Różnice
Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.
| — |
p:porownanie-siedliskowych-typow-lasu-z-zespolami-lesnymi [2013/09/15 12:41] (aktualna) |
||
|---|---|---|---|
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | ====== Porównanie siedliskowych typów lasu z zespołami leśnymi ====== | ||
| + | |||
| + | W celu bliższego określenia stosunków zachodzących między jednostkami typologicznymi stosowanymi w Polsce w praktyce taksacyjnej siedlisk a zespołami leśnymi, zostało dokonane przez R. ZARĘBĘ (1988) poniżej podane porównanie. W niniejszym opracowaniu konieczne było wprowadzenie niższych od zespołu [[j:jednostki-systematyczno-fitosocjologiczne|jednostek fitosocjologicznych]] oraz nowo określonych [[z:zbiorowiska-roslinne|zbiorowisk]] opisanych w Polsce w różnego typu pracach fitosocjologicznych. | ||
| + | |||
| + | ===== Typy siedliskowe lasów terenów nizinnych i wyżynnych ===== | ||
| + | |||
| + | |||
| + | * **Bór suchy (Bs)** — w całym prawie kraju panuje zespół //Cladonio-Pinetum//, oprócz pasa przymorskiego, w którym występują suche postacie [[n:nadmorski-bor-bazynowy|nadmorskiego boru bażynowego]] — //Empetro nigri-Pinetum cladonietosum// i //Empetro nigri-Pinetumpiroletosum//. W północno-wschodniej części kraju najsuchsze warianty lasu sosnowego subkontynentalnego w postaci sasankowej to //Peucedano-Pinetum pulsatilletosum//. | ||
| + | * **Bór świeży (Bśw)** — charakteryzuje go [[s:swieze-bory-sosnowe|zespół boru sosnowego czernicowego]] — //Vaccinio myrtilli-Pinetum typicum//. Ten najczęściej spotykany zespół W. MATUSZKIEWICZ (1964) podzielił na 2 geograficznie wydzielone, wikaryzujące (zastępcze) zespoły [[s:suboceaniczny-bor-swiezy|suboceanicznego boru sosnowego]] — //Leucobryo-Pinetum//, i występujący w północno-wschodniej i wschodniej części kraju [[s:subkontynentalny-bor-swiezy|subkontynentalny bór sosnowy]] — //Peucedano-Pinetum//. W pasie przymorskim spotyka się //Empetro nigri-Pinetum typicum//. | ||
| + | * **Bór wilgotny (Bw)** — na pograniczu z borem świeżym rozpowszechnione jest zbiorowisko [[s:srodladowy-sosnowy-bor-wilgotny|boru trzęślicowego]] — //Molinio-Pinetum//. J. TOMANEK ma nieco odmienne zdanie na temat amplitudy ekologicznej zespołów leśnych w wilgotnych i bagiennych borowych typach siedliskowych lasu. Po przeanalizowaniu bonitacji wzrostowej sosny J. TOMANEK doszedł do nieco innego wniosku niż W. Matuszkiewicz (1979). W tym typie proponuje on [[k:kontynentalny-bor-bagienny|bór wilgotny łochyniowy]] — //Vaccinio uliginosi-Pinetum//, w którym występuje [[s:sosna-zwyczajna|sosna]] w II i III klasie bonitacji. Nad morzem spotyka się najwilgotniejszą postać boru bażynowego — //Empetro-Pinetum ericetosum//, a w Krainie Mazursko-Podlaskiej najuboższe postacie [[b:borealna-swierczyna-na-torfie|borealnych wilgotnych świerczyn]] — //Sphagno girgensohnii-Piceetum//. | ||
| + | * **Bór bagienny (Bb)** — jest reprezentowany przez zbiorowisko [[t:torfowiska-wysokie|torfowisk wysokich]] z sosną o IV—V klasie bonitacji — //Sphagnetum medii-Pinetosum// MAT. W typologii leśnej zbiorowiska torfowisk wysokich bezleśnych zaliczane są do nieużytków, czyli do bagien. | ||
