Sosna smołowa

Pinus rigida MILL. — sosna smołowa

Drzewo o koronie nieprawidłowej, bardzo zmienne w zależności od siedliska; na ubogich glebach do wysokości 4—5 m, na lepszych do 24 m (maks. 30 m) i pierśnicy 90 cm. Kora początkowo ciemna i bardzo łuskowata, na starszych pniach zwykle gładsza, niekiedy brązowawożółta i podobnie spękana, jak u P. sylvestris. Na pniu i konarach występują charakterystyczne dla tego gatunku pęczki krótkich pędów odroślowych.

Pędy nagie, początkowo jasnozielone, potem brunatnopomarańczowe. Pąki są jajowate, zaostrzone, do 18 mm długości, brunatnożółte, pokryte żywicą. Igły gęsto osadzone po 3 na pędach skróconych, przeważnie żółtawe lub jasnozielone (dł. zwykle 7—8 cm, rzadziej do 14 cm), nieco wygięte i skręcone, bardzo szorstkie (piłkowane) na brzegach; igły szybko opadają, zwykle już po 2 latach. Aparaty szparkowe występują ze wszystkich stron igły; przewody żywiczne w miękiszu, często ich brak.

Szyszki zwykle osadzone po kilka (3—5), siedzące, bardzo symetryczne, jajowate (5—9 cm dł.), długo pozostające na gałęziach, skąd odrywa sieje razem z drewnem gałęzi. Zamknięte szyszki są jasnobrązowe i połyskujące, kolczaste (ostre wyrostki na piramidkach); otwarte szyszki mają szeroko (prawie poziomo) rozpostarte łuski nasienne; nasada szyszki często płaska (nie zawsze). W porównaniu z szyszkami sosny czarnej (często mylone) — łuski są liczniejsze, tarczki mniejsze i bardziej wypukłe, z ostrym kantem poprzecznym. U starych szyszek wyrostki często opadają. Nasienie małe (4 mm dł.), czarne, odwrotniejajowate (prawie trójkątne), z brunatnym skrzydełkiem (ok. 15 mm dł.). Drewno szerokosłoiste, zawiera dużo żywicy, zwłaszcza jeśli pochodzi z drzew rosnących na glebach suchych i piaszczystych. Wartość użytkowa niewielka.

Występuje w północno-wschodnich stanach Ameryki Północnej, gdzie na glebach piaszczystych, a czasem błotnistych tworzy lite drzewostany, lub jest gatunkiem towarzyszącym. Odznacza się powolnym przyrostem i skłonnością do wytwarzania krzywych strzał. Jest gatunkiem światłożądnym.

W USA jest jednym z gatunków iglastych najbardziej odpornych na pożary i emisje przemysłowe z hut miedzi. U nas często spotykana w lasach, na jałowych i wydmowych piaskach, wprowadzana tam w przeszłości w celu utrwalenia ich i zalesienia. W okolicy Warszawy można do dziś spotkać niewielkie drzewostany tego gatunku sosny. W Polsce osiąga wysokość ok. 25 m.

s/sosna-smolowa.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:41 (edycja zewnętrzna)