Różnice

Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.

Odnośnik do tego porównania

w:wspolczesne-kierunki-badawcze-zbiorowisk-roslinnych [2013/09/15 12:41] (aktualna)
Linia 1: Linia 1:
 +**Współczesne kierunki badawcze zbiorowisk roślinnych**
 +
 +
 +Wyróżnione i scharakteryzowane na podstawie florystycznej [[z:zespoly roślinne]] stają się obecnie obiektem na coraz większą skalę prowadzonych i coraz bardziej pogłębionych studiów ekologicznych. Podstawą ich są wieloletnie badania stacjonarne, prowadzone na wybranych reprezentatywnych powierzchniach, szczególnie w rezerwatach i parkach narodowych jako badania kompleksowe, przy współudziale licznych specjalistów — ekologów roślin, zoologów, gleboznawców, mikologów, mikrobiologów, a nawet fizjologów. 
 +
 +Badania te dążą między innymi do zarysowania bilansu pokarmowego poszczególnych [[z:zbiorowiska roslinne|zbiorowisk roślinnych]], do ilościowego ujęcia krążenia materii i energii w ekosystemach. Szczegółowe badania siedliskowe pozwalają też postawić hipotezy, jakie czynniki w danym przypadku decydują o wykształceniu zespołu, co umożliwia przeprowadzenie eksperymentów w terenie, w szklarni lub na poletku doświadczalnym. Badania z zakresu eksperymentalnej socjologii roślin dążą do wyjaśnienia przyczyn, dlaczego w obrębie jednego zespołu roślinnego skupiają się te, a nie inne gatunki roślin.
 +
 +
 +Szczegółowe badania synekologiczne pozwalają „wycechować" pewne [[g:gatunek|gatunki]] roślin na określone czynniki siedliskowe. Gatunki podobnie reagujące na ten sam czynnik łączymy w grupy ekologiczne. Zrozumienie, jak powstał i funkcjonuje zespół, wymaga nie tylko badań synekologicznych, ale i autekologicznych badań biologii i ekologii poszczególnych komponentów tworzących zespół roślinny.
 +
 +
 +Główne osiągnięcia fitosocjologii są następujące: 
 +
 +  * poznanie różnorodności zbiorowisk roślinnych oraz ich struktury i dynamiki; 
 +
 +  * poznanie przyczyn przestrzennego zróżnicowania roślinności i uwarunkowań środowiskowych zbiorowisk różnego rodzaju; 
 +
 +  * opracowanie metod prezentacji i interpretacji tych zjawisk za pomocą map roślinności regionów, krajów i kontynentów; 
 +
 +  * poznanie związków roślinności z warunkami środowiskowymi oraz charakteru reakcji roślinności na działania zewnętrzne, zwłaszcza antropogeniczne; 
 +
 +  * zgromadzona wiedza o zróżnicowaniu roślinności w związku ze zróżnicowaniem środowiska dała podstawy do rozwoju fitosocjologii stosowanej (FALIŃSKA 1996).
 +
 +
 +Najbardziej znane są zastosowania fitosocjologii w [[l:lesnictwo|leśnictwie]], w ocenie [[k:klasyfikacja i definicje zbiorowisk roslinnych z punktu widzenia roli człowieka w ich powstaniu i przeobrazeniu|przemian środowiska przyrodniczego pod wpływem działalności człowieka]], np. w zdefiniowaniu właściwości wskaźnikowych (fitoindykacyjnych) zbiorowisk.
 +
 +W ciągu ostatnich 12 tys. lat szata roślinna Ziemi ulegała przekształceniom w wyniku coraz bardziej zaznaczającej się działalności człowieka. Podstawowe znaczenie miał tu rozwój rolnictwa, a najszybsze i największe zmiany wiązały się z industrializacją i urbanizacją. 
 +
 +Skutki ich były dwojakie:
 +
 +  * ustępowanie i ginięcie wrażliwych gatunków roślin oraz pierwotnych zbiorowisk roślinnych;
 +
 +  * rozprzestrzenianie gatunków korzystających ze skutków zmian spowodowanych działalnością ludzką (tzw. gatunki synantropijne), co z kolei pociągało za sobą rozprzestrzenianie się zbiorowisk związanych z tą działalnością oraz powstawanie nowych, dotąd nieznanych zbiorowisk antropogenicznych.
 +
 +
 +Spotykana obecnie roślinność to roślinność rzeczywista lub aktualna. Tylko tam, gdzie działalność ludzka nie spowodowała większych zmian lub nie wystąpiły takie czynniki środowiska jak lawina lub wiatrołom, roślinność ta jest jednocześnie aktualną roślinnością naturalną.
 +
 +Roślinność naturalną należy odróżnić od pierwotnej, która powstała zupełnie bez udziału człowieka i którą obecnie spotyka się bardzo rzadko na Ziemi (np. na terenach wysokogórskich). Większość zbiorowisk roślinnych utworzonych w wyniku działalności człowieka i odbiegających od zbiorowisk naturalnych, to tzw. **zbiorowiska zastępcze**. Z każdego określonego zespołu leśnego można wyprowadzić pewną grupę zbiorowisk zastępczych, tworzących razem syndynamiczny łańcuch zespołów.
 +
 +
 +Obserwując roślinność aktualną można sobie wyobrazić roślinność, która pojawiłaby się w wyniku sukcesji ekologicznej po zaprzestaniu działalności człowieka na danym terenie. Tę istniejącą tylko w naszej wyobraźni roślinność nazywa się **potencjalną roślinnością naturalną**. Nie zawsze będzie to taka sama roślinność, jaka występowała na tym terenie przed rozpoczęciem działalności przez człowieka. Zmiany, które pod wpływem tej działalności zaszły w siedlisku (głównie w [[g:gleba lesna|glebie]] i stosunkach wodnych) mogą uniemożliwić powrót do stanu poprzedniego. W naszej strefie klimatycznej naturalną roślinnością potencjalną są najczęściej zbiorowiska leśne.
 +
 +Określenie potencjalnej roślinności naturalnej jest najłatwiejszym sposobem określenia możliwości produkcyjnych siedliska. Stanowi to podstawę planowania hodowlanego i wszelkich zabiegów gospodarczych. 
 +
 +W Polsce, jako jednym z pierwszych państw, została opracowana mapa potencjalnej roślinności naturalnej w skali 1 : 300 000 (MATUSZKIEWICZ, MATUSZKIEWICZ 1994).
  
w/wspolczesne-kierunki-badawcze-zbiorowisk-roslinnych.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:41 (edycja zewnętrzna)