Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.
— |
r:rdzen [2013/09/15 12:41] (aktualna) |
||
---|---|---|---|
Linia 1: | Linia 1: | ||
+ | ====== Rdzeń drzewa ====== | ||
+ | |||
+ | {{ :r:rdzen_drzewa.jpg?nolink&300|}} | ||
+ | |||
+ | Rdzeń występuje na przekroju poprzecznym [[p:pień|pnia]] w formie małej plamy, ciemniej zabarwionej od otaczającego [[d:drewno|drewna]]. Otoczony on jest najwcześniej utworzonym [[s:słoje-roczne|słojem]] [[d:drewno|drewna]]. | ||
+ | |||
+ | W młodszym [[p:pedy|pędzie]] rdzeń składa się z żywych komórek miękiszowych, których główną funkcją jest gromadzenie i przechowywanie przez zimę materiałów zapasowych. Zadanie to spełnia dopóty, dopóki znajdują się w nim żywe komórki. | ||
+ | Z biegiem czasu jego komórki obumierają i ulegają rozkładowi, a ich miejsce zajmuje powietrze, żywica lub inne substancje. | ||
+ | |||
+ | U [[b:bez-czarny|bzu czarnego]] i [[o:orzech-wloski|orzecha włoskiego]] komórki rdzenia tracą treść plazmatyczną, obumierają i wypełniają się powietrzem już w pierwszym roku; u [[d:dab-quercus|dębów]], [[b:buk-pospolity|buka]], [[s:sosna-zwyczajna|sosny]] zachowują treść plazmatyczną przez dłuższy okres, odgrywając rolę tkanki zapasowej. Czasami rdzeń pozostaje żywy do czasu wytworzenia się [[t:twardziel|twardzieli]]. Kiedy wewnętrzne warstwy drewna ulegają impregnacji i przekształcają się w twardziel, podobnym przemianom ulegają również komórki rdzenia. | ||
+ | |||
+ | Rdzeń rzadko znajduje się w środku przekroju poprzecznego; najczęściej jest umieszczony mniej lub więcej mimośrodowo, a więc jest przesunięty w kierunku obwodu pnia, co jest wynikiem nierównomiernego układu słojów i nierównomiernej struktury drewna. Z jednej strony drewno jest wąskosłoiste, z drugiej strony słoje są szersze. Kształt rdzenia bywa różnorodny i stanowić może cechę taksonomiczną dla rozróżniania poszczególnych rodzajów, a nawet gatunków [[d:drzewa|drzew]]. U niektórych [[g:gatunek|gatunków]] rdzeń ma zarys okrągły lub owalny, u [[o:olsza-alnus|olszy]] trójkątny, u [[j:jesion-wyniosly|jesionu]] czworokątny, u [[t:topola-populus|topoli]] pięciokątny, u dębu gwiaździsty. | ||
+ | |||
+ | Na przekroju podłużnym rdzeń występuje w formie wąskiego, ciemniej zabarwionego paska, którego przebieg u gatunków iglastych jest prosty, u gatunków liściastych bardziej falisty. U orzechów jest on w charakterystyczny sposób poprzedzielany przegrodami wypełnionymi powietrzem, nazywany przegródkowym lub komorowym. Średnica rdzenia zwiększa się w kierunku od podstawy pnia do nasady [[k:korona|korony]], po czym znów maleje. | ||
+ | |||
+ | Cienkościenne komórki rdzenia stanowią element mechanicznie słaby, wskutek czego deski i bale często pękają wzdłuż rdzenia. | ||