Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.
— |
z:zamieranie-wierzcholkow-pedow-sosny [2015/12/15 20:15] (aktualna) |
||
---|---|---|---|
Linia 1: | Linia 1: | ||
+ | ====== Zamieranie wierzchołków pędów sosny ====== | ||
+ | |||
+ | Sprawca: //Sphaeropsis sapinea// (Fr.) Dyko et Sutto | ||
+ | |||
+ | Choroba ta, także już dawniej znana, wystąpiła ostatnio z większym nasileniem w [[d:drzewostan|drzewostanach]] zachodniej Europy. Ponad 20 lat temu była jednak notowana także w Rumunii, co pozwala przypuszczać, że może występować również w Polsce. Mogłoby to być o tyle groźne, że w ostatnich latach zdradza ona tendencje do epifitozyjnego występowania. Jako silnie podatne [[s:sosna-pinus|sosny]] traktuje się obecnie m.in. [[s:sosna-czarna|sosnę czarną]] i [[s:sosna-zwyczajna|sosnę zwyczajną]]. | ||
+ | |||
+ | ===== Objawy ===== | ||
+ | |||
+ | {{ :z:1301053.jpg?380x250|Sphaeropsis sapinea}} | ||
+ | |||
+ | Tegoroczne [[p:pedy|pędy]], najczęściej 10—40-letnich [[d:drzewa|drzew]], brunatnieją i rosną wyraźnie wolniej niż zdrowe, podobnie jak ich [[i:igly-liscie-iglaste|igły]]. Zamierające pędy wydzielają silnie żywicę. Niekiedy dolna część takich pędów pozostaje zielona i bywa od ich martwej części oddzielana warstwą miękiszu przyrannego. Chore pędy robią wrażenie jakby były porażone nagłym atakiem sprawcy, zanim zdołały zakończyć swój wzrost na długość. Na martwej [[k:kora|korze]] i u podstawy brunatnych igieł pojawiają się czarne kropki — piknidia patogena. | ||
+ | |||
+ | ===== Sprawca ===== | ||
+ | |||
+ | Jest nim grzyb //Sphaeropsis sapinea// (= //Diplodia pinea; Deutemmycotina, Sphaeropsidales//). Jego piknidia występują w skupieniach. Znajdujące się w nich konidia, zrazu bezbarwne, później żółtawe i wreszcie ciemnobrunatne, są początkowo jednokomórkowe, później coraz częściej dwukomórkowe, kształtu od eliptycznego do podłużnojajowatego lub niewyraźnie maczugowatego. Z wiekiem stają się one brodawkowate, przy czym brodawki powstają po wewnętrznej stronie ściany komórkowej. Konidia mierzą 36x13—16 µm. Grzyb zakaża młode, jeszcze nie zdrewniałe (dotyczy to siewek, pączków i wierzchołków pędów), nie uszkodzone ani nie zranione (przez owady, okrzesywanie, gradobicie itd.) tkanki. | ||
+ | |||
+ | ===== Warunki sprzyjające ===== | ||
+ | |||
+ | Oprócz podatności młodych tkanek i zranień pędów, chorobie sprzyjają wysoce także skrajne warunki pogody, choć wspomina się też o innych predysponujących czynnikach, jak przebyte porażenie, przez //Gremmeniella abietina//, opadnięcie przez mszyce, czy oddziaływanie amoniaku. | ||
+ | |||
+ | |||
+ | ===== Ochrona ===== | ||
+ | |||
+ | Z reguły zaatakowane drzewa bronią się w jakimś stopniu same przez tworzenie przyrannej tkanki peridermalnej, która może w znacznym stopniu chronić przed rozszerzaniem się choroby na dalsze tkanki gospodarza. Istotne jest również to, że wyjątkowo sprzyjające chorobie warunki pogodowe nie trwają z reguły długo, co prowadzi do wygaśnięcia choroby. Jedynie gwałtowne, epifitozyjne rozszerzanie się choroby usprawiedliwiałoby podejmowanie specjalnych akcji ochronnych, jak np. cięć sanitarnych czy zabiegów chemicznych. Natomiast przy silniejszym porażeniu siewek w [[s:szkolka-lesna|szkółkach leśnych]] można by zalecić użycie fungicydów (opryskiwania w okresie początkowego rozwoju nowych pędów). | ||
+ | ---- | ||
+ | Źródło: Karol Mańka i Małgorzata Mańka "Choroby drzew i krzewów leśnych" Warszawa 1993 |