Spis treści

Sęk

Sęk Sęki to dolne części gałęzi wrośnięte w drewno strzały, zaczynające się przy rdzeniu i zwiększające średnicę w kierunku obwodu pnia. Liczebność sęków ich zdrowotność i wymiary stanowią podstawę oceny jakościowej drewna.

Na długości strzały wyróżnia się 3 strefy umieszczenia sęków:

  • bezsęczna strefa odziomkowa;
  • strefa sęków zarośniętych (guzy, róże, brewki);
  • strefa sęków otwartych.

Ze względu na stopień zarośnięcia wyróżnia się:

  • sęki otwarte - sęki widoczne na pobocznicy drewna okrągłego po okrzesaniu pnia z gałęzi;
  • sęki zarośnięte - sęki niewidoczne na pobocznicy drewna okrągłego.

Sęk otwarty mierzy się na pobocznicy drewna okrągłego zwykle po najmniejszej średnicy nie uwzględniając tkanki przyrannej. Wynik podaje się w mm lub cm o ile tak stanowią normy przedmiotowe. Ze względu na zdrowotność wyróżnia się sęki zdrowe, w których drewno nie wykazuje oznak zgnilizny oraz sęki zepsute tj. ze śladami zgnilizny. Dodatkowo w PN definiuje się sęk nadpsuty, w którym zgnilizna zajmuje powierzchnię nie większą niż 1/3 powierzchni jego przekroju.

Sęki zdrowe mogą mieć barwę jasną zbliżoną do otaczającego drewna lub ciemną spowodowana przesyceniem żywicą lub garbnikami. Taki sęk nosi nazwę rogowego. Sęk zepsuty o proszkowatej strukturze nosi nazwę sęku tabacznego i jest oznaką obecności zgnilizny wewnętrznej. Sęk o pstrym zabarwieniu i płytkowej strukturze w drewnie dębowym nazywany jest dereszem (sarniakiem). Sęk zepsuty o konsystencji rozłożonego drewna zmieszanego z żywicą nosi nazwę smołowego i występuje u żywicznych gatunków iglastych.

Oznakami obecności sęka zarośniętego są guzy oraz zniekształcenia kory zwane różami i brewkami.

Brewka Róża Guz

Guz

Guz - miejscowa wypukłość na pobocznicy drewna okrągłego zakrywająca płytko zarośnięty sęk. Obecność guza odnotowuje się lub mierzy jego wysokość na podstawie różnicy średnic drewna okrągłego mierzonej na guzie lub bezpośrednio poniżej guza.

Róża

Róża - koncentryczne zmarszczenia kory na pobocznicy pnia zakrywające głęboko zalegający sęk. Występuje u gatunków drzew z grubą, płytkowatą korowiną np. sośnie, dębie. Obecność róży odnotowuje się lub mierzy najmniejszą średnicę zewnętrznego w pełni zamkniętego pierścienia i wyraża w mm lub cm.

Brewka

Brewka - symetryczne pasma ukośnych zmarszczeń kory biegnące stycznie do okrągłej, owalnej lub trójkątnej blizny zakrywające głęboko zarośnięty sęk. Występuje u gatunków liściastych o cienkiej korowinie (w strefie występowania cienkiej korowiny), głównie w takich drzewach jak buk, brzoza, osika i topola. Brewki w zależności od przyjętej metody oceny mierzy się na podstawie wielkości blizny tj. kąta rozwarcia brewek lub łuku widocznego na powierzchni, niekiedy określa się długość brewki. Długość brewki w cm odpowiada w przybliżeniu średnicy sęka w mm. Im bardziej rozwarty kąt brewek tym głębokość zalegania sęka jest większa.


Źródło: Praca zbiorowa „Poradnik użytkowania lasu” Warszawa 2000

s/sek.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:41 (edycja zewnętrzna)