Owoce

Budowa owoców

Owoc jest utworem powstającym przeważnie z zalążni słupka w wyniku zapłodnienia (a więc występuje tylko u roślin okrytozalążkowych) i zawierającym wewnątrz nasienie lub nasiona utworzone z przekształcenia zalążków. Niekiedy w budowie owoców oraz ich urządzeń do rozsiewania mogą też brać udział różne inne wytwory liści i osi pędów. Na przykład oś kwiatowa może brać udział w budowie owoców powstających z zalążni dolnych.

Owocnia (pericarpium) jest to zewnętrzna część owocu, powstała z zalążni słupka i okrywająca nasiona. W owocni wyróżniamy zwykle trzy warstwy, które powstają z odpowiednich trzech warstw owocolistka, a mianowicie z jego dwóch skórek i zawartego między nimi miękiszu. Może ona być sucha lub mięsista (soczysta), może być zamknięta lub otwierać się po dojrzeniu w celu uwolnienia nasion.

Warstwa zewnętrzna (egzocarpium), „skórka”, jest to cienka zewnętrzna warstwa okrywająca owoc, zwykłe jaskrawo zabarwiona. U niektórych roślin mogą powstawać na niej różnego rodzaju utwory, jak kolce, włoski, skrzydełka itp. Warstwa środkowa (mezocarpium) może być soczysta, zbudowana z komórek miękiszowych, tworząca miąższ w owocach soczystych np. u wiśni (Prunus) lub sucha, zbudowana z komórek grubościennych, często zdrewniałych, np. u leszczyny (Corylus).

Warstwa wewnętrzna (endocarpium) zwykłe jest cienka, błoniasta lub grubsza — skórzasta i tworzy ściankę komory nasiennej (np. w jabłku), niekiedy jest ona zdrewniała i kamienista, tworząc np. u pestkowców skorupę pestki. Owoc powstający wyłącznie z zalążni słupka nazywamy owocem właściwym (prawdziwym). Niekiedy owoc powstaje przy udziale również innych części kwiatu, zwykle rozrośniętego dna kwiatowego; wówczas nazywamy go owocem pozornym (rzekomym lub szupinkowym). Jeśli owoc powstał tylko z jednego słupka, to nosi nazwę owocu pojedynczego. Gdy natomiast w kwiecie występuje większa liczba słupków, powstają z nich owocki zrastające się w jedną całość lub skupione, tworząc owoc zbiorowy (złożony), np. u maliny, róży. Jeżeli w wytworzeniu się owocu bierze udział cały kwiatostan, to tworzy się owocostan, niekiedy podobny do pojedynczych owoców.

Na podstawie budowy owocni i sposobu jej otwierania się przy rozsiewaniu nasion możemy wyróżnić kilka typów owoców.

Typy owoców

o/owoce.txt · ostatnio zmienione: 2013/09/15 12:40 (edycja zewnętrzna)