| + | * **Bór mieszany świeży (BMśw)** — reprezentują go w prowizorycznym jeszcze ujęciu taksonomiczne formy [[b:bory-mieszane-debowo-sosnowe|borów mieszanych sosnowo-dębowych]] — //Querco-Pinetum//, a w północno-wschodniej Polsce //Serratulo-Pinetum//. Na zachodzie kraju występują dąbrowy i buczyny acidofilne //Calamagrostio-Quercetum, Fago-Quercetum// lub fazy degeneracyjne [[d:dabrowa-swietlista|ciepłolubnych dąbrów]] — //Potentillo albae-Quercetum//. W północnym zasięgu [[s:swierk-pospolity|świerka]] występuje wikaryzujący zespół //Calamagrostio-Piceetum// oraz mezofilne i suchsze postacie borealnych [[s:swierkowo-debowy-bor-mieszany|świerczyn]] //Querco-Piceetum//. Na obszarach wyżynnych wariantów typów siedliskowych lasu spotyka się środkowoeuropejską kwaśną dąbrowę — //Luzulo-Quercetum//, w krainie VI [[w:wyzynny-jodlowy-bor-mieszany|bór mieszany jodłowy]] — //Abietetum polonicum// oraz podzespół //Pino-Quercetum abietosum//. | ||
| + | * **Bór mieszany wilgotny (BMw)** — jest reprezentowany przez wilgotne postacie boru mieszanego sosnowo-dębowego — //Pino-Quercetum populetosum tremulae//. W północnym zasięgu świerka występują borealne świerczyny na torfie — //Sphagno girgensohnii-Piceetum// i wilgotniejsze postacie świerczyn borealnych — //Querco-Piceetum//, a na zachodzie wilgotne postacie dąbrów acidofilnych — //Betulo-Quercetum molinietosum// i //Peryclimeno-Quercetum// oraz wilgotne postacie kwaśnych buczyn — //Fago-Quercetum molinietosum//. | ||
| + | * **Bór mieszany bagienny (BMb)** — jest to nowo wyodrębniony typ siedliskowy lasu. Występuje on na obszarach bagiennych. Na Pomorzu spotyka się brzezinę bagienną — //Betuletum pubescentis//, na północy kraju zaś reliktowe zbiorowiska niskich zarośli na torfowiskach przejściowych — //Betulo-Salicetum repentis//. Wyróżniony przy podziale olsów zespół //Sphagno-Alnetum// odpowiada omówionym siedliskom. | ||
| + | * **Las mieszany świeży (LMśw)** — zajmuje najuboższe postacie [[l:lasy-gradowe|grądów]], które reprezentują, w zależności od występowania geograficznego: //Stellario-Carpinetum deschampsietosum// na Pojezierzu Pomorskim, //Galio-Carpinetum polytrichetosum// w zachodniej i południowo-zachodniej Polsce i //Tilio-Carpinetum calamagrostietosum// w pozostałych częściach kraju. Z innych zbiorowisk należą tu [[d:dabrowa-swietlista|świetlista dąbrowa]] — //Potentillo albae-Quercetum//, [[u:uboga-buczyna-nizowa-kwasna-buczyna-nizowa|kwaśna buczyna niżowa]] — //Luzulo pilosae-Fagetum// oraz mezotroficzne lasy jodłowe z podzwiązku //Galio-Abietion// (//Querco-Abietetum//}. Jedliny są charakterystyczne dla wariantów lasów mieszanych wyżynnych (LMwyż), a także postaci grądów wyżynnych i podgórskich — //Galio-Carpinetum luzuletosum// i //Tilio-Carpinetum luzuletosum//. W zachodniej Polsce i na Pomorzu można znaleźć bogatsze postacie zbiorowisk //Fago-Quercetum//, //Luzulo-Quercetum//, //Calamagrostio-Quercetum// i //Peryclimeno-Quercetum//. | ||
| + | * **Las mieszany wilgotny (LMw)** — są to przesuszone w wyniku melioracji degeneracyjne postacie olsów i rzadziej łęgów — //Poa trivialis-Alnetum//. Bogatsze postacie //Pino-Quercetum populetosum tremulae//, wilgotne postacie kwaśnej buczyny niżowej — //Luzulo pilosae-Fagetum dryopteridosum// i dąbrowy — //Luzulo-Quercetum//. Ten typ siedliskowy lasu nie jest na ogół zbyt rozpowszechniony, ogranicza się do przejściowych form miedzy zbiorowiskami. | ||
