Różnice

Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+====== Zgorzel pędów wierzby ======
+**Sprawcy:** //Venturia chlorospora// (Ces.) Karst., //Physalospora miyabeana// Fukushi
+Jest to zespół chorób zbliżonych do siebie pod względem objawów, a powodowanych przez różne patogeny. Duże znaczenie gospodarcze ma tylko w odniesieniu do wierzby amerykanki (//Salix americana//), jakkolwiek występuje ponadto na wielu innych [[g:gatunek|gatunkach]] [[w:wierzba-salix|wierzb]].
+===== Objawy =====
+{{ :z:willowbacterialtwigblight.jpg?304x285|Venturia chlorospora}}
+Gdy patogenem jest //Venturia chlorospora// szczytowe [[l:liscie|liście]] tegorocznych [[p:pedy|pędów]] wierzb w młodym stadium rozwojowym dość nagle, niekiedy w ciągu kilku godzin, więdną, czernieją i zamierają. Z liści sczernienie schodzi ogonkami na pędy. Górne partie pędów objęte chorobą również giną, a następnie razem z uprzednio zamarłymi liśćmi przeginają się nieco w dół. Potem liście stopniowo zasychają i opadają.
+Podobnie pod niejednym względem przejawia się choroba, gdy jej sprawcą jest grzyb //Physalospora miyabeana//. W końcu czerwca lub na początku lipca pojawiają się na liściach plamy, lecz oddzielne, różnej wielkości, ostro zarysowane, początkowo brązowe, później czerniejące. Mogą one być rozmieszczone na całej [[b:blaszka-lisciowa|blaszce liściowej]], głównie jednak wzdłuż nerwu środkowego. W przebarwionych miejscach liście szybko obumierają i wysychają, gdy tymczasem zdrowe ich części w dalszym ciągu się rozrastają, co prowadzi do pofałdowania blaszek liściowych. Jeżeli choroba w tej fazie się zatrzymuje, jest najmniej szkodliwa. Z reguły jednak postępuje ona dalej i wtedy poprzez ogonki liściowe przebarwienie przechodzi na łodygę. Może się tak dziać na szczycie pędu lub w innej jego części. W pierwszym wypadku szybko dochodzi do sczernienia, zamarcia i przegięcia w dół wierzchołka pędu (bardzo podobnie jak przy porażeniu przez //Venturia chlorospora//), w drugim natomiast tworzą się na łodydze lekko wgłębione brązowe (zgorzelowe) plamy długości 2—3 cm i szerokości 0,5—1 cm, a potem otwarte, sięgające do [[d:drewno-wierzby|drewna]] rany, które obwałowywane od brzegów tkanką zasklepiającą — przyjmują wnet charakter raków drzewnych. Wcześniej jednak jeszcze zaczynają się pojawiać (i pojawiają się do końca sezonu) na zgorzelowych plamach jaskrawoczerwono zabarwione skupienia pęcherzykowatych uwypukleń skórki, o średnicy około 0,5 mm, mieszczące w sobie warstwiaki (acewuli) patogena. Niekiedy porażenie rozszerza się od szczytu pędu daleko w dół, co powoduje zamarcie 15—20-centymetrowej części wierzchołkowej i bardzo szkodliwą zgorzel niżej położonych miejsc pędu.
+===== Sprawca =====
+Na liściach porażonych przez grzyb //Venturia chlorospora// (//Ascomycotina, Pleosporales//), rządziej na pędach, pojawiają się skupienia zasadniczo dwukomórkowych konidiów. W tym stadium patogen jest zaliczany do podgromady //Deuteromycotina//, rzędu //Moniliales// i nosi nazwę //Pollaccia saliciperda// (Ali. et Tub.) v. Ara (= //Fusicladium saliciperdum// Tub.). Komórki konidiów są nierównej wielkości, a całe konidia mierzą 15—23><5—10 μm. W stadium konidialnym grzyb może nawet przezimować, chociaż głównym zadaniem tego stadium jest rozszerzanie choroby w ciągu okresu wegetacyjnego. Sprawca zimuje przede wszystkim w postaci grzybni w porażonych pędach, na których wiosną powstają konidia stanowiące źródło zakażenia pierwotnego. Na opadłych liściach powstają niekiedy otocznie patogena, ale bardzo rzadko.
+Grzyb //Physalospora miyabeana// (//Ascomycotina, Sphaeriales//), w przeciwieństwie do //V. chlorospora//, tworzy owocniki bardzo intensywnie tylko na łodydze, a nie na liściach. Wkrótce po wybuchu choroby pojawiają sję na pędach wspomniane, jasno-ceglasto-czerwone warstwiaki, pozwalające zaszeregować sprawcę do rodzaju //Gloeosporium//. Po dojrzeniu warstwiaków skórka gospodarza pęka i uwalnia mieszczące się w nich konidia, które kształtem i wielkością nie różnią się niemal od zarodników workowych sprawcy. Pod koniec sezonu powstają obok warstwiaków ciemnobrunatne kuliste otocznie, o krótkiej zgiętej szyjce. Ich średnica wynosi ok. 1 mm. W otoczniach są maczugowate worki o wymiarach 60—90x10—11 μm, ulokowane wśród parafiz o wymiarach 66x1,5—2 μm. Zarodniki workowe mierzą 15—17x5,5—7 μm. W sezonie wegetacyjnym choroba rozszerza się za pomocą konidiów, których strzępki kiełkowe wnikają do liści bezpośrednio przez ściany komórek skórki.
+===== Warunki sprzyjające =====
+Warunki sprzyjające to przede wszystkim wilgotna wiosna i lato, jednostronne nawożenie azotowe i podatność odmian.
+===== Ochrona =====
+Znana jest ochrona chemiczna, mechaniczna i fizyczna. Przy ochronie chemicznej większe znaczenie przypisuje się staranności wykonania zabiegów (opryskiwań) niż doborowi preparatu. Zalecano m.in. czterokrotne opryskiwanie (przeciwko //Venturia chlorospora//) cieczą bordoską, ale można też zastosować nowocześniejsze preparaty, np. dwutiokarbaminianowe. Pierwszy zabieg należy wykonać przed otworzeniem się pączków 2% cieczą, drugi (odtąd już stale 1% cieczą) — w okresie pękania pączków, trzeci — gdy młode liście osiągnęły 1/3—2/3 normalnej wielkości, czwarty — po osiągnięciu przez nie normalnej wielkości. Przed //Physalospora miyabeana// ochraniano wysoce skutecznie 0,4% preparatem Kaptan (300 l na 1 ha); pierwsze opryskiwanie pod koniec czerwca, a kilka następnych w odstępach tygodniowych. Z zabiegów mechanicznych zalecano wycinanie dookoła plantacji dziko rosnących wierzb oraz przegląd karpowin po wycięciu w jesieni prętów wikliny i zniszczenie pozostałych w karpach krótkich pędów (tzw. wąsów), a także zebranie i zniszczenie (np. przez spalenie) części pędów pozostałych na ziemi po pozyskaniu prętów. Z fizycznych zabiegów wymieniają niektórzy termiczną dezynfekcję [[g:gleba-lesna|gleby]] wykonywaną wcześnie na wiosnę (gdy świeże pędy jeszcze się nie ukazały) w międzyrzędach, przez spalanie na nich materiału organicznego, np. trocin, słomy itp.
+----
+Źródło: Karol Mańka i Małgorzata Mańka "Choroby drzew i krzewów leśnych" Warszawa 1993

z/zgorzel-pedow-wierzby.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:42 (edycja zewnętrzna)