Różnice

Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.

Odnośnik do tego porównania

p:pilarka-lancuchowa [2013/09/15 12:40] (aktualna)
Linia 1: Linia 1:
 +====== Pilarka łańcuchowa ======
 +
 +{{ :wiki:pilarka2-4_02.jpg?400x300|Pilarka łańcuchowa}}
 +
 +Mimo wprowadzania do prac leśnych nowoczesnych, zaawansowanych technicznie maszyn, pilarki łańcuchowe pozostaną jeszcze przez długi czas podstawowym narzędziem przy pozyskiwaniu drewna.
 +Niektóre firmy produkują dwa rodzaje pilarek: //profesjonalne//, przeznaczone do prac leśnych i //półprofesjonalne//, które są użytkowane w pracach przydomowych.
 +Współczesne pilarki łańcuchowe produkowane przez różne firmy mają zbliżoną konstrukcję. Wyjątek stanowią pilarki do pielęgnacji [[d:drzewa|drzew]], których konstrukcję wymusił charakter prac do których są przeznaczone.
 +
 +Źródło napędu pilarek łańcuchowych stanowią jednocylindrowe, chłodzone powietrzem dwusuwowe silniki spalinowe z zapłonem iskrowym. Ponieważ są to silniki wysokoobrotowe, możliwy jest napęd piły łańcuchowej z wału korbowego bez pośrednictwa przekładni. Napęd na piłę łańcuchową jest przekazywany przez odśrodkowe sprzęgło, które włącza się, zależnie od modelu pilarki, przy prędkości obrotowej silnika 3000-4500 obr./min.
 +
 +Cylinder jest ustawiony pionowo lub pod pewnym kątem, w niektórych modelach pilarek stanowi całość z górną częścią skrzyni korbowej. Tłok z jednym lub dwoma pierścieniami uszczelniającymi jest połączony z wałem korbowym korbowodem ułożyskowanym w stopce i główce. Korbowód jest często powlekany miedzią w celu ułatwienia odprowadzania ciepła.
 +Wał korbowy jest podparty w korpusie silnika na dwóch łożyskach. Na prawej końcówce wału jest osadzone sprzęgło odśrodkowe i kółko napędzające piłę łańcuchową, natomiast na lewej koło magnesowe, pełniące również funkcję koła zamachowego wraz z łopatkami wentylatora i elementami urządzenia rozruchowego. Osłony okrywające silnik są ważnym elementem systemu chłodzenia, kierując strumień powietrza na cylinder.
 +
 +Układ zasilania silnika pilarki składa się ze zbiornika paliwa, przewodu paliwowego z filtrem, gaźnika membranowego (bezpływakowego), dzięki któremu możliwa jest praca silnika we wszystkich położeniach oraz filtra powietrza. Zbiornik paliwa, w zależności od konstrukcji pilarki, może znajdować się w części uchwytowej (np. pilarki firmy Husqvarna i Stihl) lub w budowie silnika (np. niektóre modele firmy Jonsered). 
 +Gaźnik jest wyposażony w trzy śruby regulacyjne:
 +  * regulującą skład mieszanki na wolnych obrotach (L);
 +  * regulującą skład mieszanki na wysokich obrotach (H);
 +  * ustawiającą obroty biegu jałowego (T). 
 +Wewnątrz typowego gaźnika membranowego znajdują się dwie przepustnice: //rozruchowa// (tzw. ssanie) i //główna//, służąca do sterowania prędkością obrotową silnika. Silnik zasysa powietrze przez filtr osadzony na wlocie gaźnika.
 +Rolę układu zapłonowego współczesnych pilarek spełnia moduł elektroniczny. Wyłącznik zapłonu jest zwykle umieszczony w zasięgu kciuka prawej ręki.
 +W pilarkach są coraz częściej stosowane dodatkowe urządzenia ułatwiające rozruch silnika. Należy do nich odprężnik zmniejszający ciśnienie sprężania w cylindrze w czasie uruchamiania silnika.
 +
 +{{ :wiki:lancuch.jpg?400x300|Łańcuch}}
 +
 +Układ tnący pilarki składa się z piły łańcuchowej, prowadnicy i kółka napędowego osadzonego na bębnie sprzęgła.
 +Piłę łańcuchową charakteryzują trzy parametry: //długość// (zależna od zastosowanej prowadnicy), //podziałka// i //grubość ogniwa prowadzącego//. Najpowszechniej stosowane są piły łańcuchowe dłutowe i półdłutowe o podziałce 3/8" i 0,325".
