Różnice
Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.
| — |
o:osutki-swierka [2013/09/15 12:40] (aktualna) |
||
|---|---|---|---|
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | ====== Osutki świerka ====== | ||
| + | **Sprawcy:** //Lophodermium macrosporum// (Hart.) Rehm, //Lophodermium piceae// (Fckl.) u. Hbhn (= //Lophodermium abietis// Rostr.) | ||
| + | |||
| + | Zwykle mówi się o dwóch chorobach osutkowych [[s:swierk-pospolity|świerka pospolitego]], z których jedna jakoby przeważa w świerczynach górskich (__górska osutka świerka__), a druga w nizinnych (__niżowa osutka świerka__). W obydwu wypadkach atakowane bywają silnie zwarte [[m:mlodnik|młodniki]] i [[d:dragowina|drągowiny]]. | ||
| + | |||
| + | ===== Objawy ===== | ||
| + | |||
| + | {{ :o:swierk4m.jpg|Osutka świerka}} | ||
| + | W wypadku __górskiej osutki świerka__ [[i:igly-liscie-iglaste|igły]] na zeszłorocznych [[p:pedy-roczne|pędach]] żółkną na wiosnę, a następnie brunatnieją. Przebarwienie to zaczyna się na jednym z końców igły lub w części środkowej, a potem rozszerza się na całą jej powierzchnię. We wrześniu lub październiku tworzą się na chorych igłach, przeważnie na dolnej stronie, najpierw brunatne, a potem czarno połyskujące podłużne nabrzmienia — miseczki. Igły te pomimo zamarcia nie opadają w swej głównej masie na ziemię, lecz pozostają na pędach do wiosny, kiedy to miseczki dojrzewają i zaczyna się wyrzut zarodników workowych. Rzadziej zdarza się opad igieł wkrótce po ich zakażeniu, a wtedy miseczki tworzą się i dojrzewają na igłach leżących na ziemi. Obok miseczek tworzą się też niekiedy piknidia. | ||
| + | |||
| + | Druga z chorób osutkowych świerka pospolitego występuje także na innych świerkach (np. na //Picea sitchensis//, //P. canadensis}//, a także na [[j:jedlica-zielona-daglezja-zielona|daglezji]], [[j:jodla-pospolita|jodle]] i [[c:cis-pospolity|cisie]]. Porażone igły zamierając żółkną, brunatnieją i opadają. Dopiero na leżących na ziemi igłach wytwarzają się wydłużone czarne miseczki o przekroju kolistym (miseczki //L. macrosporum// są dłuższe i mają przekrój trójkątny). | ||
| + | |||
| + | |||
| + | ===== Sprawcy ===== | ||
| + | {{ :o:picea-lirula-macrospora1-m.jpg|Osutka świerka}} | ||
| + | Przyczyną górskiej osutki świerka jest grzyb //Lophodermium macrosporum// (//Ascomycotina, Phacidiales//). Jego worki (100x15 μm) zawierają po 8 nitkowatych askospor (75 x 1,5 μm). W piknidiach są bardzo małe, jajowate, bezbarwne, zarodniki konidialne. Zakażenie następuje przez szparki oddechowe igieł za pomocą strzępek kiełkowych askospor. Niżową osutkę świerka powoduje grzyb //Lophodermium piceae// (klasyfikacja j.w.) z formą konidialną //Hypodermina abietis// (//Deuteromycotina, Sphaeropsidales//). Jego askospory mierzą 70—80 x 1 μm. Choroba ta może być niebezpieczna tylko w warunkach niskiej wilgotności powietrza. W wilgotnych warunkach może na porażonych igłach wystąpić grzyb //Sphaeridium candidulum// Sacc. et Roum. (//Deuteromycotina, Moniliales//), ograniczający swą obecnością rozwój patogena. Rozkładając w szybkim tempie leżące na ziemi igły grzyb ten utrudnia wytwarzanie się miseczek sprawcy. | ||
| + | |||
| + | ===== Warunki sprzyjające i ochrona ===== | ||
| + | |||
| + | Obydwu chorobom osutkowym sprzyja przegęszczenie młodych [[d:drzewostan|drzewostanów]] świerkowych, stąd ich ochrona wymaga głównie starannego podejścia do [[c:ciecia-pielegnacyjne|cięć pielęgnacyjnych]] z uwzględnieniem eliminowania z tych drzewostanów [[d:drzewa|drzew]] chorych. | ||
| + | |||
| + | ---- | ||
| + | Źródło: Karol Mańka i Małgorzata Mańka "Choroby drzew i krzewów leśnych" Warszawa 1993 | ||