Nasiona nie wszystkich gatunków drzew są zdolne do skiełkowania natychmiast po opadnięciu. Stan spoczynku nasion jest niejednakowy. Nasiona niektórych gatunków wymagają specjalnych zabiegów, aby skiełkowały. Jedne nie mogą skiełkować z braku dostatecznej ilości ciepła, inne kiełkują dopiero po upływie kilku miesięcy po opadnięciu z drzewa nawet choćby znalazły się w warunkach korzystnych do skiełkowania. Zależnie więc od właściwości poszczególnych gatunków i okoliczności gospodarczych stosuje się różne sposoby i zabiegi przy przechowywaniu nasion. Zabiegi te mają na celu stworzenie właściwych warunków, umożliwiających dokonanie się w nasionach procesów biochemicznych, poprzedzających kiełkowanie.

Wyróżnia się 3 zasadnicze typy spoczynku nasion:

• spoczynek wywołany czynnikami natury anatomicznej (nieprzepuszczalne okrywy nasienne lub niedorozwój zarodka),
• spoczynek wywołany czynnikami fizjologicznymi (nagromadzenie inhibitorów wzrostu, brak niektórych enzymów),
• spoczynek wywołany jednoczesnym działaniem czynników anatomicznych i fizjologicznych.

Niezbyt głęboki spoczynek typu 2 można przezwyciężyć przez krótkotrwałą stratyfikację w okresie zimy, przeprowadzoną w warunkach naturalnych (siew jesienny, dołowanie). Głęboki spoczynek wywołany niedorozwojem zarodka ustępuje pod wpływem ciepłej lub termicznie zmiennej (ciepło-chłodnej) stratyfikacji, a spoczynek wywołany czynnikami fizjologicznymi - pod wpływem stratyfikacji chłodnej lub ciepło-chłodnej. Dla przezwyciężenia spoczynku nasion z nierozpuszczalną dla wody i gazów okrywą nasienną wystarczy często uszkodzić tę okrywę (skaryfikacja). Natomiast nasiona charakteryzujące się spoczynkiem typu 3 wymagają uszkodzenia okrywy i poddania chłodnej lub ciepło-chłodnej stratyfikacji (np. śliwa, morela).

W warunkach naturalnych czas trwania i przebieg procesu ustępowania spoczynku nasion zależą od takich czynników jak:

• głębokość na której nasiona znajdują się w glebie,
• jakość i grubość warstwy okrywającej glebę (liście, ściółka, słoma itp.) i osłaniającej ją przed suszą i mrozem,
• temperatura gleby, zależna od temperatury powietrza,
• zdolność gleby do wchłaniania i utraty wody,
• struktura i skład gleby; wpływ tego czynnika na wymianę gazową,
• opady atmosferyczne i wiatr, decydujące o uwodnieniu lub odwadnianiu nasion spoczywających w glebie, obecność zwierząt, między innymi ptaków, gryzoni, owadów i niektórych bezkręgowców oraz różnych innych makro- i mikroorganizmów,
• inne czynniki fizyczne, np. powodzie i erozja gleby, mogące modyfikować wpływ podanych wyżej czynników.

W odpowiednich warunkach cieplnych i wilgotnościowych spoczynek nasion znajdujących się w glebie ustępuje, co wyraża się osiągnięciem przez nie stanu gotowości do kiełkowania; w końcu nasiona kiełkują i wschodzą.

Większość wymienionych wyżej czynników oddziałuje w sposób przypadkowy, natomiast znacznie wyższą skuteczność zapewnia przysposabianie nasion spoczynkowych do kiełkowania, przebiegające w poprawnie stosowanych warunkach kontrolowanych. W takich warunkach glebę zastępuje standardowe podłoże stratyfikacyjne o dużej zdolności wchłaniania wody i nie stawiające przeszkód wymianie gazowej nasion z otoczeniem. Wilgotność takiego podłoża można utrzymywać na wiadomym i z góry ustalonym poziomie. O warunkach cieplnych można decydować, umieszczając pojemniki z przysposabianymi nasionami w komorach z regulowaną temperaturą. Czas traktowania nasion można określić z dużą dokładnością, kierując się potrzebami danego gatunku i danej partii nasion.

Jednym ze sposobów przysposabiającego przechowywania nasion z krótko trwającym spoczynku jest dołowanie nasion. Stosuje się do nasion, które można przysposobić do kiełkowania przez okres do 6 miesięcy w ciągu pierwszej zimy po zbiorze. Dołowanie nasion polega na umieszczeniu ich w określonej wilgotności (około 60%), temperaturze (2-8°C) i przy dostępie powietrza, co umożliwia właściwe kiełkowanie nasion po wysiewie. Małe ilości nasion dołuje się w skrzynkach w piwnicy, natomiast większe ilości - w rowkach lub dołach pod drzewostanem. Dołowanie nasion można zastąpić wysiewem jesiennym, a u niektórych gatunków (np. jedlicy, wejmutki) - również przetrzymywaniem przez 3-4 tygodnie przed siewem napęczniałych po namoczeniu w wodzie (przez 1 dobę) nasion w nieszczelnie zakrytych pojemnikach w temperaturze 3-5°C.