Sprawca: Apiognomonia errabunda (Rob.) v. Höhn. [st. konid.: Discula guercina (West.) v. Arx.]

Choroba występuje na liściach, ogonkach liściowych, a czasem także pędach drzew z rodzaju Platanus, Fagus, Quercus, Tilia, Acer oraz innych. Jest powszechnie spotykana w Europie i Ameryce Północnej i może być szkodliwa głównie w szkółkach i młodszych nasadzeniach drzew w parkach. W Polsce Madej (1974) obserwował ją często w północno-zachodniej części kraju.

Wiosną na wyrośniętych, ale jeszcze młodych liściach pojawiają się niezbyt wyraźne zielonożółte przebarwienia, które stopniowo brunatnieją, a po spodniej stronie liścia są zwykle jaśniejsze. Na rozmaitych gatunkach drzew-gospodarzy kształt plam bywa różny. Na liściach platana, który najbardziej od tej choroby cierpi, zbrunatnienie obejmuje nerwy i przyległe do nich części blaszki liściowej. Natomiast na liściach lipy brunatne plamy, różnej wielkości i kształtu, mają ciemniejszą obwódkę. Ciemnobrunatne wydłużone plamy występują też na ogonkach liściowych, obejmując czasem cały ich obwód. Plamy rozszerzają się i zlewają ze sobą, po czym liście zamierają i przedwcześnie opadają (np. na początku lata). Zjawisko to może być bardzo nasilone. Jeżeli porażeniu ulegają wyłącznie nasady ogonków liściowych, to opadają także całkiem zielone liście. Porażenie pędów (w postaci brunatnienia i zamierania) występuje najczęściej na platanach, rzadziej na innych gatunkach drzew.

Chorobę powoduje grzyb Apiognomonia errabunda (Ascomycotina, Sphaeriales), którego stadium konidialne, Discula quercina (Deuteromycotina, Melanconiales) wytwarza na przebarwionych częściach blaszek liściowych skupienia zarodnikowania konidialnego widoczne w postaci czarnych kropek. Zarodniki konidialne mierzą 8—14 x 3—6 µm. Po dolnej stronie w opadłych martwych liściach wytwarzają się kulistawe, ciemno zabarwione otocznie z cylindryczną szyjką. W nich powstają dwukomórkowe zarodniki workowe o wymiarach 14—18 x 3—4 µm, które dokonują pierwotnej infekcji młodych liści na wiosnę.

Warunki sprzyjające to wilgotna i niezbyt ciepła pogoda w kwietniu i maju, gdy młode liście ulegają zakażeniu. Susza ogranicza nasilenie choroby, a nawet całkowicie ją zahamowuje.

Ochrona bywa prowadzona w szkółkach drzew liściastych i młodych nasadzeniach drzew ozdobnych. Wskazane jest jesienne wygrabianie i palenie liści. Niekiedy należałoby też wycinać i niszczyć porażone pędy, na których również tworzą się liczne konidia. Z chwilą wystąpienia pierwszych objawów choroby można rozpocząć opryskiwania (np. preparatami benzimidazolowymi), które należy powtarzać w miarę potrzeby.

Źródło: Karol Mańka i Małgorzata Mańka „Choroby drzew i krzewów leśnych” Warszawa 1993