Różnice

Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+====== Wilgotność powietrza suszącego nasiona ======
+Wilgotność względna powietrza zewnętrznego podlega nieustannym zmianom, a wraz z nimi zmienia się też zdolność tego powietrza do wchłaniania pary wodnej i osiągania stanu nasycenia. Zmiany te mogą zależeć od warunków zewnętrznych, m.in. podlegają wahaniom związanym z porą dnia. [[n:nasiona|Nasiona]] niektórych [[g:gatunek|gatunków]] dojrzewają latem (np. [[c:czeresnia-ptasia|czereśnia ptasia]]), większość jednak osiąga dojrzałość jesienią). Pora dojrzewania może być bogata w opady, niekiedy przez dłuższy czas, a zdolność susząca powietrza jest w takich okresach niska lub żadna.
+Niedosyt pary wodnej w powietrzu, a więc jego zdolność suszącą, można podwyższyć trzema sposobami:
+  * podwyższając temperaturę,
+  * odwadniając powietrze,
+  * lub łącząc równocześnie obydwa zabiegi.
+Ogrzewanie powietrza jest latem zbędne, lecz może być przydatne jesienią; jest ono tym skuteczniejsze, im bardziej temperatura suszenia (która nie powinna przekraczać 20°C) przewyższa temperaturę zewnętrzną. Efekt suszący można jeszcze podwyższyć odwadniając powietrze suszące przed jego ogrzaniem do 20°C.
+Obecnie znajdują zastosowanie różne sposoby odwadniania powietrza: tłoczenie powietrza przez higroskopijne żele pochłaniające parę wodną, tłoczenie powietrza przez obracające się powoli tarcze absorbujące parę wodną na wielkiej powierzchni, co zapewnia komórkowa struktura tarcz i zastosowanie wysoce higroskopijnych substancji pokrywających ich ścianki, wreszcie kondensacja pary wodnej na zimnym parowniku urządzenia chłodniczego, ustawionym na drodze suszącego powietrza.
+Trzeba sobie zdawać sprawę z faktu, że przy danej temperaturze ustala się stan równowagi pomiędzy wilgotnością nasion a wilgotnością względną powietrza, i że ten stan utrzymuje się dopóty, dopóki warunki zewnętrzne nie ulegną zmianie (wilgotność równoważna). Dla nasion wielu gatunków roślin rolniczych i ogrodniczych stany równowagi zachodzące pomiędzy wilgotnością nasion a wilgotnością względną powietrza przy danej temperaturze przedstawiono na wykresach w postaci krzywych. Wykresy takie sporządzono również dla nasion kilku gatunków drzew iglastych ([[m:modrzew-europejski|modrzew europejski]], [[s:sosna-zwyczajna|sosna zwyczajna]], [[s:sosna-czarna|sosna czarna]]), natomiast dla nasion niektórych gatunków drzew liściastych ([[j:jesion-wyniosly|jesion]], [[d:dab-quercus|dąb]]) ich opracowanie zaledwie zapoczątkowano.
+Powietrze suszące powinno przepływać przez warstwę nasion pionowo ku górze, bądź poziomo ponad jej powierzchnią. Równomierność podsychania nasion można uzyskać dzięki częstemu ich obracaniu i mieszaniu. Urządzenia, w których powietrze przepływa przez warstwę nasion, a nie ponad nią, są bardziej wydajne - można w nich suszyć większe ilości nasion.
+Małe ilości nasion można podsuszać w temperaturze otoczenia na tacach lub sitach rozstawionych na półkach w suchym i umiarkowanie ciepłym pomieszczeniu. Suszenie należy zawsze przeprowadzać w miejscach przewiewnych, ocienionych i chronionych przed ptactwem i gryzoniami.
+W trakcie suszenia, tak jak podczas wszystkich innych etapów postępowania z nasionami, każda partia powinna być stale oznaczona etykietką (gatunek, miejsce i data zbioru, numer partii, data i warunki suszenia, ciężar nasion przed suszeniem).
+Wszystkie te czynniki, a więc wilgotność i temperatura powietrza oraz wilgotność wyjściowa nasion sprawiają, że proces podsuszania od wilgotności wyjściowej do zamierzonej przebiega z określoną szybkością. Niewiele wiadomo do tej pory o optymalnej szybkości odwadniania nasion, zakłada się jednak, że nie powinna być ona nadmierna.
+Można tu podać przykład nasion, które w pierwszej fazie przygotowania do przechowywania umieszcza się na pewien czas w wodzie (czyszczenie lub oddzielanie nasion pustych przez spławianie lub ulepszanie stanu zdrowotnego przez termoterapię żołędzi). Zazwyczaj proces ten trwa krótko: od kilku minut (spławianie) do kilku godzin (termoterapia). W trakcie tych operacji nasiona podlegają powierzchownemu zwilżeniu, a ich wilgotność wzrasta o dodatkowe 1-2% (podczas termoterapii). Przed podjęciem dalszych czynności nasiona należy zewnętrznie szybko osuszyć. Nasiona mokre należy więc rozpostrzeć cienką warstwą na podłożu wchłaniającym wodę (papier, bibuła, płachty) w przewiewnym pomieszczeniu. Skonstruowano również suszarnie, w których po termoterapii nasiona podsusza się przez zwykłe przetłaczanie powietrza o temperaturze nie wyższej niż 20°C. Wydajność takich suszarń może być znaczna. Czas suszenia jest zazwyczaj krótki; zależy od temreratury, szybkości przepływu i wilgotności powietrza, od wilgotności nasion oraz grubości ich warstwy.
+Wilgotność nasion z owoców mięsistych (pestki czereśni) jest zazwyczaj po pozyskaniu wysoka, może przekraczać 30%, należy więc unikać podsuszania zbyt szybkiego.
+Niekiedy, choć rzadko, może zachodzić potrzeba dowilżania żołędzi, które w okresie zbioru cechowała wilgotność zbyt niska, choć bliska 40%. Do dowilżania należy przystąpić bez zwłoki. Całą masę żołędzi dowilża się przez rozpylanie wody i staranne mieszanie. Po dowilżeniu należy czuwać nad tym, by nie doszło do samozagrzania się żołędzi. W razie potrzeby ponawia się dowilżanie, aż do ustalenia aę pożądanego poziomu wilgotności nasion.
+Po zakończeniu podsuszania nasiona należy zważyć, spadek ich masy wynika i ubytku części zawartej w nich wody.

w/wilgotnosc-powietrza-suszacego-nasiona.txt · ostatnio zmienione: 2015/01/18 11:26 (edycja zewnętrzna)