do końca sezonu nawodnień, tj. do końca sierpnia.

W pierwszym okresie nawodnień przyjmuje się niewielkie stosunkowo dawki jednorazowego polewu, pozwalające na zasilenie gleby na niewielką głębokość dla zapewnienia optymalnych warunków kiełkowania nasion i rozwoju młodych siewek. W drugim okresie zwiększa się odpowiednio dawki polewowe, a co za tym idzie, głębokość zwilżenia gleby aby zapewnić prawidłowy rozwój siewek w odniesieniu do ich części nadziemnych, jak i podziemnych.

Deszczowanie w I okresie nawodnień

Nasiona i siewki poszczególnych gatunków drzew wymagają różnych ilości wilgoci do skiełkowania i wzrostu. Maksymalna zdolność kiełkowania jest osiągalna tylko przy przestrzeganiu warunków odpowiedniej wilgotności w górnej warstwie gleby, bezpośrednio otaczającej nasiona i korzenie siewek. Można to uzyskać przez stosowanie właściwych norm zraszania, dokonywanego w odpowiednich odstępach czasu po wysiewie nasion i w okresie wzrostu siewek. Efekty deszczowania, wyrażające się w wydajności produkcji szkółkarskiej, są zróżnicowane i uzależnione w ramach jednego gatunku od szeregu czynników, z których główną rolę odgrywa rodzaj gleby i sposób deszczowania.

W pierwszej fazie rozwojowej siewek wskazane jest stosowanie niewielkich, ale często powtarzalnych dawek polewowych. Duże znaczenie dla efektów deszczownia w tym okresie ma stosowanie deszczowania o małym natężeniu i dużym rozdrobnieniu kropel. Intensywność deszczowania powinna być wówczas najmniejsza, aby nie powodowała erozji gleby i wymywania nasion lub siewek. Najlepsze wyniki daje zraszanie o intensywności 3-4 mm/h przy zastosowaniu w zraszaczach dyszy o średnicy 4 mm, gdyż wyklucza możliwość niszczenia struktury gleby i jej zaskorupiania się oraz zapobiega wypłukiwaniu nasion lub słabo jeszcze zakorzenionych siewek. Czas pracy zraszaczy na jednym stanowisku potrzebny dla dostarczenia do gleby określonej dawki polewowej, zależy od intensywności zraszania. Jako czas efektywnej pracy deszczowni w ciągu doby przyjmuje się 4-6 godzin, przy czym najodpowiedniejszymi porami deszczowania są godziny ranne i popołudniowe. W godzinach południowych występują największe straty wody na parowanie.

Deszczowanie w II okresie nawodnień

W drugim okresie nawodnień materiału jednorocznego, tj. w okresie od połowy czerwca do końca sierpnia (tj. do zakończenia wegetacji siewek) stosuje się dawki jednorazowego polewu odpowiadające ilości wody łatwo dostępnej, jaką dana gleba może zatrzymać ze względu na jej skład mechaniczny oraz pożądanej głębokości zwilżania gleby z uwagi na rozwój korzeni siewek. Głębokość zwilżania gleby w II okresie nawadniania zwiększa się stopniowo od 10 do 20 cm dla zapewnienia rozwoju systemu korzeniowego na pożądaną głębokość. W tym okresie nawadniania można stosować większą intensywność zraszania, a mianowicie 3-6 mm/h przy zastosowaniu w zraszaczach dyszy o średnicy 5 mm na początku tego okresu, do 7 mm w drugiej jego połowie. Za czas efektywnej pracy deszczowni w ciągu doby należy przyjmować okres 6-8 godzin, przy czym najodpowiedniejszą porą deszczowania są godziny ranne i popołudniowe. Wpływ opadów atmosferycznych na częstotliwość i dawkę deszczowania w l i II okresie deszczowania uwzględnia się w ten sposób, że wielkość dawki polewowej brutto zmniejsza się o wysokość opadu atmosferycznego, jaki spadł na teren szkółki w czasie od ostatniego polewu do terminu kolejnego nawodnienia. Za miarodajny opad atmosferyczny, o który należy zmniejszyć ustaloną dawkę polewową brutto, uznaje się opad jednorazowej wielkości 3 mm i wyżej. Jeżeli wielkość opadów w okresie od ostatniego nawodnienia jest równa lub większa od dawki polewowej brutto, wówczas następnego nawodnienia nie wykonuje się.

Deszczowanie materiału wieloletniego

Zraszanie materiału wieloletniego może odbywać się z większą intensywnością przy zastosowaniu w zraszaczach dyszy o średnicy 8 mm. Do pomiaru opadów powinien być zainstalowany na terenie szkółki deszczomierz Hellmanna oraz prowadzone obserwacje opadów w okresie stosowania nawodnień deszczownianych.

d/deszczowanie-wegetacyjne.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:39 (edycja zewnętrzna)