 +
 +Prowadnice są wykonywane z trzech zgrzewanych ze sobą warstw. Stosowane są prowadnice z obrotowymi, ułożyskowanymi końcówkami lub prowadnice o końcówkach ślizgowych.
 +Produkowane i stosowane są obecnie dwa rodzaje kółek napędowych: //gwiazdkowe// (stałe) i //pierścieniowe// (tzw. „pływające"). Kółko pierścieniowe ma możliwość płynnego przesuwania się po wielowypuście bębna sprzęgła, układając się zawsze w linii rowka prowadnicy.
 +Układ smarowania piły łańcuchowej składa się ze zbiornika umieszczonego w obudowie silnika, przewodu z filtrem i automatycznej pompki, najczęściej o regulowanym wydatku. Pompka jest napędzana z bębna sprzęgła, podaje więc olej tylko wtedy, gdy piła łańcuchowa jest w ruchu. Olej jest dostarczany do rowka prowadnicy i rozprowadzany przez ogniwa prowadzące.
 +
 +Praca pilarką wiąże się z wieloma zagrożeniami, do których należą:
 +  * drgania mechaniczne - powodujące tzw. „chorobę białych palców", polegającą na zwężeniu naczyń krwionośnych;
 +  * hałas - ryzyko uszkodzenia słuchu;
 +  * urazy powodowane przez piłę łańcuchową -szczególnie niebezpieczne jest odbicie pilarki (tzw. kickback), zdarzające się najczęściej podczas okrzesywania. Zachodzi wówczas, gdy górna część końcówki prowadnicy dotknie gałęzi. Pilarka zostaje wtedy poderwana w górę i odepchnięta w kierunku obsługującego ją człowieka;
 +  * emitowane spaliny - zatrucie produktami spalania.
 +{{ :wiki:prowadnice.jpg?240x180|Prowadnice}}
 +Aby zmniejszyć oddziaływanie tych zagrożeń na organizm człowieka pilarki wyposażono w szereg urządzeń poprawiających bezpieczeństwo pracy.
 +Układ amortyzacji pilarki służy do zmniejszenia poziomu drgań mechanicznych na uchwytach podczas pracy. W zależności od budowy pilarki, można spotkać dwa systemy amortyzacji:
 +  * układ dwóch mas oddzielonych elementami tłumiącymi: jedną masę stanowi zwykle układ tnący i silnik, drugą natomiast uchwyty i zbiornik paliwa (rozwiązanie stosowane w pilarkach firm Husqvarna i Stihl);
 +  * tzw. „układ ramowy" - uchwyty tworzą ramę izolowaną od pozostałych elementów pilarki (rozwiązanie stosowane w niektórych pilarkach firmy Jonsered).
 +Jako elementy tłumiące stosuje się amortyzatory gumowe lub sprężynowe. Maksymalny poziom drgań mechanicznych rejestrowanych na uchwytach jest różny dla różnych modeli pilarek i zawiera się w przedziale 2,5-11,0 m/s².
 +
 +Do dodatkowych urządzeń zwiększających bezpieczeństwo pracy pilarką należą:
 +  * hamulec piły łańcuchowej (włączenie hamulca powoduje zatrzymanie bębna sprzęgła i w konsekwencji piły łańcuchowej):
 +    * ręczny - uruchamiany nadgarstkiem w momencie odbicia pilarki;
 +    * bezwładnościowy - automatyczny, włączający się również podczas odbicia pilarki;
 +  * osłony rąk - w formie rozszerzonej dolnej części uchwytu tylnego (osłona prawej ręki) i odpowiednio wyprofilowanej dźwigni hamulca piły łańcuchowej (osłona ręki lewej);
 +  * wychwytnik piły łańcuchowej - w przypadku zerwania piły łańcuchowej powoduje jej zatrzymanie;
 +  * katalizator w układzie wydechowym - redukuje emisję szkodliwych spalin.
 +
 +Bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo pracy pilarką ma sposób jej eksploatacji. Należy ściśle przestrzegać wszystkich zaleceń producenta dotyczących stosowanego paliwa, rodzaju oleju smarującego piłę łańcuchową, a także regulacji gaźnika i napięcia piły łańcuchowej.
 +Konserwacja pilarki obejmuje czynności wykonywane codziennie, raz w tygodniu i raz w miesiącu.
