Torfowiska wysokie

Nie przedstawiają one jednego zespołu rozciągającego się na większej przestrzeni, ale obejmują kompleks zespołów. Najczęściej występują tu dwa zespoły, tworzące ze sobą mozaikę w ten sposób, że niewielkie płaty jednego występują z wyraźną prawidłowością pomiędzy płatami drugiego. Na powierzchni dobrze rozwiniętego torfowiska wysokiego jeden zespół zajmuje niewielkie wzgórki, tzw. kępy, drugi zaś zaklęśnięcia między nimi, tzw. dolinki. Zespoły te są odmienne pod względem składu florystycznego do tego stopnia, że zaliczamy je do dwóch różnych rzędów, a nawet klas zespołów.

Kępy zarośnięte są przez zespoły z klasy Oxycocco - Sphagnetea, z rzędu Ledetalia palustris i ze związku Sphagnion fusci. Zbudowane są przede wszystkim z mchów torfowców o wzroście kępiastym: Sphagnum fuscum, Sph. magellanicum i Sph. rubellum, które nie znoszą zalewania ani podtapiania przez wodę.

Na kępach torfowców rosną nieraz w dużej ilości krzewinki z rodziny wrzosowatych (Ericaceae) — żurawina błotna (Oxycoccus quadripetalus) i modrzewnica zwyczajna (Andromeda polifolia), a także wełnianka pochwowata (Eriophorum vaginatum), rosiczka okrągłolistna (Drosera rotundifolia) i mech płonnik cienki (Polytrichum strictuni). Towarzyszy im nieraz bagno zwyczajne (Ledum palustre), a rzadko gatunki borealne: brzoza karłowata (Betula nana), malina moroszka (Rubus chamaemorus) i chamedafne północna (Chamaedaphne calyculata). W dalszych stadiach sukcesji na kępach mogą się pojawiać: wrzos zwyczajny (Calluna vulgaris), borówka bagienna (Vaccinium uliginosum), borówka czarna (F. vitis - idaea) i bażyna czarna (Empetrum nigrum), a w górach także kosodrzewina (Pinus mugo).

W dolinkach torfowisk wysokich rozwijają się zespoły odmienne, wykazujące łączność florystyczną z częścią zespołów niskotorfowiskowych i zaliczane do klasy Scheuchzerio - Caricetea fuscae.

W dolinkach najczęściej występuje zespół Caricetum limosae z gatunkami charakterystycznymi: bagnicą torfową (Scheuchzeria palustris) i turzycą bagienną (Carex limosa). W warstwie mchów występują zwykle: Sphagnum cuspidatum — gatunek rosnący tylko na miejscach podtopionych, i Sph. recurvum — gatunek znoszący przez pewien czas wyschnięcie podłoża. Caricetum limosae zarasta stale podtapiane dolinki oraz okrajki torfowisk; może tworzyć pływający kożuch na powierzchni zarastających wśród torfowisk zbiorników wodnych, również może zarastać całą powierzchnię torfowisk wysokich w tzw. fazie dolinkowej.

Drugi zespół, Rhynchosporetum albae, nie wymaga tak stałego podtapiania, jak Caricetum limosae, dlatego spotyka się go w dolinkach i na okrajkach torfowisk wysokich, a także na miejscach, skąd został częściowo wybrany torf, ponadto spotyka się go na torfowiskach przejściowych.

Gatunkami charakterystycznymi dla zespołu są widłaczek (widłak) torfowy (Lycopodiella inundata = Lycopodium inundatum), rosiczka pośrednia (Drosera intermedia) oraz występująca w zachodniej części Polski przygiełka brunatna (Rhynchospora fusca).

Torfowiska wysokie są ostoją reliktów lodowcowych w naszej florze oraz licznych gatunków prawnie chronionych, jak: sosna kosa (Pinus x rhaetica), brzoza karłowata (Betula nana), brzoza niska (Betula humilis), wierzba borówkolistna (Salix myrtilloides), wierzba lapońska (S. lapponum), malina moroszka (Rubus chamaemorus), chamedafne północna (Chamaedaphne calyculata).

t/torfowiska-wysokie.txt · ostatnio zmienione: 2014/03/26 19:13 (edycja zewnętrzna)