Dereń właściwy

Cornus mas L. — dereń właściwy (d. jadalny)

Zwykle krzew, rzadziej małe drzewo wysokości do 8 m.

Młode gałązki zielonkawe lub oliwkowoczerwone, nieznacznie owłosione; pąki zróżnicowane na kwiatowe i liściowe. Pąki kwiatowe są kuliste, pąki liściowe małe i cienkie, pokryte jedną parą miękkich łusek.

Liście długości 4—10 cm, jajowate lub eliptyczne, zaostrzone, ułożone nakrzyżlegle. Liście obustronnie zielone, często błyszczące pod spodem, obie strony pokryte rzadko przylegającymi włoskami, na dolnej stronie z kępkami białych włosków w kątach nerwów; nerwów 3—5 par przebiegających łukowato.

Kwiaty żółte, nieprzyjemnie pachnące, zebrane w prawie kuliste, niewielkie baldachy, ukazujące się przed rozwojem liści. Kwitnie w końcu marca i na początku kwietnia. Owoc elipsoidalny, ciemnoczerwony zawierający jedną pestkę, jadalny. Owoce dojrzewają we wrześniu i październiku. Gatunek pontyjsko-południowoeuropejski, występujący w południowej i środkowej Europie, a także w Azji Mniejszej, Armenii i na Kaukazie. W Polsce nie rośnie w stanie dzikim, jest natomiast uprawiany ze względu na jadalne owoce. Gatunek ten jest również cennym krzewem ozdobnym ze względu na bardzo wcześnie ukazujące się, drobne wprawdzie, ale liczne kwiaty. Dereń właściwy lubi gleby żyzne, wapienne, dość wilgotne; rośnie dobrze zarówno na miejscach słonecznych, jak i zacienionych.

Drewno ma rozpierzchłonaczyniowe, nadzwyczaj ciężkie, drobnowłókniste, bardzo mocne, trudno łupliwe, giętkie, zróżnicowane na czerwonobiały biel i czerwonawobrązową twardziel. Drewno nadaje się do wyrobów stolarskich : tokarskich, głównie do opraw narzędzi rzemieślniczych. Z okorowanych pędów wyrabia się laski.

d/deren-wlasciwy.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:39 (edycja zewnętrzna)