Różnice

Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+====== Wiąz górski (brzost) ======
+//Ulmus glabra// **HUDS.** (//U. montana// **WITH.**, //U. scabra// **MILL.**) — wiąz górski (brzost)
+{{ :w:wiaz_gorski_2.jpg?nolink&200|}}
+[[d:drzewa|Drzewo]] wysokości do 40 m i pierśnicy 1,5 m, o prostym [[p:pien|pniu]] i szaro- lub czerwonobrązowej [[k:kora|korze]], głęboko spękanej. Gałązki i [[p:paki|pąki]] dość grube, owłosione, pąki tępostożkowate, ciemne,jednobarwne.
+[[l:liscie|Liście]] niesymetryczne, krótkoogonkowe, grube i na stronie górnej ciemnozielone, bardzo szorstkie, na dolnej owłosione, jaśniejsze, 8—16 cm długości. Na silnych długopędach występują często liście w górnej części [[b:blaszka-lisciowa|blaszki]] rozszerzone i trójzębne; [[o:ogonek-lisciowy|ogonki liściowe]] grube, omszone, do 5 mm długości.
+[[k:kwiaty|Kwiaty]] i [[o:owoce|owoce]] na bardzo krótkich szypułkach, zebrane w pęczki. Skrzydlaki odwrotniejajowate, nagie, długości do 3 cm, z niewielkim wcięciem na szczycie. [[o:orzech-lub-orzeszek|Orzeszek]] osadzony w środku skrzydełka. Kwitnie w marcu, kwietniu przed rozwojem liści; [[k:kwiaty-wiatropylne|kwiaty wiatropylne]], obupłciowe, z 3—6 pręcikami o fioletowych pylnikach i dwudzielnym pióropuszowatym znamieniu. Owoce dojrzewają na początku czerwca i zaraz opadają. Zerwane nieco przed zupełnym dojrzeniem, w końcu maja i zaraz wysiane — wschodzą szybko : równomiernie; zebrane po całkowitym dojrzeniu można przechowywać na sucho i dopiero na 3 miesiące przed wiosennym wysiewem mieszać ze świeżym piaskiem, trzymając w ciepłym pomieszczeniu. Zdolność kiełkowania nasion wynosi około 80%. Często zdarza się, że wskutek złego zapylenia większość nasion jest płonna.
+Wiąz górski zaczyna owocować między 30 a 40 rokiem życia; w [[d:drzewostan|drzewostanie]] później, około 50—60 roku. Obradza często, co rok lub co 2 lata.
+Wymagania [[g:gleba-lesna|glebowe]] ma znaczne, nie znosi gleb suchych i zabagnionych. Mniej jest odporny na suszę od [[w:wiaz-szypulkowy|wiązu szypułkowego]], lecz bardziej cienioznośny; pod względem wymagań bardzo zbliżony do niego. Do wieku 80 lat daje odrośle z pnia. Odrośli korzeniowych nie wytwarza. Znosi dobrze strzyżenie. W [[l:las|lasach]] występuje zwykle jako [[g:gatunek-domieszkowy|gatunek domieszkowy]] często w łęgach wiązowych //Ficario-Ulmetum// razem z pozostałymi dwoma rodzimymi [[g:gatunek|gatunkami]] wiązów. Jednakże w Karpatach, Sudetach czy Górach Świętokrzyskich oraz na wyżynach południowopolskich, udział brzostu jest przeważający. Występuje tam głównie w grądach (//Tilio-Carpinetum corydaletosum//), w żyznych facjach [[z:zyzna-buczyna-karpacka-buczyna-karpacka|buczyn karpackich]] i [[z:zyzna-buczyna-sudecka-buczyna-sudecka|sudeckich]], a przede wszystkim w jaworzynie górskiej (//Phyllitido-Aceretum//).
+{{ :w:wiaz_gorski.jpg?nolink&200|}}
+W górach na wysokości 600—1000 m n.p.m. nie ulega porażeniom przez //Ceratocystis//. Wiąz górski jest odporny na surowy klimat, rośnie w Tatrach, w Śnieżnych Kotłach w Sudetach, a nawet w pobliżu polarnej granicy lasu w Laponii. W Karpatach przekracza wysokość 1000 m n.p.m.
+Swym zasięgiem obejmuje północną i środkową część Europy, Bałkany, Krym, Kaukaz, Azję Mniejszą, gdzie występuje w górach. Jego północna granica przebiega przez Szkocję, Skandynawię pomiędzy 64—65° szer. pln., przez południową Finlandię, europejską część b. ZSRR (w okolicy Petersburga, Nowogrodu, Wołogdy).
+[[d:drewno-wiaza|Drewno]] pierścieniowonaczyniowe, zróżnicowane na [[b:biel|biel]] i [[t:twardziel|twardziel]]. Biel żółtawy, węższy niż u wiązu szypułkowego, twardziel brązowa. [[s:sloje-roczne|Roczne słoje]] dobrze widoczne na skutek występowania we wczesnej strefie rocznego słoja pierścienia dużych [[n:naczynia|naczyń]]. Późna część słoja szeroka, składa się z licznych małych naczyń. [[p:promienie-drzewne|Promienie drzewne]] wąskie i na przekroju poprzecznym widoczne gołym okiem. Na przekroju promieniowym promienie przedstawiają się w postaci wąskich, krótkich, brązowych płaszczyzn. Wskutek ich barwy ciemniejszej od zasadniczego tła drewna, są dobrze widoczne na przekroju. Na przekroju stycznym promienie przyjmują w późniejszej części słoja wygląd drobnych, cienkich kresek. Drewno odznacza się dobrymi właściwościami mechanicznymi. Gatunek średnio odporny na chorobę holenderską wiązów.

w/wiaz-gorski.txt · ostatnio zmienione: 2014/11/05 17:12 (edycja zewnętrzna)