Sprawca: Kompleks czynników nieożywionych i ożywionych

Występuje na bukach w każdym wieku, najczęściej jednak na drzewach ponad 60-letnich.

Na różnej wysokości pnia ukazują się wiosną wodniste wycieki, które później zasychają pozostawiając po sobie jasną plamę na korze. Kora w takich miejscach brunatnieje i zamiera. Nekrotyczne miejsca mogą być bardzo małe, ale mogą też rozszerzać się do 1 metra. Dopiero w zaawansowanym stadium ukazują się dalsze objawy, mianowicie nagłe więdnięcie lub przedwczesne żółknięcie liści. Małe nekrozy (o średnicy do kilkunastu cm) zostają najczęściej zagojone przez tkankę zasklepową, co przez szereg lat pozostawia dające się rozpoznać ślady w postaci szorstkości powierzchni miejsc zagojonych. Na poprzecznym przekroju drewna występują małe strukturalne wady w kształcie litery T, które umożliwiają dokładne datowanie lat chorobowego wydzielania się śluzu. Rozleglejsze nekrozy kory prowadzą do odłuszczania się płatów kory i związanego z tym odsłaniania drewna, które w takich wypadkach ulega szybkiemu rozkładowi przez grzyby zgniliznowe, szczególnie przez Fomitopsis pinicola i Fomes fomentarius. Jeżeli takie drzewa nie są usuwane z drzewostanu, ulegają one zwykle złamaniu (wiatrołomy).

Przyjmuje się, że chorobie sprzyjają określone warunki środowiska glebowego, np. wilgotne siedliska z płasko rozpostartym systemem korzeniowym oraz skrajności pogodowe, jak suche lata. Z czynników biotycznych związanych przyczynowo z chorobą wymienia się mszycę wełnistą Cryptococcus fagisuga i grzyb Nectria coccinea (Ascomycotina, Sphaeriales).

Ochrona przed chorobą może polegać co najwyżej na usuwaniu silnie porażonych drzew (z licznymi dużymi nekrozami, także tych z silnym obłożeniem mszycą wełnistą buka). Czyniąc to odpowiednio wcześnie unika się daleko idącego rozkładu drewna chorych drzew z jednej strony, i ogranicza powstawanie większych rezerwuarów zarazkowych z drugiej. Trudniej jest w interesie ochrony przed chorobą kształtować środowisko leśne, choć nie ma powodu do zupełnego rezygnowania z takiej możliwości.

Śluzotoki obserwuje się również na niektórych innych niż buk gatunkach drzew, np. na brzozie, olszy czy dębie czerwonym. Objawy są wszędzie podobne, a za pierwotne przyczyny uchodzą najczęściej zakłócenia gospodarki wodnej drzew.

Źródło: Karol Mańka i Małgorzata Mańka „Choroby drzew i krzewów leśnych” 1993