Różnice

Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+====== Rentgenowskie metody oceny żywotności nasion ======
+Ocena rentgenograficzna dostarcza wyniki porównywalne pod względem wiarygodności z wynikami [[m:metoda-krojenia-nasion|prób krojenia]].
+Chodzi tu o metodę oceny szybką i nie niszczącą [[n:nasiona|nasion]]. Do oceny odlicza się losowo cztery powtórzenia po 50 nasion, które rozmieszcza się w otworach szablonów z kartonu lub tworzyw sztucznych, te zaś kładzie się na błonie rentgenowskiej. Naświetlenie tzw. miękkimi promieniami Roentgena trwa kilka sekund (zależy to od czułości błony, od jakości promieni X, od [[g:gatunek|gatunku]] i od wielkości nasion). Po wywołaniu negatywu uwidaczniają się na nim zróżnicowane z całą wyrazistością nasiona pełne, puste, opanowane przez owady i niedostatecznie wykształcone. Trudności sprawia jednak odróżnienie nasion żywych od martwych, nawet po zastosowaniu środków kontrastowych, takich np. jak chlorek baru (BaCl2). Z tego też powodu próbę rentgenowską traktuje się jako uzupełnienie innych metod oceny żywotności nasion.
+Rentgenowskie metody oceny żywotności nasion po raz pierwszy w nasiennictwie zastosowano w Szwecji w 1903 r. dla sprawdzenia przydatności szyszek do zbioru. Opracowywanie rentgenowskich metod oceny nasion drzew iglastych rozpoczęto w Szwecji dopiero w 1954 r.
+Metody te polegają na prześwietlaniu nasion w specjalnym aparacie rentgenowskim wytwarzającym bardzo miękkie promienie X o długości fal od 5x10<sup>-11</sup> do 25<sup>-11</sup> m. Promienie te są silniej zatrzymywane przez zwarte tkanki nasycone substancją kontrastową, a częściowo lub całkowicie przepuszczalne przez tkanki luźne i puste przestrzenie. Dzięki temu na zdjęciu rentgenowskim można łatwo rozróżnić szczegóły wewnętrznej budowy nasion oraz wykryć ich deformacje i obecność larw owadów. Czas prześwietlania nasion gatunków iglastych, przy zastosowaniu różnych napięć prądu w lampie (9-21 kV) wynosi od 1,6 s do 512 s.
+Dzięki szybkości i prostocie, metoda ta znajduje duże zastosowanie jako metoda orientacyjna i uzupełniająca inne metody żywotności nasion.
+Metody rentgenowskie znajdują zastosowanie w następujących przypadkach:
+  * potrzeby przyspieszonej (w ciągu 1-2 dni) oceny jakości nasion (szczególnie przed podjęciem decyzji o celowości zbioru lub długookresowego przechowywania nasion),
+  * potrzeby ustalenia bezpośredniej przyczyny złego kiełkowania nasion,
+  * badania wartości hodowlanej nasion,
+  * badania zmian w rozwoju zarodków pod wpływem niekorzystnych warunków środowiska (monitoring biologiczny),
+  * badania nasion, z których będą hodowane siewki dla celów doświadczalnych lub gospodarczych (bardzo małe zapasy nasion).
+Przepisy ISTA nie zalecają metod rentgenowskich do powszechnego stosowania w ocenie wartości siewnej nasion.
+Nie niszczący charakter oceny rentgenowskiej pozwala na wydzielenie nasion pełnych z ocenianej próbki i dalsze ich użycie, oraz na wyeliminowanie z niej zlokalizowanych nasion pustych i uszkodzonych. Ocena rentgenowska znajduje dość szerokie zastosowanie w odniesieniu do nasion gatunków iglastych, znacznie rzadziej stosuje się ją przy ocenie nasion gatunków liściastych. Ze względu na wysoki koszt koniecznego wyposażenia, metoda rentgenowska znajduje zastosowanie tylko w niektórych wyspecjalizowanych laboratoriach i stacjach oceny nasion.

r/rentgenowskie-metody-oceny-zywotnosci-nasion.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:41 (edycja zewnętrzna)