Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.
— |
r:rosliny-nagozalazkowe [2013/09/15 12:41] (aktualna) |
||
---|---|---|---|
Linia 1: | Linia 1: | ||
+ | ====== Rośliny nagozalążkowe ====== | ||
+ | |||
+ | //Gymnospermophytina// (= //Gymnospermae//, = //Pinophytina//) | ||
+ | |||
+ | **Rośliny nagozałążkowe (czyli nagonasienne)** pojawiły się na naszym globie znacznie wcześniej niż [[r:rośliny-okrytozalążkowe|okrytozalążkowe]]. Jako „starsze", wykazują w porównaniu z okrytozalążkowymi pod wieloma względami bardziej uproszczoną budowę. | ||
+ | |||
+ | Nagonasienne są wyłącznie roślinami drzewiastymi. | ||
+ | |||
+ | W ich łodygach w budowie pierwotnej występują otwarte wiązki kolateralne, które na przekroju poprzecznym ułożone są w pierścień. Przyrost wtórny na grubość następuje dzięki działaniu [[k:kambium|kambium]]. [[d:drewno|Drewno]] jednak jest zbudowane prościej niż u okrytozalążkowych, a jako elementy przewodzące zawiera ono prawie zawsze tylko [[c:cewki|cewki]]. Ponadto w części [[ł:łyko|łykowej]] występują komórki sitowe i nie ma komórek towarzyszących. [[l:liscie|Liście]] są wielopostaciowe, jednakże zwykle grube i wiecznie zielone; biegnące przez nie wiązki są nie rozgałęzione lub rozgałęzione widlasto. | ||
+ | |||
+ | [[k:kwiaty|Kwiaty]], z wyjątkiem kwiatów wymarłej klasy **benetytów** (//Bennettitopsida//), zawsze są jednopłciowe i mają na długiej osi pręciki lub owocolistki, najczęściej jeszcze w dużej, nieokreślonej liczbie (szyszki kwiatowe). Zalążki wykształcają się na brzegach płaskich owocolistków, które nie zrastają się jeszcze brzegami, nie tworzą zalążni, a przeciwnie, bardzo często zupełnie przypominają kształtem i budową liście (np. u sagowców). Zalążki nagie, bezpośrednio zapylane przez ziarna pyłku, prawie zawsze przenoszonego przez wiatr. | ||
+ | |||
+ | Nagozałążkowe są jednopienne albo dwupienne (sagowce, miłorzębowe, z iglastych: [[c:cis-pospolity|cis]] i [[j:jalowiec-pospolity|jałowiec]]). Brak słupka i zalążni powoduje, że u roślin nagozalążkowych nie wykształca się [[o:owoce|owoc]]. Kwiaty żeńskie albo [[k:kwiatostany|kwiatostany]] często przekształcają się w swoiste twory — szyszki. Na wydłużonej osi dźwigają one liczne zdrewniałe łuski, pomiędzy którymi znajdują się [[n:nasiona|nasiona]]. | ||
+ | |||
+ | Gromadę roślin nagozalążkowych, zarówno kopalnych, jak i obecnie żyjących, możemy podzielić na 2 nadklasy i 7 klas: | ||
+ | |||
+ | I. //Cycadophytina// — nagozałążkowe wielkolistne | ||
+ | |||
+ | - //Pteridospermopsida// (//Pteridospermae//) — paprocie nasienne (wymarłe) | ||
+ | - //Cycadopsida// (//Cycadinae//) — sagowce | ||
+ | - //Bennettitopsida// (//Bennettitinae//) — benetyty (wymarłe) | ||
+ | - //Gnetopsida// (//Gnetinae//) — gniotowe | ||
+ | |||
+ | II. //Coniferophytina// (//Pinophytina//) — nagozałążkowe drobnolistne | ||
+ | |||
+ | - //Cordaitopsida// (//Cordaitinae//) — kordaitowe (wymarłe) | ||
+ | - //Ginkgopsida// (//Ginkgoinae//) — miłorzębowe | ||
+ | - //Coniferopsida// (= //Coniferae//, — //Pinopsida//) — iglaste, szpilkowe | ||
+ | |||
+ | Żyjące jeszcze obecnie rośliny nagozalążkowe należą więc do czterech klas. Sagowce, gniotowe i miłorzębowe są reliktami minionych epok i mają we florze współczesnej już tylko nielicznych przedstawicieli, których ojczyzną są kraje o ciepłym klimacie. W naszej strefie klimatycznej gniotowe reprezentowane są tylko przez jeden [[g:gatunek|gatunek]] — prześl ostrą (//Ephedra distachya// L.). Sagowce i miłorzębowe nie są reprezentowane w rodzimej roślinności leśnej, natomiast duże znaczenie w gospodarstwie leśnym ma klasa iglastych. | ||