Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.
— |
r:rdza-zdzblowa-zboz-na-berberysie [2013/09/15 12:41] (aktualna) |
||
---|---|---|---|
Linia 1: | Linia 1: | ||
+ | ====== Rdza źdźbłowa zbóż na berberysie ====== | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | Sprawca: //Puccinia graminis// Pers. | ||
+ | |||
+ | Jest to jedyna ważniejsza dla lasu choroba tego [[k:krzewy|krzewu]] w naszych warunkach. Występuje głównie na [[g:gatunek|gatunku]] //Berberis vulgaris//. | ||
+ | |||
+ | ==== Objawy ==== | ||
+ | |||
+ | {{ :r:rdza_zdzblowa.jpg?nolink&200|}} | ||
+ | |||
+ | Wiosną (maj) na młodych [[l:liscie|liściach]] [[b:berberys-pospolity|berberysu]] pojawiają się po górnej stronie plamki średnicy 2—5 mm, koloru od żółtawego do ceglastobrunatnego. W centrum tych plamek skupione są bardzo drobne czarne punkciki (pyknia). Następnie po dolnej stronie liścia wytwarzają się w miejscach plam pomarańczowoczerwone skupienia ecjów, które ze względu na swą jaskrawą barwę nazywane są „ognikami". Jeżeli plamki i „ogniki" pokrywają znaczną część powierzchni [[b:blaszka-lisciowa|blaszek]], liście zamierają. Silne porażenie krzewu berberysu daje się zauważyć już z odległości kilku metrów. | ||
+ | |||
+ | ==== Sprawca ==== | ||
+ | |||
+ | Chorobę powoduje grzyb //Puccinia graminis// Pers., (//Basidiomycotina, Uredinales//). Gatunek ten przechodzi w swoim rozwoju pięć stadiów rozwojowych, z których dwa występują na berberysie, a dwa na zbożach. Po górnej stronie liści berberysu ukazują się czarne punkciki w środkowej części plamek (stadium 0), a po dolnej stronie tzw. ogniki (stadium I), których zarodniki (ecjospory) zakażają później źdźbła zbóż. Na źdźbłach rozwijają się kolejne dwa stadia patogena (II i III), który w końcu zimuje w [[g:gleba-lesna|glebie]] w postaci zarodników zwanych teliosporami. Z teliospor na wiosnę wyrastają podstawki (stadium IV) i powstałe na nich zarodniki podstawkowe (sporidia) zakażają liście berberysu. Berberys jest więc niezbędnym dla patogena żywicielem, potrzebnym do dokonania jego pełnego cyklu rozwojowego. | ||
+ | |||
+ | ==== Warunki sprzyjające ==== | ||
+ | |||
+ | Najważniejszym warunkiem sprzyjającym wystąpieniu choroby na berberysie jest bliskość zbóż, na których mogłyby się wytworzyć zimujące zarodniki sprawcy. | ||
+ | |||
+ | ==== Ochrona ==== | ||
+ | |||
+ | Nie stosuje się żadnych zabiegów w odniesieniu do berberysu, ponieważ jest on gospodarczo mniej ważną rośliną-gospodarzem. Z punktu widzenia ochrony zbóż zaleca się unikać sadzenia lub wręcz niszczenie krzewów berberysu rosnących w odległości mniejszej niż 500—1000 m od upraw zbożowych. Warto tu jednak nadmienić, że głównym źródłem zakażenia zbóż przez rdzę źdźbłową jest w naszym kraju nie materiał zakaźny powstały na berberysie, ale masy zarodników (tzw. letnich) nawiewane do nas z południowego wschodu, głównie z Rumunii. | ||
+ | ---- | ||
+ | Źródło: Karol Mańka i Małgorzata Mańka “Choroby drzew i krzewów leśnych” 1993 |