Degradacja gleb

Gleba stanowi środowisko życia roślin, zwierząt i człowieka, dlatego należy zaliczyć ją do najważniejszych zasobów przyrody. Gleby należą do łatwo zniszczalnych i trudno odtwarzalnych zasobów przyrody. Gleba leśna jest wielofunkcyjnym elementem środowiska. Zakłócenie jakiejkolwiek jej funkcji jest równoznaczne z degradacją.

Przez pojęcie degradacji gleby rozumie się modyfikacje jej fizycznych, chemicznych i biologicznych właściwości, pogarszające biologiczną aktywność środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem produkcji środków żywności, warunków ekologiczno-sanitarnych populacji ludzkich i estetycznych walorów krajobrazu.

Stopniowa i mało zauważalna degradacja gleb na dużych obszarach prowadzi do totalnego zniszczenia siedlisk leśnych.

Gleby różnią się odpornością na degradację, lecz nie ma gleb całkowicie odpornych. Degradacja gleby ma wiele form i różnorodną genezę.

Czynniki i procesy degradacyjne gleb można pogrupować następująco:

Fizyczne czynniki i procesy degradacyjne

  • erozja wodna,
  • niekorzystne zmiany struktury gleby wynikające z ugniatania przez pojazdy i maszyny, wypasania zwierząt domowych, udeptywania przez turystów itp.,
  • niekorzystne zmiany w budowie profilu glebowego,
  • zmiany stosunków wodnych i termicznych gleby, np. wadliwie przeprowadzone melioracje.

Chemiczne i fizykochemiczne czynniki i procesy degradacyjne

Biologiczne czynniki i procesy degradacyjne

  • zmiany składu mikroflory i fauny glebowej,
  • zakłócenia w obiegu składników odżywczych (wprowadzanie drzewostanów o nieodpowiednim składzie gatunkowym, preferowanie monokultur gatunków iglastych),
  • nieuwzględnienie w pracach glebowosiedliskowych mikrozróżnicowania gleb (małe, wyspowe zasięgi żyznych gleb otoczonych przez siedliska uboższe),
  • występowanie w profilu glebowym przeszkód ograniczających głęboką penetrację korzeni co prowadzi do biologicznego wypłycania gleby.

Najczęściej zewnętrznym przejawem degradacji gleb jest zmniejszenie lub całkowity brak produkcji biomasy na zdegradowanych obszarach. Należy podkreślić, że gleba, dzięki swoim właściwościom fizycznym, chemicznym i biologicznym, ma ogromne zdolności regeneracyjne i może opierać się długo czynnikom degradacyjnym.

Najmniej odporne na czynniki degradujące są gleby piaskowe oraz wszelkie gleby słabo próchniczne. Odporność gleb na degradację wzrasta wraz ze wzrostem zawartości w nich części koloidalnych i organicznych.

d/degradacja-gleb.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:39 (edycja zewnętrzna)