Różnice

Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.

Odnośnik do tego porównania

z:znieksztalcenia [2013/09/15 12:42] (aktualna)
Linia 1: Linia 1:
 +====== Zniekształcenia roślin ======
 +
 +Zniekształcenia są następstwem zakłóceń procesów wzrostu roślin. Stanowią one bogatą grupę objawów chorobowych. Można je podzielić na zniekształcenia **zwykłe** i zniekształcenia **plastyczne**. 
 +
 +Przez zniekształcenia zwykłe rozumie się zwykle „wszelkie zmiany kształtu całej rośliny lub jej narządów (w porównaniu z rośliną normalną), z wykluczeniem zmian objętościowych, które traktuje się jako zniekształcenia plastyczne" (Zaleski 1958).
 +Zwijanie się [[l:liscie|liści]] [[w:wiaz-ulmus|wiązów]] porażonych przez grzyb //Ophiostoma ulmi// stanowi przykład zniekształcenia zwykłego, bo liście te nie zmieniły ani wielkości swej powierzchni, ani objętości (nie stały się grubsze ani cieńsze), lecz zmieniły swe położenie, przekształcając się z płasko rozpostartych w zwinięte (zniekształcenie położenia). Do zniekształceń zwykłych prowadzi także gnicie [[d:drewno|drewna]]. Drewno bowiem wskutek zgnilizny niemal nie zmienia objętości ani innych wymiarów, lecz jedynie swą konsystencję, staje się luźniejsze, a tym samym miększe (zniekształcenie konsystencji). Do zniekształceń zwykłych zalicza się ponadto zmiany **kształtu**, **pokroju**, **symetrii** i **struktury** (np. zmiany struktury powierzchni liści z miękko owłosionej na szorstko owłosioną).
 +
 +Bardziej zróżnicowane są zniekształcenia plastyczne, które można podzielić na skarłowacenia,wybujałości, pędzenie nowych narządów, dziwotwory i nowotwory.
 +
 +1. **Skarłowacenia** (atrofia) polegają na niedorozwoju bądź zastoju we wzroście lub pomnażaniu się komórek. W następstwie całe chore rośliny lub ich części wykazują mniejsze rozmiary niż normalnie.
 +
 +2. **Wybujałości** (hipertrofia i hiperplazja) są zjawiskami odwrotnymi do skarłowaceń. Polegają one na nadmiernym wzroście komórek (hipertrofia), ich liczby (hiperplazja) albo też na jednym i drugim równocześnie. W następstwie całe chore rośliny lub ich części wykazują rozmiary większe niż normalnie. Jako przykład wybujałości można wskazać wrzecionowato zgrubiałe części [[p:pedy|pędów]] [[s:sosna-zwyczajna|sosny zwyczajnej]] porażonej przez grzyb //Cronartium flaccidum//.
 +
 +Wytwarzanie nowych narządów oznacza regenerację narządów wegetatywnych utraconych wskutek choroby. Jako przykład niech posłuży odradzanie się [[i:igly-liscie-iglaste|igieł]] sosny zwyczajnej utraconych w następstwie porażenia wiosenną [[c:sosna|osutką sosny]] lub pędzenie u nasady korony nowych pędów, obserwowane u [[w:wiaz-ulmus|wiązów]] silnie ogołoconych z liści wskutek porażenia [[h:holenderska-choroba-wiazu|holenderską chorobą wiązu]] (sprawca: //Ceratocystis ulmi// = //Ophiostoma ulmi//).
 +
 +3. **Dziwotworami** lub potwornościami nazywamy silnie zniekształcone albo przekształcone całe rośliny lub ich części; przyczyny tego zjawiska nie są znane. Stanowią one przedmiot zainteresowania osobnej gałęzi wiedzy zwanej teratologią. Ponieważ występują one rzadko, przeto mają małe znaczenie gospodarcze, a ponadto nie są dotąd znane możliwości ich zwalczania; fitopatolodzy interesują się nimi tylko marginesowo. Częściej w lasach spotykanymi przypadkami dziwotworów są: **staśmienia łodygi** (fasciato), **skręty łodygi** (torsio), czyli kręty przebieg włókien [[p:pien|pni]] różnych [[g:gatunek|gatunków]] [[d:drzewa|drzew]] ([[s:sosna-pinus|sosny]], [[j:jodla-pospolita|jodły]], [[k:kasztanowiec-bialy|kasztanowca]] itd.), **przerosty** (prolificatio), czyli wyrastanie jednego narządu z drugiego, np. jednej szyszki [[m:modrzew-larix|modrzewia]] z drugiej i inne.
 +
 +4. **Nowotwory** są tworami wyrosłymi w miejscach, w których na normalnej roślinie się nie tworzą, albo też głęboko plastycznie przekształconymi narządami. Naukowo nazywa się je **cecydiami** (narośle, wyrosłe). Jako przykłady narośli spowodowanych przez czynniki roślinne (fitocecydia) można podać guzowatość korzeni spowodowaną przez bakterię //Agrobacterium tumefaciens//, [[r:rdza-jodly-i-gozdzikowatych|czarcią miotłę]] jodły spowodowaną przez grzyb //Melampsorella caryophyllacearum// i inne.
 +
 +----
 +Źródło: Karol Mańka „Fitopatologia leśna” PWRiL Warszawa 1998 
 +
  
z/znieksztalcenia.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:42 (edycja zewnętrzna)