 +
 +Raz dziennie:
 +  * czyszczenie pilarki z trocin i zanieczyszczeń;
 +  * czyszczenie filtra powietrza, wymiana w razie konieczności;
 +  * odwrócenie prowadnicy (krawędź dolna do góry), oczyszczenie rowka prowadnicy;
 +  * czyszczenie łopatek wentylatora i wlotów powietrza w obudowie wentylatora;
 +  * czyszczenie żeber cylindra;
 +  * czyszczenie pokrywy sprzęgła;
 +  * ostrzenie piły łańcuchowej, regulacja napięcia piły łańcuchowej;
 +  * sprawdzenie układu smarującego piłę łańcuchową;
 +  * smarowanie końcówki prowadnicy, jeśli wymaga to jej konstrukcja;
 +  * czyszczenie hamulca piły łańcuchowej.
 + 
 +Raz w tygodniu:
 +  * sprawdzenie rozrusznika, linki i sprężyny powrotnej;
 +  * czyszczenie świecy zapłonowej, sprawdzenie odstępu miedzy elektrodami, w razie konieczności regulacja lub wymiana;
 +  * spiłowanie krawędzi prowadnicy;
 +  * smarowanie łożyska sprzęgła. 
 +
 +Raz w miesiącu:
 +  * przemycie benzyną zbiornika paliwa;
 +  * przemycie benzyną zbiornika oleju;
 +  * czyszczenie gaźnika;
 +  * czyszczenie tłumika.
 +
 +{{ :wiki:pilarka-husqvarna.jpg?400x300|Pilarka łańcuchowa}}
 +Obecnie w polskich lasach są użytkowane pilarki produkowane głównie przez firmy Husqvarna, Jonsered i Partner (należące do koncernu Elektrolux) oraz Stihl. Istotny udział w rynku posiadają także firmy Oleo-Mac, Solo, Dolmar i Alpina. Z uwagi na dużą podaż i różnorodność o wyborze pilarki często decyduje cena (zwłaszcza sprzedaże promocyjne), zaufanie do danej marki, wielkość i jakość sieci handlowo-serwisowej czy nawet reklama. Typowa pilarka wykorzystywana do prac pozyskaniowych w Polsce ma moc 2,5-3 kW, masę 5-9 kg i jest wyposażona w prowadnicę o długości użytecznej 33-50 cm. W praktyce zaleca się stosowanie do prac trzebieżowych pilarek lżejszych, o mocy 2-2,5 kW i prowadnicy o długości użytecznej ok. 30 cm, natomiast do prac zrębowych pilarek o większej mocy, rzędu 3-3,5 kW i prowadnicy 45-70 cm.
 +
 +Praca pilarkami łańcuchowymi może być bezpieczniejsza i wydajniejsza, należy jednak stosować narzędzia pomocnicze. Do podstawowych narzędzi pomocniczych należą:
 +  * siekiera - wykorzystywana m.in. do czyszczenia i korowania [[p:pien|pni]] drzew w miejscu ścinki, okrzesywania, wbijania klinów do obalania drzew;
 +  * kliny do obalania drzew - wykonane z twardego [[d:drewno|drewna]] lub tworzywa sztucznego, służą do nadania pożądanego kierunku padania obalanym drzewom; kliny o bardziej skomplikowanej konstrukcji - śrubowe i hydrauliczne nie znalazły szerszego zastosowania;
 +  * dźwignia-obracak - przeznaczona do obalania drzew, obracak umożliwia także ściąganie (przez obracanie) zawieszonych drzew;
 +  * haki i kleszcze (chwytaki) - służą do przemieszczania i układania drewna średnio- i małowymiarowego;
 +  * narzędzia do pomiaru wyrabianych sortymentów drzewnych: taśma pomiarowa samozwijająca i średnicomierz (klupa).
 +
 +W połowie latach siedemdziesiątych w Finlandii skonstruowano specjalny uchwyt pionowy do lekkiej pilarki spalinowej. Jego zadaniem było zmniejszenie wysiłku pilarza przy jednoczesnym zwiększeniu wydajności pracy podczas wykonywania [[t:trzebieze-wczesne-tw|trzebieży wczesnej]]. Podobną konstrukcję, oznaczoną symbolem LDUA, opracowano również w Instytucie Badawczym Leśnictwa. Pomimo pozytywnych ocen rozwiązania te nie znalazły jednak szerszego zastosowania w praktyce.
 +
 +Oprócz pilarek łańcuchowych spalinowych są użytkowane również pilarki łańcuchowe elektryczne. Jednak z uwagi na ograniczenia powodowane przez źródła energii są stosowane w dużo mniejszym stopniu. Głównie w pracach przydomowych i czasami w tartakach oraz na [[s:skladnice-drewna|składnicach drewna]].
 +----
 +Źródło: Praca zbiorowa "Poradnik użytkowania lasu" Warszawa 2000
 +
 +
 +
  
p/pilarka-lancuchowa.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:40 (edycja zewnętrzna)