Różnice

Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+====== Wybór drzew dorodnych ======
+Wybór [[d:drzewa-dorodne|drzew dorodnych]] jest czynnością wymagającą dużego doświadczenia i wiedzy, a jednocześnie odpowiedzialną. Od prawidłowego typowania tych drzew zależy jakość pielęgnowanego [[d:drzewostan|drzewostanu]].
+Za drzewo dorodne uznaje się [[d:drzewa|drzewo]]:
+  * o grubości i wysokości większej od rozmiarów drzewa przeciętnego w danym drzewostanie; przy wyznaczaniu w drzewostanie pierwszej [[t:trzebieże-wczesne-tw|trzebieży wczesnej]] drzewa dorodne mają być o 20-30% grubsze od przeciętnego drzewa w drzewostanie,
+  * których żywotność przejawia się w dobrze rozwiniętej, gęstej [[k:korona|koronie]],
+  * o wysokiej jakości, czyli posiadające mało wad obniżających wartość [[d:drewno|drewna]] (usęcznienie, krzywizny, zbieżystość, skręt włókien i inne),
+  * zdrowe, czyli nie opanowane przez grzyby i owady,
+  * dobrze przyrastające na wysokość i grubość.
+Wyboru drzew dorodnych dokonuje się w obrębie tzw. biogrup. Stanowią je grupy drzew jednogatunkowego pochodzenia, ściśle ze sobą związane i na siebie wzajemnie oddziałujące, wytwarzające swoje własne środowisko sprzyjające ich utrzymaniu wśród otoczenia innego lub nawet tego samego gatunku, lecz powstałego w inny sposób lub w innym czasie. Biogrupy najwyraźniej wyodrębniają się w drzewostanach mieszanych, zwłaszcza powstałych z samosiewu. Również w drzewostanach jednogatunkowych i różnowiekowych można wyróżnić biogrupy złożone z drzew bliżej ze sobą sąsiadujących i wzajemnie na siebie wpływających. Naturalnie utworzone biogrupy egzystują do końca życia drzewostanu, jeśli ich byt nie zostanie zakłócony przez interwencję człowieka. Drzewa tworzące biogrupę często zrastają się [[k:korzen|korzeniami]], dzięki czemu głębiej się zakorzeniają i mają lepsze warunki pobierania wody i pokarmu, są lepiej zakotwiczone w podłożu. Drzewa wchodzące w skład biogrupy kooperują ze sobą także i nad [[g:gleba-lesna|glebą]]. Popierają się wzajemnie w czasie wichrów, a budowa ich koron zapewnia aerodynamiczne właściwości nawietrznego okapu biogrupy i ochronę drzew rosnących na stronie zawietrznej. Mają zatem wyższy potencjał życiowy i żyją dłużej niż drzewa bytujące poza grupami. Grupy takie popierane w trakcie cięć pielęgnacyjnych zwiększają odporność drzewostanu na zagrożenie przez śnieg i wiatr. W obrębie każdej biogrupy powinno być wybrane przynajmniej jedno najlepsze drzewo jako dorodne. Zmierza się do nierównomiernego rozmieszczenia drzew dorodnych i kształtowania naturalnej struktury przestrzennej drzewostanów charakteryzujących się istnieniem biogrup.
+Kryteria wyboru drzew dorodnych są różne dla poszczególnych [[g:gatunek|gatunków]] drzew i zależą od indywidualnych wymagań i właściwości rozwojowych tych gatunków oraz od warunków siedliskowych, w jakich wzrastają. Należy dążyć do zachowania odpowiedniego udziału poszczególnych gatunków drzew, wskazanego dla danego [[t:typ-siedliskowy-lasu|typu siedliskowego lasu]]. Przy wyborze drzew dorodnych trzeba również uwzględnić ogólną jakość hodowlaną poddawanego zabiegom trzebieżowym drzewostanu. W drzewostanach gorszej jakości kryteria doboru drzew dorodnych muszą być w pewnym stopniu obniżone. W przypadkach szczególnych wybieranie drzew dorodnych może okazać się w ogóle niemożliwe. Wtedy ogranicza się cięcia wyłącznie do popierania drzew najzdrowszych, wykazujących największą żywotność. Odpowiednio łagodzi się również kryteria wyboru, gdy chce się utrzymać nieliczna [[g:gatunek-domieszkowy|domieszkę]] w drzewostanach litych. Wówczas nawet mierne jakościowo drzewa traktować trzeba jako dorodne. Ma to miejsce często w stosunku do [[b:brzoza-betula|brzozy]] czy [[d:dab-bezszypulkowy|dębu bezszypułkowego]] w litych [[s:sosna-zwyczajna|sośninach]].
