Topola czarna

Populus nigra L. — topola czarna (sokora, topola nadwiślańska)

Drzewo wysokości 30 (50) m (niekiedy 2 m pierśnicy), o konarach wzniesionych do góry i wąskiej, stożkowatej lub kopulastej koronie. Na starszych pniach powstają często guzowate narośle; kora ciemnoszara, głęboko spękana. Gałązki obłe; w pierwszym roku żółtawobrązowe i nagie, w drugim popielate. Pąki lepkie, wydłużone, z końcami odgiętymi na zewnątrz, brązowe.

Liście na pędach wydłużonych długości 5—10 cm, szerokie, trójkątne, o prawie prostej podstawie i krótkim wierzchołku. Liście pędów skróconych mniejsze, wydłużone, z klinowatą nasadą, długo zaostrzone. Topola czarna rozwija liście stosunkowo późno, na początku maja (młode liście zielone), kwitnie miesiąc wcześniej przed rozwojem liści. Nasiona dojrzewają w maju i w czerwcu.

Żyje 100—150 lat. System korzeniowy ma silnie rozwinięty, częściowo głęboki, częściowo powierzchniowy. Po zasypaniu piaskiem daje na pniu korzenie przybyszowe. Rośnie szybko i na różnych glebach, lecz ustępuje szybkością przyrostu mieszańcom euroamerykańskim.

Topola czarna występuje w Europie z wyjątkiem Skandynawii, Holandii i Szkocji, w płn. Afryce, na Kaukazie i w zach. Syberii. W Polsce topola czarna występuje na terenie całego kraju z wyjątkiem Pomorza Zachodniego i regionów północno-wschodnich (Olsztyńskie, Białostockie). Należy do elementów lasów łęgowych wierzbowo-topolowych, jakie jeszcze częściowo zachowały się w dolinie Wisły i jej większych dopływów.

Topola czarna była dawniej często sadzona jako drzewo alejowe (np. droga Puławy — Kazimierz), została jednak w uprawach prawie całkowicie zastąpiona przez jej mieszańce, znacznie szybciej rosnące, a zwłaszcza przez topolę późną. Obecnie należy do zanikających drzew krajowych, dlatego też należy dążyć do sadzenia jej, zwłaszcza w krajobrazie otwartym, na odpowiednich siedliskach.

Od topoli późnej, z którą często jest mylona, różni się zwykle większą smukłością, często guzowatymi pniami, porą rozwijania liści i ich zabarwieniem w tym okresie. Rozmnaża się za pomocą nasion, zdrewniałych zrzezów (sadzonek) lub odrostów korzeniowych.

Drewno ma biały lub żółtobiały biel i jasnobrązową twardziel, jest lekkie, miękkie; nadaje się do wyrobu celulozy.

t/topola-czarna.txt · ostatnio zmienione: 2014/02/22 18:39 (edycja zewnętrzna)