| + | * **Las mieszany bagienny (LMb)** — nowo wyodrębniony typ siedliskowy lasu występuje na niewielkich powierzchniach północno-wschodniej Polski w zespole //Dryopteri-Betuletum pubescentis//, zwanym przedtem w typologii olsem brzozowym. Nie wiadomo, czy w aktualnym podziale olsów byłby to //Sphagno-Alnetum//? | ||
| + | * **Las świeży (Lśw)** — najbardziej rozpowszechnionym zbiorowiskiem jest syntaksonomicznie ujęty zespół zbiorowy //Querco-Carpinetum s.l//. W lesie świeżym występują: //Stellario-Carpinetum typicum//, wariant typowy, //Galio-Carpinetum lathyretosum// i //Galio-Carpinetum typicum// war. typowy, //Tilio-Carpinetum festucetosum heterophyllae//, //T.-C. typicum// war. z //Carexpilosa//, //T.-C. typicum// war. typowy. W zasięgu nizinnym buka spotyka się buczynę nizinną — //Melico-Fagetum typicum//, war. typowy; //M.-F. deschampsietosum//. | ||
| + | * **Las świeży wariant wyżynny (Lwyż)** — reprezentują go [[z:zyzna-buczyna-karpacka-buczyna-karpacka|żyzne buczyny karpackie]] i [[z:zyzna-buczyna-sudecka-buczyna-sudecka|sudeckie]] w ich odmianach na przedgórzach i obszarach wyżynnych. Spotykamy postacie żyznych buczyn sudeckich w formie podgórskiej — //Dentario enneaphyllidis-Fagetum calamagrostietosum//; //D.e.-F. typicum//, //D.e.-F. asaretosum//. Żyzne buczyny karpackie w formie podgórskiej to: //Dentario glandulosae-Fagetum typicum//. Również występują tu nawapienne buczyny storczykowe — //Carici-Fagetum// na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej i w Pieninach oraz //Taxo-Fagetum// w niskiej części wapiennych Sudetów i ich pogórza. | ||
| + | * **Las wilgotny (Lw)** — obejmuje nizinne i wyżynne formy następujących syntaksonów: //Stellario-Carpinetum typicum// war. z //Stachys syhatica//, //S.-C. ficarietosum//, //Galio-Carpinetum typicum// war. z //Stachys//, //G.-C. corydaletosum//, //Tilio-Carpinetum typicum// war. z //Festuca gigantea//, //T.-C. stachyetosum//, //T.-C. astrantietosum//, //T.-C. corydaletosum//. Rzadko spotyka się buczyny nizinne w odmianie wilgotnej, jak //Melico-Fagetum typicum// war. z //Circaea lutetiana//, //M.-F. corydaletosum//. | ||
| + | |||
| + | Odmianę **lasu wyżynnego wilgotnego** (Lwyż-wl) charakteryzują formy podgórskie — //Dentario enneaphyllidis-Fagetum allietosum// i //Dentario glandulosae—Fagetum allietosum//, //D.g.-F. lunarietosum// oraz wielogatunkowy las rosnący na zboczach — //Acero-Tilietum//. | ||
| + | |||
| + | |||
| + | * **Ols (Ol)** — [[o:ols-typowy|olsowi]] odpowiadał zespół //Carici elongatae-Alnetum s.l. typicum//. Aktualnie, po rewizji zbiorowisk cisowych w Polsce ustalono, że olsowi odpowiadają podzespoły //Ribo-Alnetum comaretosum// i //R.-A. typicum//. W północnej Polsce wyspowo (poza zasięgiem) spotyka się rzadko //Alnetum boreale//. Olsowi odpowiadają również [[z:zarosla-lozowe|zarośla łozowe]] — //Salicetum pentandro-cinereae// i //Myrico-Salicetum//, zarośla występujące nad Bałtykiem. | ||
| + | * **Ols jesionowy (OlJ)** — siedliskom tym odpowiadają według ostatniego podziału eutroficzne podzespoły //Ribo-Alnetum chrysosplenietosum// i //R.-A. symphytetosum//. Pozostałe zbiorowiska to [[l:legi-olszowe-jesionowe-i-wiazowe|łęgi]] ze związku //Alno-Padion// o krótkotrwałych zalewach nad małymi strumykami. Należą do nich: najpospoliciej spotykany [[l:łęg-jesionowo-olszowy|łęg jesionowo-olszowy]] — //Circaeo-Alnetum//, [[l:leg-wiazowo-jesionowy|łęg jesionowo-wiązowy]] — //Ficario-Ulmetum typicum//, //F.-U. chrysosplenietosum//. Na Pojezierzu Pomorskim i Mazurskim występuje zespół //Stellario-Alnetum// i //Carici remotae-Fraxinetum//. | ||