+Liczba drzew dorodnych, które powinny być wybierane na 1 ha jest zmienna i zależy od gatunku drzewa, wieku drzewostanu, rodzaju siedliska i jakości hodowlanej. W drzewostanach młodszych, silniej [[z:zwarcie-drzewostanu|zwartych]] i zagęszczonych, jak również rosnących na słabszych siedliskach należy wybrać więcej drzew dorodnych. Natomiast w drzewostanach starszych, o gorszej jakości, słabiej zwartych i na siedliskach zasobniejszych wybiera się mniejszą liczbę drzew dorodnych.
+Wyznaczanie drzew dorodnych jest bardzo ważnym i odpowiedzialnym zadaniem. Powinno ono być dokonywane przez pracownika mającego odpowiednie ku temu kwalifikacje. Wyznaczający drzewa dorodne musi obserwować drzewa z dalszej odległości (około 4-8 m), zależnie od wysokości drzewostanu, a w każdym razie z tych miejsc, skąd można dostrzec [[p:pedy|pęd]] szczytowy, położenie korony i pokrój drzewa oraz stanowisko drzewa wśród otoczenia. Osoby współpracujące, stojąc bliżej pnia, badają gładkość i zdrowotność strzały oraz szyi korzeniowej, wykrywają wady drzewa. Wyznaczenia dokonuje się przechodząc przez drzewostan pasami, a wybrane drzewa dorodne oznacza się prowizorycznie za pomocą lubryki. Trwałe oznaczenie drzew dorodnych powinno być wykonane dopiero po wyznaczeniu drzew szkodliwych, a więc po całkowitym przygotowaniu drzewostanu do [[t:trzebiez|trzebieży]]. Drzewa dorodne winno się oznaczać za pomocą wygładzenia ośnikiem pierścienia korowiny na wysokości 1,3 m i pomalowania go farbą olejną. Trwałe oznaczenie drzew dorodnych jest niezbędnym warunkiem powiązania kolejno po sobie następujących [[c:ciecia-pielegnacyjne|cięć pielęgnacyjnych]] w jednolitą całość. Brak trwałego oznaczenia celu wykonywanych trzebieży czyni z każdego zabiegu pielęgnacyjnego oderwany fragment działania. W drzewostanach, w których już przy poprzedniej trzebieży wyznaczone zostały drzewa dorodne, przeprowadza się rewizję poprzedniego wyboru przy każdej następnej trzebieży. Jeżeli któreś z drzew dorodnych straciło cechy najlepszego drzewa, czy to z powodu jego uszkodzenia, czy też dlatego, że okazało się nie dość żywotne, zbyt słabo przyrastające i po wykonanej poprzednio trzebieży nie zareagowało wzmożonym przyrostem, to na jego miejsce wyznacza się inne pobliskie drzewo, lepiej odpowiadające kryteriom drzewa dorodnego.
+Wyznaczanie trzebieży przeprowadza się zazwyczaj latem. Jedynie w drzewostanach liściastych, szczególnie gatunków o gęsto ulistnionych koronach, czynności te przesunąć lepiej na okres bezlistny, kiedy jakość pnia widoczna jest na całej długości, a także łatwiejsza jest ocena budowy korony.

w/wybor-drzew-dorodnych.txt · ostatnio zmienione: 2014/03/28 18:19 (edycja zewnętrzna)