Różnice

Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.

Odnośnik do tego porównania

z:zamieranie-debow [2013/09/15 12:42] (aktualna)
Linia 1: Linia 1:
 +====== Zamieranie dębów ======
 +
 +
 +**Sprawca:** //Ceratocystis// spp.
 +
 +Jest to choroba porażająca [[d:dab-quercus|dęby]], głównie [[d:dąb-szypułkowy|dąb szypułkowy]] (//Ouercus robur// L.) i [[d:dab-bezszypulkowy|bezszypułkowy]] (//Q. petraea// Liebl.). Chorobie mogą ulegać dęby w każdym wieku, szczególnie jednak silnie dęby starsze.
 +
 +===== Objawy =====
 +
 +[[l:liscie|Liście]] w górnej części [[k:korona|korony]], następnie także tu i ówdzie na końcu gałęzi bocznych, wreszcie w całej koronie, stopniowo się marszczą, bledną, brązowieją i w końcu przedwcześnie opadają. W miarę jak postępuje proces defoliacji na głównym [[p:pedy|pędzie]] ([[p:pien|pniu]]) ukazują się pędy przybyszowe (tzw. wilki).
 +W międzyczasie na porażonych pniach powstają mniejsze lub większe, brunatne lub czarnobrunatne podłużne plamy, a pod [[k:kora|korą]] w tychże miejscach rozleglejsze jeszcze intensywne smugi tego samego koloru, widoczne też wyraźnie na poprzecznym przekroju chorego pnia. Plamy te mają być najlepiej widoczne późną jesienią i wcześnie na wiosnę. Niekiedy z pęknięć kory w miejscach występowania plam wysącza się brudna ciecz. Od chwili pojawienia się plam [[d:drzewa|drzewa]] stosunkowo szybko (z reguły), bo w okresie około pół roku, zamierają. Niekiedy jednak przeżywają do 3 lat lub nawet wracają do zdrowia. Dąb szypułkowy ma być bardziej podatny niż dąb bezszypułkowy.
 +
 +===== Sprawca ===== 
 +
 +W USA upatruje się przyczynę zamierania dębów w grzybie //Ceratocystis fagacearum// (Bretz) Hunt (//Ascomycotina, Sphaeriales//). W Europie ten patogen raczej nie występuje. Izoluje się tu z chorych dębów najczęściej inne gatunki z rodzaju //Ceratocystis//, jak //C. roboris// i in. Prawdopodobnie istnieją dwa sposoby przenoszenia patogena z chorych drzew na zdrowe: przez owady, na stosunkowo większe odległości oraz przez zrosty korzeniowe, tylko na niewielką odległość. W [[d:drewno-deba|drewnie]] o wilgotności poniżej 20% patogen ginie. Ostatnio szereg badaczy zdaje się sądzić, że choroba ta jest wynikiem długotrwałego procesu, w którym dochodzi do znacznego spadku żywotności dębów na skutek działania różnych czynników stresujących (głównie susze). W następstwie drzewa zamierają, które to zjawisko mają jedynie przyspieszać m.in. grzyby atakujące najmłodsze pędy dębów.
 +Warunki sprzyjające chorobie to także wrodzona podatność dębów, ale przede wszystkim różnorakie stresy upodatniające, czyli predysponujące na chorobę, jak pogorszenie się warunków wodnych w środowisku (obniżenie poziomu wód gruntowych, susze), żery owadzie (np. zwójki zieloneczki) czy działanie imisji przemysłowych. Wobec długotrwałego przeżywania patogenów w wilgotnym [[d:drewno|drewnie]], chorobie mogą też sprzyjać zaniedbania w zakresie utrzymywania należytego stanu sanitarnego lasu.
 +
 +===== Ochrona =====
 +
 +Możliwości ochrony ograniczają się na razie tylko do zabiegów profilaktyki, terapia bowiem jest obecnie nierealna. Tak więc wszystkie porażone drzewa należy wycinać i jak najszybciej okorowywać lub przecierać, a pozostałe pniaki okorowywać, sięgając aż pod powierzchnię gruntu. Jeżeli dęby rosną w tak znacznym zagęszczeniu, że zachodzi możliwość zakażenia poprzez zrosty korzeniowe, należy najwcześniej zauważone chore drzewa oddzielić od otaczających je zdrowych drzew rowkami o głębokości około 60 cm. Radzi się też, aby na linii oddzielenia drzewa chorego od zdrowych przygotować co 20 cm dołki głębokie na 50 cm i umieścić w nich po około 250 ml płynnego fumigantu o nazwie Vapam (rozcieńczonego w wodzie w stosunku 1:4), a następnie zasłonić je darnią i zagnieść butem. Zaleca się też głębokie (aż do [[t:twardziel|twardzieli]]) opierścieniowywanie chorych drzew. Wreszcie należy też wprowadzać formy dębów odpornych na chorobę, chronić dęby przed gradacjami owadów i innymi czynnikami środowiska zwiększającymi podatność drzew.
 +----
 +Źródło: Karol Mańka i Małgorzata Mańka "Choroby drzew i krzewów leśnych" 1993
 +
  
z/zamieranie-debow.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:42 (edycja zewnętrzna)