Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.
— |
w:wiaz-polny [2014/11/05 17:20] (aktualna) |
||
---|---|---|---|
Linia 1: | Linia 1: | ||
+ | ====== Wiąz polny (w. pospolity) ====== | ||
+ | |||
+ | //Ulmus minor// **MILL.** (//U. carpinifolia// **G. SUCKOW**, //U. campestris// **auct. non L.**, //U. foliacea// **sensu HAYEK** — wiąz polny (w. pospolity) | ||
+ | |||
+ | |||
+ | {{ :w:wiaz_polny.jpg?nolink&200|}} | ||
+ | |||
+ | [[d:drzewa|Drzewo]] wysokości 30 m i pierśnicy 1,5 m. [[k:kora|Kora]] na starych [[p:pien|pniach]] podłużnie i poprzecznie spękana. Gałązki cienkie, czerwonawo- lub żółtawobrązowe, nagie lub pokryte rzadkimi włoskami, niekiedy z listewkami korkowymi. [[p:paki|Pąki]] jajowatostożkowate, długości do 5 mm, nagie lub pokryte szarym puszkiem, z czterema lub więcej ciemnobrązowymi łuskami o jasnych brzegach. | ||
+ | |||
+ | [[l:liscie|Liście]] eliptyczne lub odwrotniejajowate, u nasady klinowate, niesymetryczne, po brzegach pojedynczo lub podwójnie ząbkowane, na stronie górnej ciemnozielone, błyszczące i gładkie, na dolnej jasnozielone z kępkami włosków w kątach nerwów. Liście najszersze zwykle w środku, dość sztywne; [[o:ogonek-lisciowy|ogonki liściowe]] stosunkowo długie (do 1,5 cm). Kwitnie przed rozwojem liści w marcu-kwietniu. [[k:kwiaty|Kwiaty]] na krótkich szypułkach, zebrane w pęczki, podobnie jak u [[w:wiaz-gorski|wiązu górskiego]], lecz okwiat mają czerwony i 4 pręciki z rdzawoczerwonymi pylnikami. | ||
+ | |||
+ | [[o:owoce|Owoce]] — [[s:skrzydlak|skrzydlaki]], nieco mniejsze niż u wiązu górskiego, odwrotniejajowate; [[o:orzech-lub-orzeszek|orzeszek]] osadzony nie pośrodku, lecz bliżej wierzchołka skrzydełka; wycięcie skrzydełka dochodzi do orzeszka. Owoce dojrzewają w końcu maja lub w początku czerwca. | ||
+ | Wiąz polny zaczyna obradzać owoce około 15—20 roku, w [[d:drzewostan|drzewostanie]] w 30—40 roku; owocuje co 2 lub 3 lata. Zdolność kiełkowania [[n:nasiona|nasion]] wynosi 70%. | ||
+ | |||
+ | |||
+ | W odróżnieniu od innych [[g:gatunek|gatunków]] wiązów, daje często odrośle z korzeni i pnia. System korzeniowy ma silny, z [[k:korzen|korzeniem]] [[k:korzeń-palowy|palowym]] głęboko idącym w [[g:gleba-lesna|glebę]] oraz korzeniami bocznymi. Wymaga [[g:gleba-lesna|gleb]] żyznych i wilgotnych. Rośnie szybko; okres pędzenia wypada między 20 a 40 rokiem życia. Osłabienie wzrostu na wysokość następuje około 50—60 roku życia. Wiąz polny żyje do 300 lat. | ||
+ | |||
+ | {{ :w:wiaz_polny_2.jpg?nolink&300|}} | ||
+ | |||
+ | [[d:drewno-wiaza|Drewno]] ma pierścieniowonaczyniowe, twardzielowe, podobne do drewna wiązu górskiego. [[b:biel|Biel]] wąski, koloru białożółtego. [[t:twardziel|Twardziel]] czerwonawo-brązowa, ciemniejsza niż u wiązu górskiego. [[s:sloje-roczne|Słoje roczne]] na przekroju poprzecznym dobrze widoczne na skutek występowania pierścienia dużych [[n:naczynia|naczyń]] w drewnie wczesnym. | ||
+ | [[p:promienie-drzewne|Promienie drzewne]] na przekroju stycznym wąskie, widoczne gołym okiem; na przekroju promieniowym widoczne w postaci wąskich i krótkich odcinków ciemniejszych niż reszta drewna. | ||
+ | Drewno wiązu polnego jest najbardziej cenione ze wszystkich gatunków wiązu, ma duże zastosowanie w przemyśle stolarskim do wyrobu oklein, posadzek. | ||
+ | |||
+ | Wiąz polny swym zasięgiem obejmuje europejską część b. ZSRR, środkową i południową Europę (Bałkany, Krym, Kaukaz), Azję Mniejszą, północny Iran oraz północną Afrykę. | ||
+ | |||
+ | Gatunek nizinny, występujący na terenie całej Polski; spotykany jest również na pogórzu (400—500 m n.p.m.). Rośnie najczęściej w zalewowych dolinach rzecznych jako domieszka w lasach łęgowych w zespołach //Ficario-Ulmetum campestris// lub //Circaeo-Alnetum//. Gatunek bardzo wrażliwy na [[h:holenderska-choroba-wiazu|chorobę holenderską]]; większość drzew w miastach całkowicie wyginęła. |