| + | |||
| + | W wariantach **lasu wyżynnego wilgotnego** (Lwyż-w) spotyka się łęg jesionowy z jarzmianką — //Astrantio-Fraxinetum//, [[l:leg-podgorski|podgórski łęg jesionowy]] — //Carici remotae-Fraxinetum//. | ||
| + | |||
| + | |||
| + | * **Las łęgowy (Lł)** — w sensie fitosocjologicznym są to lasy zalewowe, czyli łęgi nad dużymi rzekami w zasięgu corocznych i długotrwałych zalewów. Długotrwałe zalewy wód i uszkodzenia od kry lodowej mogą przetrwać topole i wierzby. Panuje tu [[l:leg-topolowo-wierzbowy|łęg wierzbowo-topołowy]] — //Salici-Populetum//. Sukcesję zaroślową tworzy zespół //Salicetum triandro-viminalis//. | ||
| + | |||
| + | |||
| + | ===== Typy siedliskowe lasów górskich ===== | ||
| + | |||
| + | * **Bór wysokogórski (BWG)** — panuje tu [[b:bory-swierkowe-i-jodlowe|górnoreglowy bór świerkowy]] ze związku //Vaccinio-Piceion//, występujący w Polsce w postaci trzech zespołów: //Plagiothecio-Piceetum hercynicum// w Sudetach oraz //Plagiothecio-Piceetum tatricum w Karpatach//. Na podłożu ze skał wapiennych występuje //Polysticho-Piceetum//. W Tatrach wysokich rzadko spotyka się las limbowo modrzewiowy — //Cembro-Piceetum//. | ||
| + | Piętro [[s:sosna-gorska|kosodrzewiny]] reprezentowane jest przez dwa wikaryzujące zespoły — //Pinetum mughi sudeticum// w Karkonoszach i //Pinetum mughi carpaticum// w Tatrach, na Babiej Górze i w Pilsku. | ||
| + | * **Bór górski (BG)** — obejmuje zespół //Abieti-Piceetum montanum//. | ||
| + | * **Bór mieszany górski (BMG)** — panuje tu [[b:bor-mieszany-regla-dolnego|bór jodłowy z domieszką świerka]] — //Galio-Piceetum//. | ||
| + | * **Bór bagienny górski (BbG)** — w Kotlinie Nowotarskiej reliktowe sośniny z trzcinnikiem owłosionym — //Calamagrostio villosae-Pinetum//, reliktowy zespół torfowisk wierzchowinowych — //Empetro-Trichophoretum austriaci//, zbiorowiska z //Betula nana//, zbiorowiska z kosodrzewiną na bagnach w Sudetach. | ||
| + | * **Las mieszany górski (LMG)** obejmuje zespoły kwaśnej buczyny górskiej — //Luzulo nemorosae-Fagetum// i zespoły jedliny mezotroficznej — //Galio-Abietetum//. | ||
| + | * **Las górski (LG)** — jest reprezentowany przez reglową formę [[z:zyzna-buczyna-sudecka-buczyna-sudecka|żyznej buczyny sudeckiej]] — //Dentario enneaphyllidis-Fagetum// i [[z:zyzna-buczyna-karpacka-buczyna-karpacka|karpackiej]] — //Dentario glandulosae-Fagetum//. | ||
| + | * **Las górski wilgotny (LGw)** — występuje tu jaworzyna górska z miesiącznicą — //Lunario-Aceretum//, jaworzyna z języcznikiem — //Phyllitidi-Aceretum//, jarzębinowo-jaworowy las na Babiej Górze — //Sorbo-Aceretum//. | ||
| + | * **Ols górski (OlG)** — reprezentowany jest przez olszynę górską z olszą szarą — //Alnetum incanae//, //Caltho-Alnetum// (w zabagnieniach) i podgórski łęg jesionowy — //Carici remotae-Fraxinetum//. MATUSZKIEWICZ (1979) jest zdania, że podane zbiorowiska występują na pogórzu, w reglu dolnym zaś zastępują je zboczowe lasy jaworowe tworzące podzwiązek //Acerion//. | ||