Różnice

Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+====== Temperatura gleby ======
+Podobnie jak [[k:klimatyczne-czynniki-siedliska-temperatura-powietrza|temperatura powietrza]], tak i temperatura [[g:gleba-lesna|gleby]] ma ogromny wpływ na życie roślin. Działa ona bezpośrednio na funkcje [[k:korzen|korzeni]], a więc na proces pobierania wody, jak również pośrednio, przez działanie na właściwości gleby (poniżej 0°C woda glebowa zamarza i zahamowane jest jej pobieranie przez korzenie).
+Również i rozpuszczalność różnych substancji odżywczych zależy od gleby. Ciepło otrzymuje gleba z promieniowania słonecznego. Od termicznych właściwości [[k:klimatyczne-czynniki-siedliska|klimatu]] zależy jej ciepłota.
+Temperatura gleby zależy od jej właściwości absorpcyjnych, ekspozycji, stopnia pokrycia przez roślinność, nawodnienia, parowania, zdolności przewodzenia ciepła itd. Gleba wilgotna, łatwo przewodzi ciepło, magazynuje znaczne jego ilości w głębi, ale słabo i wolno nagrzewa się na powierzchni, dlatego nosi nazwę gleby zimnej. Gleba spulchniona, a więc wypełniona powietrzem, gorzej oddaje ciepło, więcej go zatrzymuje. O temperaturze gleby można powiedzieć, że im mniejsza jest zdolność gleby do przewodzenia ciepła i im mniejsze jest jej ciepło właściwe, tym silniej się ona nagrzewa, tym więcej ciepła może wypromieniować do atmosfery, a równocześnie tym mniej może go magazynować. W nocy ochładza się więc znacznie i ochładza znajdujące się nad nią powietrze.
+Do gleb ciepłych, czyli łatwo się nagrzewających, zalicza się gleby łatwo przepuszczalne i przewiewne, a więc gleby lekkie i suche (np. piaski i żwiry), strukturalne, zawierające często znaczne ilości CaCo3. Do gleb zimnych, a więc trudno się nagrzewających, należą gleby ciężkie, słabo przepuszczalne i słabo przewiewne, najczęściej dość silnie uwilgotnione. Należą tu gleby różnych typów wytworzone np. z iłów ciężkich. Na glebach ciepłych wegetacja wiosną rusza wcześniej niż na glebach zimnych. Gleby wilgotne na wiosnę nagrzewają się powoli, toteż wschody i rozwój roślin są na nich opóźnione. Na takich glebach, o zwolnionej wymianie ciepła z otoczeniem, niebezpieczeństwo wiosennych przymrozków jest mniejsze.
+Najwyższe temperatury i ich wahania występują w warstwach powierzchniowych gleb. Dobowe wahania temperatury gleby zanikają na głębokości kilkudziesięciu cm do 1 m, zaś wahania roczne sięgają do kilkunastu metrów. Najchłodniejsze są gleby z wystawą północną. W zimie, na wiosnę i w jesieni najcieplejsze są stoki o wystawie południowo-zachodniej, natomiast w lecie stoki południowo-wschodnie i na nich obserwuje się maksymalne amplitudy temperatur.
+Las reguluje temperaturę gleb, zmniejszając jej wahania między dniem i nocą. Najmniejsze wahania temperatury gleby leśnej zachodzą pod [[s:swierk-picea|świerczynami]], największe pod [[l:las|lasem]] liściastym a następnie pod borem [[s:sosna-zwyczajna|sosnowym]].
+Silne wahania temperatury są szkodliwe dla roślinności leśnej, jak i organizmów glebowych. W glebach piaskowych temperatura wierzchnich warstw w rozluźnionych borach sosnowych przekracza 50°C, co wpływa ujemnie na siewki sosnowe. Wysoka temperatura wyrządza duże szkody w [[s:szkolka-lesna|szkółkach leśnych]]. W czasie bezwietrznej, upalnej pogody, zwłaszcza na glebach ciemnych, przy temperaturze powietrza 30°C powierzchnia gleby nagrzewa się nawet do 60°C, co jest zabójcze dla bardzo delikatnych siewek. Zostaje zabite [[k:kambium|kambium]] strzałek w szyjkach korzeniowych. Następuje przewężenie [[p:pedy|pędu]] w szyjce korzeniowej, opadnięcie siewek ku ziemi i stopniowe obumarcie. Zjawisko to nazywa się oparzeliną siewek lub zgorzelą słoneczną siewek. Najbardziej narażone na oparzelinę są [[d:drzewa]] iglaste, a z liściastych - [[b:buk-fagus|buk]]. Zapobiega się przez osłanianie lub zraszanie siewek.

t/temperatura-gleby.txt · ostatnio zmienione: 2014/01/10 18:44 (edycja zewnętrzna)