Różnice

Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+====== Uszkodzenia mechaniczne drewna ======
+Do tej grupy wad zalicza się chodniki owadzie, spały żywiczarskie, obecność obcych ciał, zwęglenia, uszkodzenia przez ptaki, zaciosy i odarcia kory.
+**Chodniki owadzie** są to uszkodzenia polegające na wydrążeniu w [[d:drewno|drewnie]] korytarzy o różnej średnicy, kształcie i przebiegu. Uszkodzenie tkanki drzewnej może być spowodowane przez żer larwy owadziej, postaci doskonałej lub też larwy i postaci doskonałej. W przypadku żeru larwy, chodnik charakteryzuje się zmienną wielkością przekroju poprzecznego. W miarę wzrostu larwy powiększa się przekrój poprzeczny drążonego chodnika, a pod koniec żerowania larwa wygryza charakterystyczne zakończenie chodnika zwane kolebką poczwarkową. Tak powstały chodnik nosi nazwę chodnika larwalnego. Chodniki powstałe w wyniku żeru postaci doskonałej owada charakteryzują się niezmiennym przekrojem poprzecznym na całej długości. Chodniki te zwane macierzystymi drąży w drewnie samiczka w celu złożenia jaj. Wylęgnięte larwy drążą z kolei chodniki larwalne odchodzące na boki od chodnika macierzystego. Ten sposób żerowania spotykany jest często u owadów żyjących pod [[k:kora|korą]], które żerują w łyku żywych [[d:drzewa|drzew]] powodując ich zamieranie. Stąd też nazywa się jej szkodnikami fizjologicznymi. W przypadku owadów niszczących drewno uszkodzenie drewna zaczyna się od żeru larwy, a dalszy ciąg chodnika wygryza owad wydostający się z głębi drewna na zewnątrz.
+W drzewnictwie ze względu na stopień uszkodzenia i obniżenie wartości drewna ważnym zagadnieniem jest głębokość oraz średnica chodników owadzich. Głębokość chodników ocenić można na przekroju poprzecznym drewna okrągłego, przy pomocy zaciosu siekierą lub poprzez oznaczenie rodzaju szkodnika. Głębokość chodników ponadto zależy od zdrowotności i [[g:gatunek|gatunku]] drewna.
+Ze względu na głębokość wyróżnia się:
+  * chodniki owadzie powierzchniowe sięgające na głębokość do 3 mm od pobocznicy. Są wynikiem działalności głównie korników, które żerują w [[l:lyko|łyku]] i miazdze. Drążone chodniki mają charakterystyczny rysunek, którego połowa znajduje się na powierzchni drewna, a druga część umiejscowiona jest na wewnętrznej powierzchni kory;
+  * chodniki owadzie płytkie sięgające w głąb drewna od 3-15 mm;
+  * chodniki owadzie głębokie sięgające w drewno powyżej 15 mm.
+Ze względu na średnicę chodniki owadzie dzielą się na;
+  * chodniki owadzie małe o średnicy otworów nie przekraczających 3 mm, które są następstwem żerowania owadów z rodziny drwalników i miazgowców;
+  * chodniki owadzie duże o średnicy otworów wylotowych większej niż 3 mm są następstwem żerowania owadów z rodziny kózek i trzpienników.
+Ustalony w normach podział szkodników owadzich szczególnie dotyczący głębokości jest podziałem o charakterze dość sztucznym gdyż nie daje on konkretnie powiązać się z poszczególnymi gatunkami owadów. Głębokość drążonych chodników przez poszczególne gatunki owada jest wielkością w znacznych granicach zmienną. Bardziej stałą cechą jest wielkość i kształt otworów drążonych przez owady, których obraz można przypisać do danego gatunku lub rodzaju. Takim przykładem, w praktycznym już zastosowaniu jest określenie dopuszczalność chodników owadzich w drewnie wielkowymiarowym iglastym w klasie jakości C z wyjątkiem chodników drwalnika, czy też nie branie pod uwagę przy klasyfikacji jakościowej surowca, obecności chodników powierzchniowych.
+**Spały żywiczarskie** są to widoczne na pobocznicy drewna okrągłego ślady nacięć kory i [[b:biel|bielu]] wykonane w celu pozyskiwania żywicy balsamicznej. Obecnie już zaniechany proces w przypadku wieloletniego przetrzymywania na [[p:pien|pniu]] [[d:drzewostan|drzewostanów]] po zakończeniu żywicowania (wbrew wydanym w tym zakresie przepisom) powoduje znaczne przeżywiczenie drzew, [[w:zabarwienia|zasinienie]], a następnie [[w:zgnilizna|zgniliznę]] odziomkowych najbardziej cennych pod względem technicznym części dłużyc. Istnieje przekonanie, że ta wada winna być traktowana jako martwica boczna i przyporządkowana do grupy [[w:wady budowy|wad budowy drewna]].
