Produkcja sadzonek w szkółkach podokapowych

Zwiększone wymagania w stosunku do jakości materiału sadzeniowego zwłaszcza na tereny klęsk ekologicznych stwarzają konieczność zapewnienia produkowanym w szkółce sadzonkom warunków zbliżonych do naturalnych. Stąd też potrzeba podzielenia dużych szkółek na małe działki do 1 hektara, otoczonych drzewostanem lub pasem przeciwwietrznym. Siewki wzrastające na małych działkach są odporniejsze i w większym stopniu przyjmują się na uprawach w lesie.

Coraz większą uwagę zwraca się na małe szkółki śródleśne i szkółki podokapowe. Produkcja w takich szkółkach jest jednak droższa z powodu niemożności zastosowania na szerszą skalę sprzętu mechanicznego.

Szkółki podokapowe zakłada się pod osłoną górną przerzedzonego drzewostanu, najczęściej jest to drzewostan sosnowy. Jeden z lepszych okapów dla wzrostu sadzonek tworzą drzewostany modrzewiowe. Stopień przerzedzenia drzewostanu powinien być dostosowany do wymagań ekologicznych gatunków produkowanych w danej szkółce i powinien uwzględniać potrzeby produkcji i wiek drzewostanu, a w szkółkach obsiewnych także rodzaj naturalnego obsiewu. Korony drzew tworzących okap mogą być przerzedzone równomiernie lub według schematycznych, rzędowych cięć pielęgnacyjnych.

Szkółki podokapowe pozwalają na hodowanie sadzonek w specyficznym mikroklimacie leśnym przy odpowiednich warunkach świetlnych, cieplnych i wilgotnościowych.

Wyróżnia się zasadniczo trzy metody hodowli sadzonek w szkółkach podokapowych:

  • hodowla sadzonek wyrosłych z samosiewu górnego na wzruszonej glebie mineralnej.

Szkółki podokapowe, w których odbywa się hodowla sadzonek tą metodą, to szkółki czasowe wykorzystujące naturalny obsiew górny np. buka i dębu. Glebę po usunięciu warstwy krzewów i chwastów przygotowuje się za pomocą konia lub małego ciągnika rolniczego. Jeśli nie ma w pobliżu zbyt dużej ilości zwierzyny, szkółki tego typu nie muszą być grodzone, ponieważ wykorzystywane będą przez krótki okres czasu, minimum dwa, trzy lata,

  • hodowla sadzonek z siewu sztucznego na grzędach siewnych przygotowanych na glebie na której jest założona szkółka podokapowa.

Gleba pod drzewostanem powinna być przygotowana starannie, korzenie krzewów i chwastów po otrząśnięciu z gleby powinny być ze szkółki usunięte. Otrzymuje się w ten sposób bogate w substancje mineralne i rozkładające się szczątki organiczne podłoża, na których po uformowaniu w grządki można siewem pełnym lub rzędowym wysiewać nasiona. Wytyczając kierunek rządków należy uwzględnić usytuowanie drzew, których korony tworzą okap górny. Odpowiednie położenie tych drzew pozwala na konną lub ciągnikową uprawę gleby. Szkółki stosujące tę metodę produkcji sadzonek powinny być ogrodzone, gdyż będą wykorzystywane przez dłuższy okres czasu,

  • hodowla sadzonek z siewu sztucznego na grzędach siewnych przygotowanych z odpowiednich substratów.

Jeżeli przygotowanie gleby pod okapem drzewostanu jest uciążliwe, występuje plątanina korzeni drzew, można przygotować grzędy siewne z substratu odpowiedniego dla danego gatunku. Podłoża mogą być przygotowane tak jak dla gatunków drzew produkowanych w namiotach foliowych z odkrytym i zakrytym systemem korzeniowym. Wykładając podłoża należy dostosować pH do wymagań gatunków, które mają na nich rosnąć np. jodła pospolita, dąb szypułkowy - pH 4,5-5,5, buk zwyczajny - pH 5-6.

Uprawę gleby w szkółkach podokapowych wykonuje się trzema metodami: ręcznie, koniem, sprzętem mechanicznym. Wykonywanie uprawy ręcznej na większą skalę jest bardzo kosztowne, lecz na małych szkółkach, przy dużej ilości pni drzew nierównomiernie rozmieszczonych jest to często jedyna możliwa metoda. Koń jest często spotykany w szkółkach podokapowych gdyż może omijać pnie drzew ciągnąc za sobą pług czy też inne urządzenie i nie kaleczy pni drzew. Najczęściej spotykany środek mechaniczny w szkółkach podokapowych to ciągnik C-330. Siew na grządkach może być wykonany w rządki lub może być stosowany siew pełny. Przy siewie pełnym możliwa jest tylko ręczna pielęgnacja siewek, natomiast przy siewie rzędowym w wielu przypadkach również mechaniczna. Siewy w szkółkach podokapowych wykonuje się jesienią. Pozwala to uniknąć kłopotliwego i często kosztownego przechowywania nasion.

Sadzonki pochodzące ze szkółek podokapowych mają krótsze systemy korzeniowe niż ze szkółek otwartych, dlatego też przy krótkim okresie produkcji podcinanie systemu korzeniowego nie jest konieczne. Przy dłuższym okresie produkcji sadzonek - trzy, czteroletnim, zwłaszcza takich gatunków jak dąb, buk, systemy korzeniowe wymagają podcięcia. Często jednak jest to niemożliwe ze względu na systemy korzeniowe drzew rosnących w szkółce. Sadzonki wyprodukowane w szkółce podokapowej powinny być wykorzystywane do podsadzeń pod istniejący drzewostan lub wprowadzane na uprawy pod silnie ocieniającą osłoną boczną.

p/produkcja-sadzonek-w-szkolkach-podokapowych.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:41 (edycja zewnętrzna)