Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.
— |
z:zgorzel-kory-topoli [2013/09/15 12:42] (aktualna) |
||
---|---|---|---|
Linia 1: | Linia 1: | ||
+ | ====== Zgorzel kory topoli ====== | ||
+ | |||
+ | **Sprawcy:** //Valsa sordida// Nitschke, //Valsa nivea// (Pers.) Fr., //Valsa ambiens// (Pers.) Fr. | ||
+ | |||
+ | Ta choroba [[t:topola-populus|topól]] jest poważniej traktowana w Ameryce Północnej niż w Europie. Stosunkowo podatne na nią są topole z sekcji //Aigeiros// i //Tacamahaca//. W Polsce wystąpiła ona niedawno szczególnie silnie na [[t:topola-Simona|topoli Simona]]. | ||
+ | |||
+ | ===== Objawy ===== | ||
+ | |||
+ | Zrazu ukazują się na [[k:kora|korze]] gałęzi lub [[p:pien|pni]] lokalne, ostro odgraniczone brunatnawe przebarwienia, które z kolei ciemniejąc przechodzą w czarne. Na zewnątrz przebarwienie to nie zawsze bywa od razu uchwytne. Często można stwierdzić zaledwie nieco ściemnioną zieleń i dopiero nacięcie (np. nożem) pozwala dostrzec brunatny lub już czarny miąższ korowy. Najszybciej porażenie postępuje w kierunku równoległym do osi [[p:pedy|pędu]]. Na grubszych gałęziach wokół miejsca zakażenia tworzy się małe, brunatne wklęśnięcie. Z kolei ukazują się piknidia w postaci małych uwypukleń, które na szczycie zostają rozdarte, przez co odsłania się szarobrunatny krążek z czarnym otworem wylotowym w środku. Z otworów wylotowych wydobywają się z kolei żółte, pomarańczowe lub czerwonawe wstęgi zarodnikowe („wąsy"), osiągające w warunkach umiarkowanej suszy długość kilku cm, a w warunkach wilgotności znacznie krótsza. Obumarła kora w końcu zasycha i wykrusza się. Znajdujące się pod nią [[d:drewno-topoli|drewno]] jest początkowo czerwonobrunatne, później czarne. Niekiedy na takim [[d:drewno|drewnie]] występują koncentryczne strefy. Jeżeli w porażonym miejscu patogen opanowuje cały obwód pędu, to jego wyżej położona część zamiera. | ||
+ | |||
+ | ===== Sprawcy ===== | ||
+ | |||
+ | Sprawcą choroby bywa głównie grzyb //Valsa sordida// (//Ascomycotina, Sphaeriales//). W naturze jednak spotyka się przeważnie tylko jego konidialną formę zarodnikowania (piknidia), o nazwie //Cytospora chrysosperma// (Pers.) Fr. (//Deuteromycotina, Sphaeropsidales//). Piknidia są wielokomorowe, osadzone w śródkorowych podkładkach o średnicy 2—4 mm, ze wspólnym wylotem znajdującym się w środku tarczki wylotowej o średnicy 0,3—1 mm. Konidia są kiełbaskowato wygięte, jednokomórkowe, bezbarwne, o wymiarach 4—5 x 1 µm. Są one przenoszone przez wiatr, deszcze i owady. Zakażenie następuje przez rany i ewentualnie także przez przetchlinki. Otocznie omawianego patogena spotyka się stosunkowo rzadko. Powstają one skupieniami w brunatnoczarnych podkładkach, które z kolei są osadzone w miękiszu korowym. Z innych gatunków rodzaju //Valsa//, występujących na topolach, zasługuje na uwagę //V. nivea// (Pers.) Fr. z //Cytospora nivea// (Hoffm.) Sacc. w stadium konidialnym (wstęgi zarodników czerwonawe). Jako dalsi sprawcy zgorzeli kory topoli, wierzb, a także jeszcze innych drzew liściastych, mogą wystąpić grzyby //Valsa ambiens// ze stadium konidialnym //Cytospora ambiens// (wstęgi zarodnikowe początkowo białe, później żółte) i niektóre inne. | ||
+ | |||
+ | ===== Warunki sprzyjające ===== | ||
+ | |||
+ | Są to głównie wszelkie okoliczności osłabiające żywotność roślin-gospodarzy. Tym tłumaczy się m.in., że te same osobniki, które w pełni sezonu bywają odporne, jesienią i w zimie często się upodatniają (odporność sezonowa). | ||
+ | |||
+ | ===== Ochrona ===== | ||
+ | |||
+ | Bezpośredniego traktowania ochraniającego na ogół się nie podejmuje. Natomiast zmierza się do tego celu pośrednio, przez zabiegi pobudzające szybki i zdrowy wzrost [[d:drzewa|drzew]]. Warto dbać o ogólną higienę roślin, szczególnie należy unikać ranienia drzew w [[s:szkolka-lesna|szkółkach]] w okresie zimowym. Zrzezy powinny być przechowywane w temperaturach niskich, lecz nie niższych niż 2°C. |