+**Obecność obcych ciał** - tkwiące w drewnie kawałki metali, kamieni często powodujące zmianę barwy otaczającego drewna oraz uszkodzenia narzędzi w procesie obróbki drewna.
+**Zwęglenia** - opalenia i nadwęglenia pobocznicy pnia, rzadziej czół, głównie w wyniku pożarów. Wada ta szczególnie gdy występuje jedynie na korze wydawać się może bez praktycznego znaczenia. Jednak w przypadku niektórych sortymentów jak np. drewna przeznaczonego dla przemysłu celulozowo-papierniczego jest to wada dyskwalifikująca surowiec do tego rodzaju przerobu. Warty jest tu podkreślenia fakt, iż pomimo, że wada ta w tym przypadku dotyczy sortymentu stosowego (masowego), to nawet przy wystąpieniu w pojedynczych sztukach w partii (samochodzie, wagonie) lub nawet większej jednostce pomiarowej, załadowczej lub składowania może znacznie obniżyć lub wręcz zdyskwalifikować jakość otrzymanej z tego drewna masy celulozowej i papieru (występują liczne nie do usunięcia ciemne plamki spalonego drewna).
+**Uszkodzenia przez ptaki** - widoczne na pobocznicy drzew, głównie zasiedlonych przez owady i zahubionych ślady otworów i wgłębień wydrążone przez niektóre gatunki ptaków. Ujęcie tej wady w grupie uszkodzeń mechanicznych pod względem praktycznym nie ma znaczenia, gdyż drewno obarczone tą wadą już wcześniej zostało zaatakowane przez czynniki destrukcyjne.
+**Zaciosy** - uszkodzenia (skaleczenia) pobocznicy drewna okrągłego wynikające z procesu pozyskania, zrywki i wywozu drewna.
+**Odarcia kory** - część pobocznicy drewna pozbawiona kory. Niezamierzone odarcia kory wynikające głównie z procesu pozyskania, zrywki i transportu drewna, w zasadzie bez znaczenia w sortymentach masowych znacznie obniżają wartość drewna do specjalnego zastosowania (sklejka, okleina). Odarcie kory powoduje miejscowe zbyt szybkie wysychanie zewnętrznych warstw drewna, co sprzyja powstawaniu pęknięć, przebarwień.
+Do innych wad nie wymienionych jako podstawowe w Polskich Normach, a ujętych w Normach Europejskich należą:
+  * barankowatość włókien - układ bardzo nieregularnie skręconych włókien,
+  * czeczotowatość - duża zdrewniała narośl z barankowatością włókien dająca charakterystyczny [[r:rysunek drewna]]. Wada ta wykorzystywana jest często przy uzyskiwaniu oklein, głównie z drewna brzozowego,
+  * szerokosłoistość - rysunek drewna z dość dużymi i szerokimi komórkami lub nieregularnymi [[s:sloje roczne|słojami rocznymi]],
+  * wąskosłoistość umiarkowana - rysunek drewna ze średniej wielkości komórkami lub średniej szerokości i regularnymi słojami rocznymi,
+  * wąskosłoistość - rysunek drewna ze stosunkowo małymi komórkami lub stosunkowo wąskimi i regularnymi słojami rocznymi,
+  * pęknięcia ścinkowe - pęknięcia powstające podczas ścinki drzewa, widoczne na czole odziomkowym drewna okrągłego i przechodzące wzdłużnie (w PN ujęte w inne formie, jako odłup lub rozłup),
+  * wyżłobienie - podłużne zagłębienia lub krawędzie na powierzchni drewna okrągłego,
+  * podcięcie - klinowe podcięcie widoczne na czole dolnym odziomka, wykonane w dolnej części strzały w celu skierowania obalanego drzewa we właściwym kierunku,
+  * cylindrowanie - wyrównanie lub odcięcie czoła drewna okrągłego w celu ułatwienia jego zrywki,
+  * wyrwa - zagłębienie w czole drewna okrągłego powstałe w trakcie ścinki lub przerzynki,
+  * uszkodzenia przez zwierzęta - uszkodzenie strzały przez ssaki.
+----
+Źródło: Praca zbiorowa "Poradnik użytkowania lasu" Warszawa 2000

w/wady-drewna-uszkodzenia-mechaniczne.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:41 (edycja zewnętrzna)