Buk południowy

Northofagus antarctis (N. obliqua) - buk południowy

Wygląd

Mniejsze drzewo zrzucające liście na zimę, przeciętnie ma około 10 m wysokości, rzadko nieco więcej, choć w swojej ojczyźnie osiąga wysokość do 35 m. Korona dość nieregularna, złożona z poskręcanych, prosto wzniesionych gałęzi. Kora początkowo gładka, później delikatnie podłużnie popękana. Pędy czerwonawobrunatne lub zielonoszare, niekiedy również lekko oszronione, gęsto, filcowato owłosione. Pączki jajowato-podłużne, o długości około 6 mm, błyszczące lub lekko oszronione.

Liście, znacznie mniejsze niż u krajowego buka zwyczajnego, mają tylko około 3 cm długości i mniej więcej 2 cm szerokości. Podłużno-owalne, z przodu wyraźnie zaokrąglone i bez zaznaczonego wierzchołka, są u nasady ucięte albo również lekko zaokrąglone. Ustawione wyraźnie dwurzędowo. Brzeg liści jest delikatnie pofalowany i nieregularnie karbowany albo płytkowrębny. Górna powierzchnia liścia ciemnozielona, błyszcząca, niekiedy bywa także lekko pomarszczona; dolna strona – znacznie jaśniejsza, matowa lub tylko lekko błyszcząca. Ogonki liściowe mają około 3 mm długości; skutkiem tego liście są prawie siedzące i umieszczone jeden za drugim, znacznie gęściej niż u krajowego buka zwyczajnego, na pędach stojących dwurzędowo jak ości ryby.

Kwiaty niepozorne, pojedyncze lub po kilka w pachwinach liści u nasady pędów bocznych. Owoc podobny do bukwi, ale znacznie mniejszy. Miseczka z całobrzegimi łuskami, prawie bez ogonka, stojąca prosto w pachwinach liści, ma około 6 mm długości.

Występowanie

Antarktyczny byk południowy jest rozpowszechniony w południowej części Ameryki Południowej od południowego Chile po Ziemię Ognistą i jest tam ważnym drzewem lasotwórczym. W Europie buki południowe są bardzo chętnie i coraz częściej sadzone jako drzewa ozdobne w ogrodach – szczególnie w okolicach, gdzie zimy bywają łagodne.

Okres kwitnienia

Maj.

Uwagi ogólne

Buki południowe zastępują na półkuli południowej rodzaj Fagus, do którego należy nasz rodzimy buk zwyczajny. W sumie przedstawiciele obu rodzajów są dość podobni. Użyteczną cechą rozpoznawczą są u Northofagus zwykle dość małe, krótkoogonkowe liście. Łącznie z południowej części Ameryki Południowej, z Australii i z Nowej Zelandii znanych jest dotychczas 17 różnych gatunków, które są dość podobne pod względem wymagań klimatycznych. Prawie wszystkie gatunki były w Wielkiej Brytanii i Irlandii uprawiane doświadczalnie w lasach.


Źródło: Leksykon przyrodniczy: Drzewa. Bruno T. Kremer 1996

b/buk-poludniowy.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:39 (edycja zewnętrzna)